kapat
   
SABAH Gazetesi
 
  » Yazarlar
    Günün İçinden
    Ekonomi
    Gündem
    Siyaset
    Dünya
    Spor
    Hava Durumu
    Sarı Sayfalar
    Ana Sayfa
    Dosyalar
    Arşiv
    Euro 2004
    Günaydın
    Televizyon
    Astroloji
    Magazin
    Sağlık
    Cumartesi
    Aktüel Pazar
    Otomobil
    Sinema
    Çizerler
Bizimcity
Sizinkiler
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Erdal Safak @ SABAH
 

Abdülhamit'in torunundan Lozan'a

Bugün 81'inci yıldönümünü kutladığımız Lozan Antlaşması'nın 50'inci yılı olan 1973'te İsmet İnönü, Türk Tarih Kurumu'nda önemli bir konuşma yapmıştı. Bir bölümünü aktaralım:
"Harpte ne silahlar kullanılacaksa, ordular o silahların hepsini sulh zamanında talimlerde kullanırlar. Tüfek verirsiniz neferin eline, 'Bunu böyle atacaksın' dersiniz. Kafi gelmez, attırırsınız ona, nişancılıkta numarasını verirsiniz. Top; 'Bu top kullanılacak. Şöyle kullanılır, işte hedefe şu tarzda vurulur.' Evvela mesafeyi tahmin eder, tanzim ateşi yapar, ondan sonra da tahrip ateşi. Şu kadar atarsa şöyle bir netice alır.

Kurşun askerler gibi

Ama bizim orduda bütün bunlar yasaktı. Hükümdarın zihniyetine göre, ordu hazırlığı şu demekti: Ne lazım? Şöyle tüfek, böyle top, böyle mermi lazım. Güzel. Hepsini alır, dolaba koyar, kilitler, onları göstermez. Onları ateş etmemek üzere gösterir. Ateş tahmini bilmezler. Bilmeyince o tamamıyla eksik kalır yetişmede. Sevk-i idarede de ciddi, hakiki harp vasıtaları olmayınca, o da nazari kalır.
İmparatorlukta ehliyetli olmak bir şarta bağlıdır: Evvela sadakat! Şevketmeab'a sadakatta temayüz ederseniz her kapı açıktır, diğer kusurların hepsi sona kalır."
Silahları depoya kilitleten, askere talim yaptırtmayan "Şevketmeab" kimdi biliyor musunuz; Padişah 2'nci Abdülhamit.
Abdülhamit öylesine kuşkucuydu ki, işi Abdülaziz'in tahttan indirilmesinde etkili rol oynadığına inandığı donanmayı çürütmeye kadar götürmüştü. Gemilere cephane sokulması yasaktı. Yeni savaş gemileri alır ama en hayati parçalarını söktürüp saklardı. Gemiler de Haliç'te yosun bağlardı.
İşte o eğitimsiz, tatbikat yapması, silah kullanması yasak ordu Balkan Savaşları'nı yitirdi, ardından da Birinci Dünya Savaşı'nı. Komutanlar, ünlü Arnavut yazar İsmail Kadare'nin "Ölü Ordunun Generali" romanındaki askersiz subaylara döndü.
Atatürk ve arkadaşları Kurtuluş Savaşı'nın ilk 2 yılını orduyu eğitmekle, silahla tanıştırmakla geçirdi.

Şehzade Burhanettin ve oğlu
2'nci Abdülhamit çocuklarından en çok Şehzade Burhanettin'i severdi. Cuma selamlıklarında faytonunda sadece onun yanında oturmasına izin verirdi. Burhanettin oğluna Ertuğrul adını koyunca, Jön Türkler kıyameti koparmıştı: "Biz hanedanın sonunu getirmeye uğraşırken, başa mı dönüyoruz."
80 yıllık sürgünden sonra Türkiye Cumhuriyeti pasaportuyla yurda gelen Osman Ertuğrul, işte o Ertuğrul.
Kurtuluş Savaşı verilmeseydi ya da yitirilseydi, Lozan'da Sevr Antlaşması yırtılmasaydı, herhalde bugün Çırağan Sarayı'nda değil, hemen yakınlarındaki Dolmabahçe'de veya Yıldız'da tahtta oturuyor olacaktı. Kimbilir ne kadar küçülmüş bir ülkenin, statüsü meçhul payitahtında, pardon başkentinde.
Lozan Antlaşması ile bugünkü Türkiye'yi yaratan Atatürk ve silah arkadaşlarının değerini bilelim.

YAZARIN ÖNCEKİ YAZILARI
 Abdülhamit'in torunundan Lozan'a   / 24-07-2004
 Mostar'ın Anka Kuşu   / 23-07-2004
 Fırsat penceresi   / 22-07-2004
 Bir krizin perde arkası   / 21-07-2004
 Erdoğan'ın randevuları   / 20-07-2004
 Tavşan ve tazı   / 19-07-2004
 Şimdi tam zamanı   / 16-07-2004
 Sansasyonun bedeli   / 15-07-2004
 Türkmenler'in yas günü   / 14-07-2004
 İsrail denklemi   / 13-07-2004
ERDAL ŞAFAK
Bir lidere veda yazısı
Son dakikada kendine ve değerli...
AHMET HAKAN COŞKUN
Tren ve ideoloji
AK Parti hükümetinin bu zamana kadar...
MEHMET BARLAS
"Ölüm" olabilir ama "istifa" olamaz şeyler mi?
Refik...
ÖMER ÇELİK
Büyük acıya karşı insanlık borcu...
Acımız gerçekten...
REHA MUHTAR
35 yaş ve kadın..
Cahit Sıtkı, "Yaş 35.. Yolun...
NEBİL ÖZGENTÜRK
Yağmurdereli'yi hatırlamak
Şu gelip geçen günler bir kez...
REFİK DURBAŞ
Üniversite değil, fabrika...
SABAH Posta Kutusu'nda...
SAVAŞ AY
Kimi kanlı kimi imanlı kulvarlar
Çin ve Japon halk...
HINCAL ULUÇ
Sevginin ve değerin ölçüsü...
Üniversite yıllarımız..
Dere geçerken at değişmez
Dere geçerken at değişmez
Yöneticiler, Hagi'nin gönderilmesinden yana. Ama Canaydın, kulübün...
Hagi sağlam basıyor !: 2-0
Hagi sağlam basıyor !: 2-0
Ergun Gürsoy ile bağları kopma noktasına gelen ve istenmeyen adam...
Avrupa'dan 'insani değer' uyarısı geldi
Tren kazasının, Avrupa medyasında gün boyu "İhmal nedeniyle...
Bülent Ecevit 50 yıl sonra çekiliyor
Bülent Ecevit ve eşi Rahşan Hanım, 50 yıllık aktif siyasi...
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Aktüel Pazar | Sarı Sayfalar | Otomobil | Dosyalar | Arşiv
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.