"Caretta caretta"lar mayolarda...

Anadolu'nun en eski atalarından Hititler, dünyayı dört filin sırtında duran bir büyük disk olarak düşünmüşler. Bu filler de sonsuz bir denizde yüzen dev bir kaplumbağanın üzerinde durmakta imiş... Sedat Veyis Örnek de "İlkellerde Din Büyü Sanat ve Efsane" başlıklı çalışmasında Afrika yerlilerine ilişkin bir efsane anlatmaktadır: "Tanrı ilkin kaplumbağaları, sonra insanları, en son da taşları yaratmıştır. Bunlardan kaplumbağa, Tanrı'dan bir çocuk isterse de, Tanrı bu isteği yerine getirmez. Kaplumbağa, isteğini bir kez daha yineler. O zaman Tanrı, 'Çocukla birlikte ölümü de veririm' der. Kaplumbağa da 'Yeter ki siz bana bir çocuk verin, ben ölüme razıyım' der. Tanrı bu arada insanlara da çocuk isteyip istemediklerini sorar. İnsanlar da çocuk ister. Aynı soruyu bir de taşlara sorar. Taşlar çocuk istemezler. Ve böylece kaplumbağalar ve insanlar çocuk uğruna ölümsüzlüklerini yitirirlerken, taşlar da ölümsüzlüğe kavuşmuş olurlar." Hasan Barışcan da "Likya Efsaneleri" kitabında Güneybatı Anadolu olarak bilinen Likya'dan, bir başka deyişle "caretta caretta"ların yurdundan bir başka efsaneyi yazıya dökmekte... Evi olarak da bilinen kaplumbağanın kabuğu bir hamur teknesi imiş... Bir gelin böyle bir teknede hamur yoğurmaya oturmuş... Efsane bu ya, yeni gelinlerin büyüklerin yanında konuşması geleneklere göre ayıp sayılırmış... Tekne büyük, hamurun yoğrulması da biraz uzun sürünce, gelin bir türkü mırıldanmaya başlamış... O sırada eve kayınpederi girmiş, yeni gelin de heyecanlanmış ve tabii utanmış... Heyecanla teknenin bir yanına basmasıyla da tekne başına geçivermiş ve hemen oracıkta bir kaplumbağa oluvermiş... Derler ki, işte kaplumbağaların ilk oluşumu bu yeni gelindir ve sırtında taşıdığı evi de ekmek teknesi... Kaplumbağaların iki yüz elliye yakın türü olduğu biliniyor. Akdeniz'de ve bizim sahillerimizde ise iki önemli deniz kaplumbağası yaşıyor: Biri çorba kaplumbağası da denilen "Chelonia mydas", öteki de "caretta caretta"lar... "Caretta caretta"lar, hayatlarının büyük bölümünü Akdeniz'de geçirseler de, yumurtlamak için özellikle İztuzu'nun sıcak kumlarını seçiyorlar. Fakat özellikle çevre kirlenmesinden dolayı sayıları azalmakta... Bunun için "Kom Tekstil ve Konfeksiyon Sanayii", bu yıl dokuzuncusunu düzenlediği "Mayo Desen ve Tasarım Yarışması"nın konusu olarak "caretta caretta"ları seçmiş bulunuyor. (Ayrıntılı bilgi: Kom AŞ (0212) 503 81 00 225 08 70) 35 yaşını aşmamış bütün tasarımcılara açık olan yarışmaya katılmak için bu ayın sonuna kadar süre var. Efsaneye göre dünyanın oluşumda büyük emek ve katkısı olan kaplumbağalar, genç tasarımcıların hayal ve yetenekleriyle niçin geleceğe taşınmasın?