|
 |
 |
 |
 |
|
Sır perdesi aralanıyor
Avrupa Birliği Uyum Yasaları çerçevesinde çıkarılan Bilgi Edinme Yasası 24 Nisan'da yürürlüğe giriyor. 'Devlet sırrı' kavramını ortadan kaldıran yasaya göre vatandaş istediği bilgiyi edinebilecek.
24 Nisan 2004, devlette şeffaflığın miladı olacak. AB'ye uyum kapsamında 24 Ekim 2003'te çıkarılan Bilgi Edinme Yasası 24 Nisan'da yürürlüğe girecek. Türkiye'nin en önemli tabularından biri olan "devlet sırrı" nın perdesi aralanacak, "otoriter ve hesap vermeyen" devlet yerini, "daha şeffaf ve hesap verir" bir anlayışa bırakacak. Batılı çağdaş demokrasilerde "gün ışığında yönetim" olarak isimlendirilen düzenleme, tıpkı ABD'deki gibi, "Ben vergisini ödeyen bir vatandaşım" özgüvenini getirecek. "Devlet sırrı" adı altında kalın duvarlar ören, yargısına bile bazı belgeleri göndermeyen kamu kuruluşları, bundan böyle bir dilekçe ile kapılarını aralayacak. "Kısmi de olsa" istenilen bilgi ve belgelere ulaşma olanağı sağlanacak. Uzmanların, "Eksik de olsa son derece önemli bir adım" değerlendirmesi yaptığı yasada öngörülen düzenlemeler şöyle:
* HER KURUMUN SİTESİ OLACAK:
Öncelikle tüm kurum ve kuruluşlar bir internet sitesi oluşturacak. Alınan kararlar, mal ve hizmet alımları, projeler ve yıllık faaliyet raporları, teftiş raporları da dahil olmak üzer internetten yayınlanacak. Vatandaş, ödediği vergilerin nerelere ve nasıl harcandığından, kendi hayatını etkileyecek tüm kararlara kadar her şeyi bu sitelerden ögrenebilecek. .
* 15 GÜN İÇİNDE CEVAP:
Bilgi edinme hakkını kullanmak için vatandaşlar; başbakanlık, bakanlıklar, belediyeler, KİT'ler, Fon'lar, üst kurullar, sosyal güvenlik kurumları, kamu yararına kurulmuş TOBB gibi kurumlar ve üniversitelerin bilgi edinme bürolarına giderek, standart başvuru dilekçesini doldurup verecek. Ayrıca internet üzerinden de başvuru yapabilecek.
* CEVAP YOKSA MAHKEMEYE:
Dilekçeye 15 gün içinde cevap verilmemesi halinde, vatandaşlar "bilgi edinme hakkının kullanımı engellendiği" gerekçesiyle mahkemeye başvurabilecek.
* DEĞERLENDİRME KURULU:
"Devlet sırrı" gerekçesiyle cevap alamayan vatandaşlar itiraz edebilecek. İtirazlar, "Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu'na iletilecek. Kurul inceleme sonucu söz konusu bilginin milli güvenliği veya ekonomiyi sarsacak nitelikte olmadığına karar verirse, istenen bilgi vatandaşa verilecek.
* MAKUL BİR ÜCRET:
Devlet, erişime olanak sağladığı bilgi ve belgeler için başvuru sahibinden inceleme, araştırma, kopyalama, postalama maliyet unsurları için makul ölçüde ücret talep edecek.
* KASETLER İZLENECEK:
Bilgi ve belgenin niteliği gereği kopyasının verilmesinin mümkün olmadığı hallerde özel bir uygulama yapılacak. Vatandaş ilgili kuruma gidip, belgenin aslına bakıp not alabilecek, kaseti dinleyebilecek.
* BİLİRKİŞİ RAPORLARI:
Bilimsel, kültürel, istatistiki, tıbbi, mali, hukuki uzmanlık alanlarında yasal olarak görüş verme yükümlülüğü bulunan bilirkişi ya da kurumların görüşleri bilgi edinme istemlerine açılacak.
* MAL VARLIKLARI:
Başbakan, bakan ve üst düzey yöneticilerin mal varlığı gibi kişsel bilgiler de, istenirse öğrenilebilecek. Ancak, bu bilgilerin açıklanması için "kamu yararı" ve kişinin onayının alınması koşulu aranacak.
* YAŞ KARARLARI DA HALKA AÇILACAK:
TSK'dan Yüksek Askeri Şura kararı ile atılanlar, haklarında düzenlenen dosyadaki iddianın ne olduğunu öğrenebilecek. Ancak bu yolla elde edilen bilgiler için yargıya gidilemeyecek.
Zübeyde YALÇIN / ANKARA
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
