Özlenen tablo: Bono yatırımı hız kesti, krediye güçlü dönüş var
Bankalar 2004 yılında yeniden kredi açmaya ağırlık verdi. Özellikle özel bankalar Hazine kağıdına yatırımı durdurarak kredilere yüklenirken, kamu bankaları giderek daha büyük oranda devlet iç borçlanma senedi aldılar. Bitişikteki tablodan izlenebileceği gibi, kriz sonrasında banka kredileri ilk kez sıçradı. TürkiyeBankalarBirliği'nin verilerine göre, kredi stoku 2004 yılında 33.9 katrilyon veya 27.6 milyar dolar arttı. Bankaların yurtiçi şubeleri yanında yurtdışı şubelerinden de açtığı krediler bulunuyor. Bu kredinin miktarı da 9.8 milyar dolar. Böylece bankacılık sisteminin ekonomiyeaçtığıtoplamkredibüyüklüğü69.4milyardolarıbuluyor. Bunun 2004 yılı için beklenen GSMH'ya oranı ise yüzde 43.5 ve 1999'dan bu yanaki en yüksek düzey. Krediartışıkatladı Bankaların devlet iç borçlanma senetlerine yatırımı ise yavaşladı. 2004 yılında 33.9 katrilyonluk kredi artışına karşılık 16.8 katrilyonluk menkul kıymet yatırım artışı var. Yani krediartışımenkulkıymetyatırımartışınıikiyekatladı. Bu durum, artış oranlarına da yansıdı. TL bazında toplam kredilerdeki artış yüzde 58 olurken, menkul kıymet artışı yüzde 17.1'de kaldı. Ekonomik büyümeyle birlikte bankaların kaynaklarını krediye tahsis etmelerine karşılık devlet iç borçlanma senetlerinden uzaklaşmaları özlenen bir tabloydu. Bu görüntü de 2004 yılından itibaren ortaya çıkmaya başladı. Özel-kamuayrımı Bitişikteki tabloda ayrıntıları yer alıyor. 2004 yılında özelbankalarındevletiçborçlanmasenetlerineyatırımlarıdurmuşdurumda. Sadece yüzde 1'lik artış var. Buna karşılık kamu bankalarının iç borç senetlerine yatırımı yüzde 33 oranında büyüdü ve ilk kez özel bankaların toplam menkul değerlerini geçti. Özel bankaların menkul değer toplamı 51 katrilyonda kalırken kamu bankalarının devlet iç borçlanma senedi yatırımı 61.2 katrilyona yükseldi. Yani özelsektörbankalarıtopladıklarıkaynaklarlaözelsektörüfinanseetmeye,bunukrediolarakkullandırmayabaşlamış. Buna karşılık kamubankalarıdatopladıklarıparalarlaağırlıklıolarakdevletifinanseetmeye yönelmişler. Kredininuzuninceyolu Bu eğilimler sonucu kredilerin menkul değerlere oranı yüzde 60'dan yüzde 81'e yükseldi. Bu oranın bire bir olması bankaların ne kadar kredi vermişse o kadar Hazine bonosu ve devlet tahvili yatırımı olduğunu gösterecek. Yarı yarıya duruma gelmek için bile alınacak yol var. Bu da ideal bir tablo değil kuşkusuz. Önemli olan banka bilançolarında kredilerin ağırlıklı olarak yer alması. Normalleşme yolunda 2004 iyi bir yıldı, ama alınacak bir hayli mesafe olduğunu kabullenmek gerekiyor. Bu yol da, tıpkı iç borç sorununu rayına sokmakta olduğu gibi, uzun ince bir yol. Zaten birbiri ile de bağlantılı. Sonuç "Başlamakbitirmeninyarısıdır" Yunanistan Sözü