kapat
   
SABAH Gazetesi
 
  » Yazarlar
    Günün İçinden
    Ekonomi
    Gündem
    Siyaset
    Dünya
    Spor
    Hava Durumu
    Ana Sayfa
    Günaydın
    Televizyon
    Astroloji
    Magazin
    Sağlık
    Cumartesi
    Aktüel Pazar
    Yaşama Dair
    Sinema
    Hobi
Günaydın
ATV
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Abdurrahman Yildirim @ SABAH
 

Yeni dönemin en büyük eksikliği yatırımların başlayamamasında

2001 krizi üzerinden üç yıl geçti. Dördüncü yılına giriyoruz. Krizin yaralarını sarmada önemli mesafeler de aldık. Enflasyon düşüşü, büyümenin başlaması, kamu borçlarının azalmaya başlaması bunun göstergeleri.
Ancak dün yayımladığımız tabloda yer aldığı gibi istihdam yaratmada iyileşme sağlayamadık. İşsizlik ile eksik istihdamın yani atıl istihdamın çalışanlara oranı 2000'de yüzde 13.6 iken 2003 yılının üçüncü çeyreğinde yüzde 14 düzeyinde. 2002'de yüzde 16'ya kadar yükselmesine ve bu noktaya göre iyileşme sağlanmasına rağmen atıl istihdam veya gerçek işsizlik oranı hala kriz öncesinin üzerinde bulunuyor.
*Kapasite tamam-
Bunun da ana nedeni yatırımlarda yeni bir hamlenin başlamamış olması. Sanayinin kapasite kullanımı, tam kapasite anlamına gelen yüzde 80'e ulaşılmasına ve tarihi düzeylerine çıkılmasına karşılık, özel sektör yatırımları başlamadı. Yabancı yatırımcı gelmedi. Kamu yatırımları zaten tasarruf amacıyla ve kaynak yokluğundan dolayı neredeyse durmuş durumda. Bu da aynı zamanda ekonomide büyümeyi, arz artışını ve istihdamın artırılmasını önleyen bir gelişme.
Makro ekonomide iyileşmeler sağlanmasına, ekonomik büyümenin başlamasına, ileriye yönelik beklentilerin iyi olmasına, faiz oranlarının eskiye oranla gerilemesine, bankaların kredi vermek istemesine, yani en azınan bu koşullarda geçmişe oranla iyileşme olmasına karşılık yatırımsızlığın ana nedeni ne?
*Yatırımlar başlamadı- Bizce birinci neden yatırım ortamının henüz iyileştirilmemesinde yatıyor. Çünkü 2001 krizine kadar devletteki hakim anlayış sanayinin teşvik ve desteklenmesiydi. Ancak 2001'de devletin harcamalarında ve kaynak dağıtımında deniz bitti. Desteklemenin yerine normalde yatırım ortamının iyileştirilmesinin alması gerekiyordu. Yani bir anlamda kayıtdışının önlenmesi, vergi verenlerin haksız rekabet karşısında ezilmesinin önlenmesi, aşırı vergi oranlarının azaltılması, istihdamın üzerindeki yüklerin azaltılması, enerji fiyatlarının uluslararası düzeylere indirilmesi, bürokratik işlemlerin azaltılması, rüşvet ve yolsuzlukların azaltılması, ticaret hukuku, icra ve iflas hukukunun yenilenmesi gerçekleştirilemedi.
Bugüne kadar yatırım ortamının iyileştirilmesinde hazırlıklar yapıldı ancak henüz bu hazırlıklar hayata geçirilemedi. Sadece enflasyon muhasebesi kabul edildi. Bu iyi bir gelişme.
Yatırım ortamının iyileştirilemediği bir ortamda 2001 öncesinin destekleri de olmayınca yatırımlar başlatılamadı.
*Yapının çarpıklığı-
Kriz sonrası küçük ve ortaboy işletmeler için daha zor bir dönem. Çünkü enflasyonla mücadele çerçevesinde iç pazar daraldı ve iç talebin artışı kontrol altında tutuldu. Şirketler ihracata zorlandı. Büyüme de ihracat üzerine kuruldu. Ancak ihracat dünyanın her yerinde küçük ve ortaboy işletmelerin kolay yapacağı bir iş değil. Bu nedenle de kriz sonrası küçük ve ortaboy işletmelerin durumu çok daha kötüye gitti.
Dünya Bankası'nın son olarak hazırladığı "Türkiye Bilgi Ekonomisi Değerlendirmesi" raporunda şu ilginç tesbit yer aldı: "Türkiye girişimciliklerini ve rekabet güçlerini artırarak küçük ölçekten büyük ölçeğe geçecek şirketlerden yoksundur. Sistemin de yeni, dinamik küçük işletmeler üretememesi, Türk ekonomisinin belki de en büyük zayıflığıdır. Bunun en baştaki sebebi ise devlet ile büyük özel şirketler ve küçük işletmeler arasındaki ağın zayıf olmasıdır."
Program uygulamasının gelip dayandığı ve belki de tıkandığı nokta yeni yatırımların yapılamamasına devam edeceğim.
*Sonuç- "Sen zot ben
zot, ata kim verecek ot?"
Türk Atasözü

YAZARIN ÖNCEKİ YAZILARI
 Yatırım atılımı için düşük enflasyon fırsatı   / 25-02-2004
 Küçüklere hayat hakkı yok büyükler ise atak değil   / 24-02-2004
 Bıyıklı yabancılar şimdi de eurobond'da sahneye çıktı   / 23-02-2004
 Yeni dönemin en büyük eksikliği yatırımların başlayamamasında   / 20-02-2004
 Moratoryumun eşiğinden üç yılda Avrupa kapısına   / 19-02-2004
 Dövizde neler yaşanıyor?   / 18-02-2004
 Çukurova Elektrik'i yeniden kazanma fırsatı doğar mı?   / 17-02-2004
 Bulutlar gitti Muş'akalkın gidelim işe   / 16-02-2004
 Avrupa heyecanı borsayı 3 cent'in üzerine taşır   / 13-02-2004
 Cimbom ve BJK'ya bak Fenerbahçe'yi anlarsın   / 12-02-2004
YAVUZ SEMERCİ
Gaza gelmeyecek kadar vaktimiz var
Türkiye elektrik...
SERVET YILDIRIM
Dolar/Euro'da ne oluyor?
Dolar geçen hafta euro...
ABDURRAHMAN YILDIRIM
Borsa kimsenin malı değil
Bu tespit yeni açıklanan...
İLKER SARIER
Maliye ve İTO
Yazılarımızı takip edenler, maliyecileri...
Oysa önleyebilirdi
Uzmanlara göre; şoför paniğe kapılmasaydı aracını olay faciaya...
Gaspçı masalı uydurup parayı kendisi kapmış
Gaspçılar tarafından soyulduğunu iddia eden muhasebeci kızın yalanı...
Barış Manço'nun evine sürpriz talip
Barış Manço'nun evine sürpriz talip
Barış Manço'dan miras kalan antika otomobillerin haraç mezat...
Ender Hanım'a torun müjdesi
Ender Hanım'a torun müjdesi
Akfil'in ortağı Ender Mermerci anneanne oluyor. Ender Hanım'ın...
IMKB
E: 18,772 D:% 0.34
DOLAR
S: 1,331,000 D:% 0.38
EURO
S: 1,657,000 D:% -0.36
 
    Ana Sayfa | Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon
Spor | Hava Durumu | Günaydın | Bizimcity | Sizinkiler | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin Sağlık | Cumartesi | Aktüel Pazar | Yaşama Dair | Sinema | Hobi
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.