kapat
   
SABAH Gazetesi
 
  » Yazarlar
    Günün İçinden
    Ekonomi
    Gündem
    Siyaset
    Dünya
    Spor
    Hava Durumu
    Sarı Sayfalar
    Ana Sayfa
    Dosyalar
    Arşiv
    Etkinlikler
    Günaydın
    Televizyon
    Astroloji
    Magazin
    Sağlık
    Cumartesi
    Aktüel Pazar
    Otomobil
    Sinema
    Çizerler
Bizimcity
Sizinkiler
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Guntay Simsek @ SABAH
 

Dengeleri değiştirecek ziyaret

Türkiye'yi bölgede siyasi ve ekonomik ilişkilerde zorlayan iki ülke var. İsrail ve İran. Her iki ülkeyle de Türkiye'nin ilişki kurmasında, özel sektörün bu ülkelerde iş yapmasında ciddi zorluklar söz konusu. Zira her iki devlet de bildiğimiz yöntem ve stratejilerle uluslararası arenada boy göstermiyorlar. Her ikisini de yönlendiren ve yol haritası olarak konulan referanslarında benzer argümanlar söz konusu.
Daha önce İran'la ilgili olarak bu köşede bazı noktalara temas etmiştim. Yaptığım değerlendirmelerin hemen hemen tamamında haklı olduğumu söylemeye gerek yok. Çünkü, yazdığım ve dikkat çektiğim bütün hususlar Türkiye'nin aleyhine gelişecek hadiselere işaret ediyordu.
Rusya ile yapılan doğal gaz pazarlıklarında bazı sıkıntılar yaşanmasına rağmen, aynı yöntemle İran'la pazarlık yapılamayacağını kaydettim. Aradan geçen uzun bir zaman dilimine rağmen İran, doğal gaz sevkıyatı basınç nedeniyle problemli, formulasyonu anlaşmalara uygun olmayan ve alınan doğal gazlar içinde en kalitesizi olmasına rağmen en yukarda kalan rakamlarını aşağıya çekmeye yanaşmadı.
Özel sektörün tek başına İran'a gitmesi halinde sıkıntı yaşayacağına da dikkat çektiğim bir başka yazımdan kısa süre sonra Tepe Afken Vie (TAV) Konsorsiyumu, işletmeciliğini aldığı İmam Humeyni Havalimanı'nı daha işletmeye başlamadan Yahudi şirketi yakıştırması ve İran'ın güvenliğini tehdit edeceği gerekçesiyle geri gönderildi.
İsrail'le benzer sorunlar yaşanmamasındaki tek gerekçe ise devletin birebir bu ülkeyle temas da olması ve kazançlı tarafın sürekli karşı taraf olmasındandır. İran ile ilişkilerinde sağlıklı yürüyebilmesi için kesinlikle devletin desteğiyle yola çıkılması gerektiğine de bu sebeple işaret etmiştim.
Ancak, İran ve İsrail dikkat edilirse devletin alt birimleriyle değil, zirvesiyle yakınlık kurmaktan yana. Ticari ilişkilerde dengelerde hep Türkiye'nin aleyhine olarak gerçekleşmiştir. Hükümetin ticarette dengeyi sağlayabilmesi için özel şirketlerin arkasında durmayı prensip edinmesi gerekiyor.
Türkiye'nin İran'la yakın ilişki kurmasının Avrupa Birliği (AB) pazarlığında da etkin kart olacağı bazı çevrelerde kulis bilgisi olarak dolaşıyor. Başbakan Erdoğan'ın ertelediği Tahran gezisini, ABD'nin, 'Bazı hadiselerde İran parmağı var' yaklaşımıyla tartıştığı bir dönemde yapması, AB'nin iki etkin üyesi Fransa ve Almanya nezdinde müspet olarak algılanıyor. Ziyaret öncesinde Tahran'ın 'Türk yatırımcılarını istiyoruz' açıklaması da Türkiye-AB paralelinde değerlendirilebilir.

Avrupa Birliği'nin İran'ı
Pazarlık yapılacak konularda mutlu sona ulaşılabileceğine dair haberler de var. İran gazında fiyat indirim için masaya oturulduğunda beklenen anlaşma sağlanacağı ve dolayısıyla konunun 'Tahkim' yollarına düşmeyeceği ifade ediliyor. İran'ın Türkiye pazarına gaz vermesi kadar, Türkiye üzerinden reexport imkanına kavuşması önemli bir pazarlık kalemi olacak.
Türkiye ile İran arasında halen
2.3 milyar dolar olan ve yüzde 80 İran lehine olan ticaret hacminin ikiye katlanarak 5 milyar dolara çıkarılmasına paralel olarak Türkiye aleyhine oluşan dengesizliğin giderilmesi için çalışmalar yapılacak.
İkili ilişkilerin daha ileriye gidebilmesi içinde kuşkuların ortadan kaldırılması ve terör probleminde İran'ın net tavır sergilemesi istenecek. Ancak, bölgede güvenlik meselesini de ele alacak işbirliği İsrail'de farklı yankılanacak.
İmam Humeyni Havalimanı'nın yeniden TAV'a işletilmek üzere teslim edilmesi ise Türkiye- İran arasındaki güvenlikte algılama sorununu ortadan kaldırıp, yeni ortak işlere zemin hazırlayacak.

YAZARIN ÖNCEKİ YAZILARI
 Irak'la işimiz zor   / 04-08-2004
 İran'la işler tek celsede çözülmez   / 02-08-2004
 'Sen yaz kimse fark etmez'   / 31-07-2004
 Dengeleri değiştirecek ziyaret   / 28-07-2004
 Her kafada ray tıngırtısı   / 26-07-2004
 Demiryolu siyaseti de raydan çıkardı   / 24-07-2004
 Yurtdışında sıcak gelişmeler   / 21-07-2004
 Vali olursa VIP de olur   / 17-07-2004
 Bakanlık'ta haksız baskı   / 14-07-2004
 Sezer'den 'La Yecuz' yaklaşımı   / 12-07-2004
YAVUZ SEMERCİ
Roche skandalının perde arkası
Nisan 2004. Cuma. Roche...
GÜNTAY ŞİMŞEK
Rus uçağına soru önergesi
Kasım 2002'de, Antalya...
SERVET YILDIRIM
Niyet mektubundaki vurgu
IMF'ye verilen ve altında...
Kopmuş elini dışarı çıkarmadı
Mason Derneği'ne bomba davası sanığı Engin Vural, olayda yitirdiği...
Eşini sevindirmek için Uzan'ın Ferrarisi'ni aldı
Uzan'lara ait 19 otomobil 2.1 trilyona satıldı. Cem Uzan'ın ünlü...
IMKB
E: 19,188 D:% -0.81
DOLAR
S: 1,458,000 D:% -0.68
EURO
S: 1,781,000 D:% 0.74
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Aktüel Pazar | Sarı Sayfalar | Otomobil | Dosyalar | Arşiv
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.