kapat
   
SABAH Gazetesi
 
  » Yazarlar
    Günün İçinden
    Ekonomi
    Gündem
    Siyaset
    Dünya
    Spor
    Hava Durumu
    Sarı Sayfalar
    Ana Sayfa
    Dosyalar
    Arşiv
    Euro 2004
    Günaydın
    Televizyon
    Astroloji
    Magazin
    Sağlık
    Cumartesi
    Aktüel Pazar
    Otomobil
    Sinema
    Çizerler
    Kampüs
Bizimcity
Sizinkiler
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Mehmet Tezkan @ SABAH
 

Gelecek demekle demokrasi gelmiyor

Irak'ta bundan sonra ne olacağı, BM Güvenlik Konseyi kararı ile resmiyet kazandı.. Aslında Konsey, ABD'nin öngördüğü takvimi onayladı.. 30 Haziran'da yetki ve sorumluluklar 'Geçici Irak Hükümeti'ne devredilecek..
ABD askerleri Geçici Irak Hükümeti'nin isteğiyle bir süre daha güvenliği sağlayacak.. O sürenin ne kadar olacağı ise belli değil.. Gelecek yıl sonunda yapılacak seçimlerle de Irak'ın 'demokratik' bir ülkeye dönmesi planlanıyor..
Tabii ABD planlarının içinde NATO'nun etkin bir şekilde devreye girerek Irak ordusunu eğitmesi de var..
Peki Irak bu kadar kısa sürede demokrasiye geçebilir mi?
Veya soruyu şöyle soralım: Ekonomik gelişme ve modernleşmesini tamamlayamayan ülkeler demokratikleşebilir mi?
Biraz zor gürünüyor.. Çünkü pek de örneği yok.. Sağa sola bakmadan kendimizden örnek verelim..
Cumhuriyet 1923 yılında kuruldu ama demokratik hayat 1950 yılında başladı..
Yani ekonomik gelişme ve modernleşme süreci 27 yıl sürdü.. Bir dizi reformlar yapıldı.. İnsanlar tebaa olmaktan vatandaş olmaya geçti.. Vatandaşlık bilinci yerleştirildi.. Yasalar yeniden yazıldı..
Bütün bu gelişmelerden sonra biraz da İkinci Dünya Savaşı sonrası esen rüzgarın da etkisiyle demokratik yaşam başladı..
İkinci Dünya Savaşı olmasaydı, ekonomik gelişme ve modernleşme süreci belki biraz daha fazla yaşanırdı..
27 yıllık bir beklemeden sonra çok partili sisteme geçildi ama yine de dört kez 'balans ayarı' yapıldı..
Doğruydu, yanlıştı, gerekliydi, gereksizdi; o ayrı bir tartışma konusu.. Büyük manzaraya bakarsak, on yılda bir demokratik yaşama dışardan müdahale edildiğini görüyoruz..
Türkiye, aradan 54 yıl geçmesine rağmen hala demokratikleşme sürecini tamamlayamadı.. Hala eksiklerini kapatmakla uğraşıyor..
Irak'a Türkiye perspektifinden bakarsak, ABD'nin 'demokratikleşme' planının büyük bir düş olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz..
Sadece Irak için değil, Büyük Ortadoğu Projesi'ne de şimdilik aynı gözle bakabiliriz.. Çünkü bir toplumun demokratik sistemle yönetilmesi için, öncelikle o toplumun modernleşmesi şart..
Aksi halde olmuyor.. Ortaçağ'dan kalan gelenekler hüküm sürdükçe.. Etnik ve dinsel bağlar vatandaşlık bağından daha etkili olduğu sürece, demokratik bir sistemin yürütülmesi çok zor..
Çünkü aktörler, oyunu demokrasinin kurallarıyla değil, aşiretlerinin, dinsel kimliklerinin onlara biçtiği kimlikle oynamaya kalkıyorlar..
Davranış biçimlerini de buna göre belirliyorlar..
Diyelim ki bütün olumsuz koşullara rağmen ABD, o topraklarda yaşayan insanları sandığa götürdü.. Seçim yaptırdı.. Kalıcı bir hükümet kurdurdu..
Irak demokratikleşme sürecini tamamlamıştır diyebilir miyiz?
Hayır.. Şii kimliği, Arap kimliği, Kürt kimliği, Sünni kimliği Irak kimli- ğinin önünde olduğu sürece demokratik bir Irak'tan söz etmek mümkün değil..
Ortadoğu önce modernleşecek, ekonomik gelişmesini tamamlayacak.. Petrol zenginliklerinden halk da pay alacak.. Ondan sonra yavaş yavaş demokrasi kültürü oturmaya başlayacak..
Bunun için de en az 25-30 yıla ihtiyaç var..

YAZARIN ÖNCEKİ YAZILARI
 Eza çekmektense cezaevine razılar   / 23-06-2004
 CHP'nin geleceği Hollanda'nın ateşi   / 22-06-2004
 Zana'nın kaygı veren sözleri..   / 15-06-2004
 Çocuğunuz sizden kaç yıl önde?   / 13-06-2004
 Anadilde saygısızlık   / 12-06-2004
 Gelecek demekle demokrasi gelmiyor   / 11-06-2004
 Terörün panzehiri sevgi değil mi?   / 10-06-2004
 Bahisler sporu spor olmaktan çıkarıyor   / 09-06-2004
 Esra tek değil, Urfa'da binlerce Esra var   / 06-06-2004
 'Bahar geldi diye üzülmeye başladım'   / 04-06-2004
MEHMET TEZKAN
Sonunda zaten kalpten öleceğiz
Mayıs ayındaki yaz...
EMRE AKÖZ
'Go Home' devri kapanmaz!
Başbakan Erdoğan, NATO...
Fransa resmen ağır hasta
Fransa, Türkiye'nin üyeliğine niye karşı?.. Gerard'in cevabı şu:...
Suudi kadını değişiyor
Fransız Paris Match dergisi Riyad'a gitti ve değişimi kare kare...
Del Bosque ile devam
Del Bosque ile devam
İspanya Milli Takımı'nın Vicente Del Bosque'yi istediğine ilişkin...
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Aktüel Pazar | Bilgi ve Yaşam | Sarı Sayfalar | Otomobil | Dosyalar | Arşiv
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.