Basit analiz

Öyle karmaşık analizlere gerek yok. Olayı basitleştirip öyle bakalım...
Hükümet Ak Parti içinden gelen baskılara dayanamayarak herkesin "artık çıkar" dediği bir anda Türk Ceza Kanununu meclisten geri çekti.
Ertesi gün Avrupa Birliği Komisyonu sözcüsü, kanunun 6 Ekime yetişmesinin şart olduğunu ve zina düzenlemesinin ortaya çıkmasının kendilerine verilmiş yanlış bir sinyal olacağını söyledi. Ardından Başbakan Erdoğan çıktı ve "AB bizim için olmazsa olmaz değildir. Biz kendi kararımızı kendimiz veririz. Kimse bizi sıkıştırmasın" dedi. İşte size potansiyel bir sorun. Eğer hükümet geri adım atmazsa AB komisyonunun 6 Ekim'de açıklayacağı kritik rapor olumsuz çıkabilir.

Birinci soru: Olumsuz bir rapor ekonomide şok etki yaratır mı?
Cevap belli: Elbette yaratır. Çünkü olumsuz rapor Türkiye'nin Aralık ayında AB'den koşula bağlı olmayan bir müzakere tarihi almasını engelleyebilir. Bu rapora, özellikle yabancı yatırımcılar büyük önem veriyorlar. Bence bu olasılık, geleceği bir ölçüde AB'den alınacak müzakere tarihine bağlı olan hükümetin göze alamayacağı bir risk.

İkinci soru: Olumsuz bir rapor olasılığına karşı piyasalar şimdiden pozisyon almaya başlar mı?
Eğer hükümet geri adım atmazsa bu gelişme kaçınılmaz olur. Faiz yükselir, borsa düşer, Türk lirası değer kaybeder. Nitekim bunun işaretleri Perşembe ve Cuma günü alındı.

Üçüncü soru: Bu kriz piyasaların politik istikrara bakışını etkiler mi?
Etkilemesi lazım. Çünkü meclisteki kuvvetli varlığına rağmen AKP'nin kendi içinde tek vücud olmadığı bir kez daha ortaya çıktı. İktidar partisinin zina konusunda sergilediği performans ekonomide belirginleşen güveni sarsabilir.

Dördüncü soru: AKP geri adım atarsa her şey düzelir mi?
Normal şartlarda herkesin, Ak Parti'nin parçalı yapısını ve parti içindeki aşırı muhafazakar kesimin dinsel yönü ağır basan konularda ne kadar gözü kara olduğunu ve gerekirse hükümetin ekonomi, siyaset ve dış politikadaki temel politikalarını sarsabileceğini görmüş olması lazım. Dolayısıyla yatırımcıların fiyatlandırma yaparken ya da bir yatırım kararı verirken bu faktörü dikkate almaları gerekir. Ama böyle olmayacağını ve AKP'nin geri adım atmasından kısa bir süre sonra her şeyin yine eski havasına gireceğini de biliyorum çünkü piyasaların hafizası oldukça kısa ömürlü olabiliyor.

Sonuç: Hükümetin geri atmaktan başka bir yolu yok. Ak Parti içindeki muhafazakarlar attıkları adımın yol açacağı olumsuz sonuçların farkında olmayabilir ya da umursamayabilirler ancak hükümet içinde durumun farkında olan en azından beş isim sayabilirim. Bence AKP bu krizde de geri adım atacaktır...