|
 |
 |
 |
 |
|
Bu gün akciğer nakli iki ay sonra koşu...
38 yaşındaki Türk doktor Selim Arcasoy'un yeni programı sayesinde akciğer nakli yapılan hastalar iki ayda egzersize başlıyor.
Dünyada en zor organ nakillerinden biri sayılan akciğer transplantasyonunu gerçekleştirebilen sayılı hekim arasında bulunan 38 yaşındaki Türk doktor Selim Arcasoy'un isteği sırada bulunan Türk hastalara akciğer bulabilmek. Bu zorlu ameliyatı en fazla sayıda gerçekleştirebilen doktor olarak tıp çevrelerinde tanınan Newyork Presbyterian Hospital'ın Akciğer Transplantasyon Bölümü'nün Başkanı Dr. Selim Arcasoy'un ameliyat ettiği hastaları nakilden iki ay sonra egzersize başlıyor. Hastaların seks hayatını da rahatlıkla sürdürebildiklerini söyleyen Arcasoy, bu zorlu ameliyatı ve akciğerleri korumak için yapılması gerekenleri anlattı:
* Akciğer nakli yapmak için hastada ne gibi özellikler arıyorsunuz?
Tek aradığımız, alıcı ve verici kişiler arasında kan ve boy uyumunun olması. Cinsiyet fark etmiyor. Ancak kanserli hastalara ne yazık ki bu nakli uygulayamıyoruz. Anfizem, akciğer yarası ve kistik fibroz nedeniyle akciğeri hasar gören kişilere nakil yapıyoruz.
* Akciğer nakli için listeye girmenin şartları neler?
Başta akciğerinin kötü durumda olması gerekiyor. 65 yaşın altındaki hastaları alıyoruz. Başka bir hastalığının ve bağımlılık sorununun olmaması önemli. Psikiyatrik bozukluğa da bakıyoruz. Nakil olacaksa sigarayı bırakmış olması gerekli.
* Ne kadar kişi akciğer nakli için sırada bekliyor?
Bugüne kadar toplam 130 akciğer nakli gerçekleştirdik. Ancak yalnızca Amerika'da akciğer nakli için tam 4 bin kişi sırada bekliyor. Cornell Üniversitesi'nin listesinde ise şu anda yaklaşık bin kişinin adı yazılı. Bu listenin üst sıralarında bir Türk hastamız da var. Türkiye'den bu konuda çok fazla mail ve telefon alıyorum. Ancak şu ana kadar hiç bir Türk hastaya nakil yapamadık. En büyük arzularımdan biri bir Türk hastaya da akciğer nakli yapıp yaşamını kurtarabilmek.
* Nakilden sonra yaşam süresi ne kadar uzuyor?
Bir yıllık süre sonunda, Amerika ortalaması, nakil olan hastaların yüzde 75'inin yaşadığını gösteriyor; ancak bizim hastanemizde bu oran yüzde 91 düzeyine ulaştı. Amerika'da beş yıllık süre sonunda hastaların yarısı yaşıyor. Beş yılda yüzde 60'lar düzeyine yükselmesini bekliyoruz. İki yıl sonunda yüzde 79'luk oranı yakaladık.
* Akciğer naklinden sonra yasaklar var mı?
Taze meyve ve sebze yemelerini bir süre istemiyoruz. Enfeksiyona açık olduğu için, özellikle de toprak altında büyüyen sebzeler yasaklanıyor. Az yağlı ve kolesterol oranı düşük yiyecekleri tavsiye ediyoruz. Üç ay sonra egzersizler başlıyor. Nakilden iki ay sonra normal seks hayatlarını sürdürebiliyorlar.
* Akciğerler neden bu hale geliyor?
Başlıca nedeni sigara. Bazen yapılan işler bu hastalığa yol açıyor. Asbest tozunu bilmeden alan kişiler, örneğin gemi yapımında çalışan kişilerde bu bozulmaya sık rastlıyoruz. Hobi olarak yapılan işler de bazen akciğerlerde hasar oluşmasına neden oluyor ki bunlara büyük şanssızlık diyoruz. Bazen evinde beslediği kuşun atıkları akciğerleri etkiliyor. Patlamış mısır yağı gibi hiç umulmadık nedenler insanların akciğerlerini yıpratıyor. Bunları önlemek için hep tedbirli davranmak gerekir. Bu tip atıkları temizlerken örneğin maske kullanmayı ihmal etmemek lazım. Kimi durumlarda jakuzi bile akciğerlerimizde benzer etkiler yapabiliyor. Yine klimalar, temizlenmediğinde hastalık yapıyor. Romatizmal hastalıklar sonunda da bu etkiyi görebiliyoruz. Öksürük, nefes darlığı başladığı andan itibaren ciddiye alınmalı.
* Akciğerlerimizi nasıl koruyabiliriz?
Spor ve aerobik bu konuda son derece yararlı egzersizlerdir. Koşmak, yüzmek gibi kalp sağlığı için önerilen tüm sporlar aslında akciğerler için de yararlıdır. Kasları güçlendirerek akciğerlerin yapması gereken işi azaltmak mümkün. Ayrıca A vitamininin yararlarıyla ilgili bilimsel çalışmalar var.
Esra Tüzün
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
