Asgari Ücret Tespit Komisyonu, 1 Ocak 2005’ten itibaren uygulanacak asgari ücreti belirlemek üzere Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nda toplandı.
Asgari Ücret Tespit Komisyonu toplantısında, işveren temsilcileri, tespit yapılırken DİE (Devlet İstatistik Enstitüsü) tarafından hesaplanan zorunlu harcama düzeyi ve TÜFE gibi veriler dışında temelsiz artışlara gidilmemesini isterken, işçi temsilcileri, geçim şartlarını hesaplamada DİE verilerinin kullanılmasını ve en düşük devlet memuru maaşının dikkate alınmasını talep etti.
Asgari Ücret Tespit Komisyonu, 2005 yılında geçerli olacak ücreti belirlemek üzere çalışmalarına başladı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nda gerçekleştirilen toplantıda işverenler adına konuşan TİSK Temsilcisi Nihat Yüksel, yasal asgari ücret düzeyinin, ekonominin temel göstergelerinden biri olduğunu söyledi.
Asgari ücretin, tüm ücretleri etkileme özelliği ile maliyetler, finansman, vergi, iç ve dış satışlar gibi konulara zincirleme yansıması dolayısıyla makro ekonomik dengelerde önemli rol üstlendiğini belirten Yüksel, ''Ayrıca toplu iş sözleşmelerinden sigorta primlerine, idari para cezalarından yargı kararlarına kadar geniş bir uygulama yelpazesini etkilemektedir'' dedi.
Yüksel, hükümetin 2004 yılı TÜFE hedefinin yüzde 12 olduğunu bunun yüzde 10 dolaylarında gerçekleşmesinin beklendiğini ifade ederek, buna karşılık 2004 yılında asgari ücretin ilk altı ayda yüzde 38.2, ikinci 6 ayda yüzde 5 olmak üzere kümülatif yüzde 45.1 oranında arttırıldığını belirtti. Hükümetin 2005 yılı TÜFE hedefinin yüzde 8 olduğuna dikkati çeken Yüksel, 2005 yılı programı ve bütçesinde asgari ücretin 6'şar aylık dönemler halinde yüzde 5 oranında artırılmasının hedeflendiğini kaydetti.
''Tespit yapılırken DİE tarafından hesaplanan zorunlu harcama düzeyi ve TÜFE gibi veriler dışında temelsiz artışlara gidilmemeli'' diyen Yüksel, tespitte geleceğe yönelik enflasyon hedefleri, istihdam düzeyi, işsizlik oranları, işletmelerin rekabet gücü, yabancı sermayenin çekimi ve kayıt dışı ekonominin boyutları gibi unsurların dikkate alınması gerektiğini dile getirdi.
Yüksel, Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun yılda bir defa toplanarak izleyen yılın asgari ücretini belirlemesini istediklerini ifade ederek, asgari ücretin para cezaları ile ilişkisinin kesilmesi, asgari ücret üzerindeki vergi yükünün kademeli olarak azaltılması taleplerini aktardı. Türkiye'deki asgari ücret düzeyinin AB üyesi ülkelere göre yüksek olduğunu savunan Yüksel, ''Özellikle işgücü maliyetlerinin rekabet edebilir bir düzeyde tutulabilmesi için istihdamı gözeten bir asgari ücret belirlenmeli'' diye konuştu.
İŞÇİLERİN TALEPLERİ
İşçileri temsilen konuşan Türk-İş Genel Eğitim Sekreteri Mustafa Türkel ise yaşamını asgari ücret düzeyinde elde ettiği gelirle sürdürmek durumunda olan milyonlarca kişinin, yapılacak çalışmanın sonucunu beklediklerini söyledi. Çalışanların komisyondan beklentisinin ''insanca yaşamaya yetecek' bir asgari ücret düzeyinin belirlenmesi'' olduğunu vurgulayan Türkel, ancak geçmiş dönem komisyon çalışmaları sonucu belirlenen asgari ücretin kimi zaman kısmi iyileşmeler sağlamış olsa da çalışanların geçim şartlarını karşılamaktan her zaman uzak olduğunu ifade etti.
Türkel, DİE verilerine göre asgari ücretin net 395 milyon 206 bin 957 lira olması gerektiğinin hesaplandığını, işveren-hükümet oyçokluğuyla net 318 milyon 233 bin 475 lira olarak yürürlüğe girdiğini anlattı. Asgari ücretin pazarlık ücreti olmadığını vurgulayan Türkel, işverenler hükümet kesimi temsilcilerinin ülkenin içinde bulunduğu ekonomik durumu öncelikle değerlendirirken çalışanların geçim şartlarını gözardı ettiklerini savundu.
Bugün, üzerinde konuşulan asgari ücretin günlük 10 milyon lira civarında olduğuna dikkati çeken Türkel, ''Bu tutarla işçinin beslenmesi, giyinmesi, kira ödemesi, elektrik, su, yakıt, ulaşım gibi zorunlu giderlerini karşılayabilmesi nasıl mümkün olacaktır? Bir günlük çalışmanın karşılığı elde edilen asgari ücretle bir kilogram et almak bile mümkün değildir'' diye konuştu.
Türkel, asgari ücretin belirlenme çalışmalarında dikkate alınması gereken bir önemli ölçünün de en düşük devlet memuru maaşı olduğunu ifade ederek, Ocak 2005'te 525 milyon 250 bin lira olacak en düşük memur maaşının Temmuz 2005 itibariyle 556 milyon 600 bin liraya yükseleceğini vurguladı. Türkel, işçi temsilcileri olarak, asgari ücretin, Anayasa'da yer alan geçim şartları dikkate alınarak, işçinin ve ailesinin harcama kalıbının esas alınması, hesaplamalarda DİE verilerinin kullanılması ve en düşük devlet memuru maaşının dikkate alınarak belirlenmesini istediklerini söyledi.
Toplantıda, asgari ücretin tespitinde temel teşkil etmek üzere Devlet Planlama Teşkilatı (DPT), DİE ve Hazine Müsteşarlığı'ndan 2004 yılına ilişkin genel bir değerlendirme, gelecek yıla ilişkin ise bir projeksiyon raporları istenmesi kararlaştırıldı. İlk toplantısını tamamlayan Komisyon, ikinci toplantısını 6 Aralık tarihinde gerçekleştirecek.
Asgari ücrette pazarlık sürüyor 
