kapat
   
SABAH Gazetesi
 
  » Yazarlar
    Günün İçinden
    Ekonomi
    Gündem
    Siyaset
    Dünya
    Spor
    Hava Durumu
    Sarı Sayfalar
    Ana Sayfa
    Dosyalar
    Arşiv
    Günaydın
    Televizyon
    Astroloji
    Magazin
    Sağlık
    Cumartesi
    Aktüel Pazar
    Bilgi ve Yaşam
    Otomobil
    Sinema
    Çizerler
    Kampüs
Bizimcity
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Servet Yildirim @ SABAH
 

Petrol şoku

Petrol fiyatları dünya ekonomilerinin üzerine kabus gibi çöktü kaldı. ABD'de ham petrolün varil fiyatı 40 doların üzerinde seyrediyor. Bu nedenle sadece biz de değil, neredeyse tüm borsalarda hisseler baskı altında ve tahvil fiyatları düşüyor. Eğer fiyatlar böylesine yüksek düzeyde kalmaya devam ederse dünya ekonomilerindeki büyüme potansiyeli bundan kesinlikle olumsuz etkilenecektir.
Suudi Arabistan'ın petrol üretimini artırma çağrısına rağmen fiyatlarda arzulanan yumuşama bir türlü gelmiyor. Yumuşama bir yana 50 doların bile görülebileceğini söyleyenler var. Bu çok abartılı bir tahmin olabilir ancak gerçekçi olmasa bile insanları tedirgin etmeye yetiyor.
Çünkü petrol fiyatlarındaki artış mevsimsel olarak petrol talebinin düşmeye başladığı yılın ikinci çeyreğinde geldi. Şimdi herkes, "Talebin düşük olduğu ikinci çeyrekte fiyatlar böylesine artarsa, talebin mevsimsel olarak artmaya başladığı dördüncü çeyrekte ne olur?" diye sormaya başladı.
Ekonomiyi zorlaştırıyor
Gelişmeler yıllık 25 milyon tonluk tüketiminin çok büyük bir bölümünü ithal eden ve petrolde dışarı bağımlı bir ülke olan Türkiye'yi yakından ilgilendiriyor. Artan petrol fiyatları ekonomi yönetiminin işini zorlaştırıyor. Petrol Ofisi Genel Müdürü Ertuğrul Tuncer, dün Reuters'e yaptığı açıklamada petrol fiyatlarında varil başına 5 dolarlık artışın Türkiye'nin yıllık ham petrol faturasını bir milyar dolar artırdığını söylemiş.
Eğer fiyatlar çok kısa bir süre içinde gerilemezse mevcut fiyatlarla ödemeler dengesine 1.5 milyar dolarlık hatta daha da fazla bir yük gelebilir. Bakın bizim gibi net petrol ithalatçısı olan ABD'ye. Dün açıklanan rakamlara göre Martta Amerikan dış ticaret açığı beklenenin çok üzerinde yüzde 9.1'lik rekor bir artış ile 46 milyar dolar oldu. ABD ekonomisinin yaşadığı boyutta olmasa da Türk ekonomisi de petrol fiyat şoku yiyebilir.
Olayın bir de enflasyon boyutu var. Eğer artan dış fiyatlara bağlı olarak içerde petrol fiyatları artırılırsa bu etkisini doğrudan ve dolaylı olarak çok kısa bir süre içinde fiyat endekslerinde gösterir. Türkiye uluslararası fiyat hareketlerine rağmen içeride fiyatları artırmayıp idare etme yoluna giderse o zaman akaryakıttan alınan vergiyi indirmek zorunda kalır. Bu da programın temel ayağı olan kamu maliyesine yük getirir.
Arabistan'dan iyi haber
Dünyanın en büyük petrol üretici konumundaki Suudi Arabistan'ın üretimi artırabileceğini açıklaması iyi bir haber. Suudiler kotaların günde en az 1.5 milyon varil artırılmasından yanalar. OPEC bu öneriyi 22-23 Mayısta tartışacak ve 3 Haziranda karara bağlayacak. O zamana kadar fiyat baskısı sürebilir.
Türkiye'nin petrol fiyatlarındaki bu trendi değiştirebilecek gücü yok. Böylesine önemli bir dış şokla karşılaştıktan sonra atılacak en akıllı adım ekonomiyi politik ya da ekonomik yeni diğer şoklardan uzak tutmak. Aksi takdirde örneğini son günlerde yaşadığımız gibi beklentiler hızla kötüye dönebilir.

YAZARIN ÖNCEKİ YAZILARI
 Takas rahatlattı, YÖK hâlâ geriyor   / 15-05-2004
 Petrol şoku   / 13-05-2004
 Dolar nereye gider?   / 11-05-2004
 Belirsizlikler   / 08-05-2004
 Çin frene basınca   / 04-05-2004
 Dövizde neler oluyor?   / 30-04-2004
 Schröder'in AB desteği   / 29-04-2004
 Avrupa'nın hasta adamı   / 27-04-2004
 Kıbrıslı Türkler için tarihi gün   / 24-04-2004
 İmar komisyonun başına Fransız   / 22-04-2004
YAVUZ SEMERCİ
Hakem-Ulusoy ilişkisi kopuyor!
Türkiye Futbol...
İLKER SARIER
İşsizlik "loto"su!
Sağlıklı bir insanın işsiz kalması...
SERVET YILDIRIM
Yeni bir stand-by mı?
IMF ile Şubat 2002'de...
ABDURRAHMAN YILDIRIM
Belirsizlik dönemine en uygun seçenek değişken faizli...
Hedefte iki ünlü isim daha vardı
Dost Tarikatı lideri ile eşini öldürdükleri gerekçesiyle sorgulanan...
Savaşın çocukları dostluk için geldi
Iraklı 12 çocuk 19 Mayıs Dostluk Maçı'nda Türkiyeli çocuklarla maç...
Sosyete Bodrum'a akın etti
Sosyete Bodrum'a akın etti
İlk butik tatil köyü olma özelliğiyle geçen yıl açılan ve sosyetenin...
Türban yaza hazır
Türban yaza hazır
Tekbir Giyim 2004 ilkbahar-yaz koleksiyonunu bir defileyle sundu. 130...
IMKB
E: 15,922 D:% -3.68
DOLAR
S: 1,535,000 D:% 0.33
EURO
S: 1,846,000 D:% 1.74
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Aktüel Pazar | Bilgi ve Yaşam | Sarı Sayfalar | Otomobil | Dosyalar | Arşiv
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.