Şangay yakınlarındaki Helian Grup fabrikası, yılda 15 milyon metre kumaştan 3 milyon takım elbise üretiyor. Bu tesisin en büyük özelliği işçilerin fabrikayı mabet, üretimi de ayin gibi kabullenmesi....
Mutlaka görmelisiniz.. B u söz yeteri kadar tahrik edici değildi. Alt tarafı bir tekstil fabrikasına davetliydik. İlginç ne görebilirdik ki! Fabrika dolaşmaya hem de Şangay'ın (Shanghai) 250 kilometre uzağına günübirlik gidilir mi? Neden gitmemiz gerektiğini anlattılar. İlgisizliğim meraka dönüştü. Sonunda 4 şeritli otobanı kullanarak Jiangsu'ya vardık. Şehrin merkezine vardığımızda, rehberimiz sağlı sollu modern binaları göstererek "Helian üretim ve yönetim tesislerine hoşgeldiniz" dedi.
Çinli zengin pahalı sever! Otomobil ana caddeden, yarım Taksim Meydanı büyüklüğünde ve yerlerin mermer ile döşendiği alana saptı. 5 yıldızlı bir otelin (Versace ile döşenmiş 80 odalı) önünde durduk. Meydana bakan ve Fransız mimari özelliklerini taşıyan 4 bina daha vardı. Önce, Çinli zengin müşterilere hizmet veren ve içinde farklı yerli ve ithal markalı ürünlerin yer aldığı 5 katlı bir binaya soktular. Fransız ve İngiliz marka takım elbiselerin satıldığı bölüme çıktık. Etiketler, takımların 2 bin dolar ile 4 bin dolar arasında olduğunu gösteriyordu. "Bunları kim alıyor" sorusuna gelen yanıt yeteri kadar açıktı: "Zengin Çinli ayrıcalık istiyor. Ucuz elbise giymek istemiyor. Marka istiyor. Bu takıma 500 dolar etiket koyarsak, kimseye satamayız." Yıllık 300 milyon dolar ihracat, 100 milyondolar ithalat yapan, Çin üzerinde 700 mağazası bulunan, yıllık cirosu 800 milyon dolar olan Heilan Grup hakkında bilgi aldığımız uzun bir yemek sonrasında, kısa bir fabrika (!) turuna başladık. Resimde gördüğünüz bina, şirketin konfeksiyon üretim merkeziydi. Ana kabul salonu, 20 metre yüksekliğinde, 150 metre genişlik ve 50 metre derinlik içeriyordu. Loş ışıklar, gelişigüzel serpiştirilmiş izlenimi veren ve zafer figürleri içeren heykelleri belli belirsiz görünür kılıyordu. Giriş holünün sağ tarafında kalan büyükçe bir kapıdan kütüphaneye geçtik. Binlerce kitap ve derin sessizliğin hakim olduğu yer, işçiler tarafından çalışma saatleri dışında kullanılabiliyormuş. Diğer tarafta ise onlarca bilgisayarın yer aldığı internet odası vardı. Kütüphanede "Böyle olur komünistlerin kapitalizmi" tespitimi, 3 bin kişilik tiyatro binasını gezerken de tekrarlamıştım. Sonunda dünya tekstilcilerinin korkulu rüyası haline gelen tesislere geçtik. Kütüphane ve bilgisayar odasının girişinde yer alan ve 40 kişinin rahatlıkla sığabileceği yük asansörleri vardı. Katları dolaşmaya başladık. Bu binada binlerce insan başlarını kaldırmadan çalışıyordu. Binanın dışarıdan görünen sakin uysal havası, katların her birinde dünya tekstil üreticilerini korkutan bir öfkeye dönüşmüş, uğulduyordu. Bir başka binada ise Japon ve Avrupa'dan ithal edilmiş onlarca makine Yeni Zelandave Avusturalya'dan ithal edilen yünleri iplik haline getiriyor, sonra da bu iplikler kumaşa dönüşüyordu. Bunun sonucunda yılda 15 milyon metre (yaklaşık olarak Altınyıldız ve Yünsa'nın toplamı kadar) yün kumaş ve 3 milyon takım elbise üretiliyordu.
Eski Maocu işadamı Burayı benzer fabrikalardan ayıran tek fark, üretim prosesinin kutsanıyor olması galiba. Yaptıkları işe öylesine büyük anlam katmışlar ki üretimi Avrupa mimarisinin etkisiyle inşaa ettikleri mabetlerin içinde yapıyorlardı! 15 bin işçi, devletten sağlanan düşük faizli kredilerin de yardımıyla, Çin Kömünist Partisi'nin 2000 delegesinden birine ait bu tesislerde disiplin içinde ter döküyorlardı. Tesisleri birlikte gezdiğim ve gençlik döneminde Mao sempatizanı olan Türk işadamının, tiyatro sahnesinde sol yumruğunu sıkarak hatıra fotoğraf çektirmesi anlamlıydı! Kendisi bu firmadan ucuz kumaş satın alıyordu ve tesislerin proleterlere (işçi) önem vermesini de çok önemsiyordu. Çin kumaşlarının (haksız) rekabetinden bunaldığı halde, Uzakdoğu'nun en büyük tekstil fuarına katılma cesareti gösteren yünlü kumaş üreticisi (Yünisan) Tamer Pala'ya, bu işadamının adını vermedim tabii. Verseydim kızar mıydı bilemem. Ama bu binalarda üretilen ve Türk pazarına satılan kumaşların, Tamer Pala ve benzer üreticileri 2004 yılında 5 milyon dolarlık pazar kaybına uğrattığını biliyorum.
dolar ithalat yapan, Çin üzerinde 700 mağazası bulunan, yıllık cirosu 800 milyon dolar olan Heilan Grup hakkında bilgi aldığımız uzun bir yemek sonrasında, kısa bir fabrika (!) turuna başladık. Resimde gördüğünüz bina, şirketin konfeksiyon üretim merkeziydi. Ana kabul salonu, 20 metre yüksekliğinde, 150 metre genişlik ve 50 metre derinlik içeriyordu. Loş ışıklar, gelişigüzel serpiştirilmiş izlenimi veren ve zafer figürleri içeren heykelleri belli belirsiz görünür kılıyordu. Giriş holünün sağ tarafında kalan büyükçe bir kapıdan kütüphaneye geçtik. Binlerce kitap ve derin sessizliğin hakim olduğu yer, işçiler tarafından çalışma saatleri dışında kullanılabiliyormuş. Diğer tarafta ise onlarca bilgisayarın yer aldığı internet odası vardı. Kütüphanede "Böyle olur komünistlerin kapitalizmi" tespitimi, 3 bin kişilik tiyatro binasını gezerken de tekrarlamıştım. Sonunda dünya tekstilcilerinin korkulu rüyası haline gelen tesislere geçtik. Kütüphane ve bilgisayar odasının girişinde yer alan ve 40 kişinin rahatlıkla sığabileceği yük asansörleri vardı. Katları dolaşmaya başladık. Bu binada binlerce insan başlarını kaldırmadan çalışıyordu. Binanın dışarıdan görünen sakin uysal havası, katların her birinde dünya tekstil üreticilerini korkutan bir öfkeye dönüşmüş, uğulduyordu. Bir başka binada ise Japon ve Avrupa'dan ithal edilmiş onlarca makine Yeni Zelanda
ve Avusturalya'dan ithal edilen yünleri iplik haline getiriyor, sonra da bu iplikler kumaşa dönüşüyordu. Bunun sonucunda yılda 15 milyon metre (yaklaşık olarak Altınyıldız ve Yünsa'nın toplamı kadar) yün kumaş ve 3 milyon takım elbise üretiliyordu. 
