Mavi Akım'ın açtığı yol...
Bir görüşe göre, diplomatik ilişkilerin başladığından bu yana geçen 512 yıl sonra ilk kez... Diğerine göre; Sovyetler Birliği Genel Sekreteri Brejnev'i göz ardı edip, Nikoly Petgorni'nin "onursal cumhurbaşkanı" olması göz önüne alındığında, 32 yıl aradan sonra Rusya Devlet Başkanı bugün Türkiye'ye resmi ziyarette bulunacak. Tabii, yine bir kötü olayla karşılaşılıp, üçüncü kez erteleme olmazsa... Rusya Devlet Başkanı Putin'in Türkiye ziyaretinin diplomatlar tarafından yorumu ise şöyle: "Gittikçe gelişen, karşılıklı güven ve diyalog ortamının somut bir göstergesi..." Bu ortamı sağlayıp, Putin'in Türkiye'ye gelmesine aracılık yapan yolun adı ise Mavi Akım... Başlangıcında eleştirilen, "Karadeniz geçişe izin vermez" teorileri üretilen Mavi Akım, bugün iki ülke arasındaki ilişkilerin atar damarlarından biri haline gelmiş bulunuyor. Bugün Putin'in ziyaretinde ele alınacak konulara da dönüp bakıldığında, her olayın Mavi Akım etrafında döndüğü de açıkça görülüyor. Örnek mi; Boğazları tanker trafiğinden kurtaracak Samsun-Ceyhan boru hattından tutun da, Tuz Gölü'nün altına doğalgaz depolanması ve enerji dağıtım işlerine kadar birçok konuda Ruslar Türkiye'de yatırım yapmak istiyor. Sonuç olarak, önce turistini gönderen ve bütçesi fazla veren Rusya güçlü enerji sermayesi ile Türkiye'ye gelmeye hazırlanıyor. Gezinin siyasi açıdan, bölgedeki gelişmelerin yanı sıra en önemli ayağını teröre karşılıklı prim vermeme konusu oluşturuyor. Yani, Türkiye'nin Çeçenistan'daki terör faaliyetlerine karışanlara göz açtırmaması, Rusya'nın da PKK/Kongra-Gel'e desteğini çekmesi... Yani, karşılıklı adımların atılması... Nitekim, Kremlin Sözcü Yardımcısı Dmitry Peskov bunu şu sözlerle dile getiriyor: "Teröristlerin Türkiye'de bir süre barınıp, Çeçenistan'a döndükleri kesin. Tangoda iki kişinin olması lazım. Türkiye teröre karşı aktif olursa, Rusya PKK/Kongra- Gel'i terör listesine alabilir..." Rus tarafı ülkesindeki teröre karşı Türk devletinin tutumundan memnun. Ancak, bunun için "süreklilik gösteren" bir mücadele içinde olunması gerektiğini de kayda geçiriyor. KOBİ deneyimi Ankara'nın yaklaşımı da Moskova'dan farklılık göstermiyor. Son yıllarda Rusya'nın geçmişten kalma katı bürokrasisi içinde işbirliğini süratle sağlamak için muhatap bulabilmenin memnuniyeti dile getiriliyor. Dolayısıyla Ankara, Putin'in gezisi sonrası Moskova'nın PKK/Kongra-Gel'i süratle terör listesine alacağı beklentisine girmiş bulunuyor. Ekonomik ilişkilerin bir diğer ayağına gelince; İki ülkenin 11 milyar dolara çıkan ticaret hacmi ise uzun süredir Türkiye aleyhine çalışıyordu. Bunun bavul ticareti ile kapatıldığı savını işleyen Rusya, 1984'deki gibi doğalgaz bedelinin bir kısmının Türkiye'den ihraç edilecek mal ile karşılanması noktasına geldi. Ticaret hacminin 25 milyar dolara çıkarılması hedeflenirken, bunun ne şekilde sağlanacağı sorusuna gelince; Türk-Rus İşadamları Derneği Genel Başkanı Ali İhsan Ahıskalı'ya göre, tek yolu Türkiye'nin Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler (KOBİ) deneyimini Rusya'ya taşıması... Çünkü, petrol, kimya, demir, alüminyum alanında yatırım yapmak için en az 3-5 milyar dolarlık finansman gerekiyor. Örneğin, Mobil, 20 milyar dolar ile Rusya'ya girmeye hazırlanıyor. Rusya'nın en önemli sıkıntısı ise doğalgaz, petrol ve yatırımlardan elde ettiği geliri tabana bir türlü aktaramaması... Bunun KOBİ'ler ile sağlayabileceğini Moskova da görüyor. Yıllarca müteahhitlik hizmetleri ve bavul ticareti ile Rusya'ya giren Türk işadamlarının, küçük de olsa Rusya'da kalıcı olacak KOBİ yatırımlarına yönelmesi gerekiyor. Bu olduğu takdirde, Almanya'da olduğu gibi, küçük bir işletmeyle başlayıp Rusya'da zengin olmuş Türklerle yakın gelecekte karşılaşılması kaçınılmaz görünüyor.
|