|
 |
|
EMRE AKOZ
Ankara nasil Ankara oldu?
Bugun, ozellikle buyuk kentlerde bircok kisi kurslara giderek tango dansi yapmayi ogreniyor. Sonra da bu becerilerini partilerde, kutlamalarda, anma gunlerinde filan sergiliyorlar. Ozetle tango son yillarin moda dansi...
Peki siz 'tango'nun bir vakitler hakaretle karisik bir alay sozu oldugunu biliyor muydunuz?
Ben bilmiyordum, Funda Senol Cantek'in, 'Baskent olma surecinde Ankara'yi anlattigi, 'Yaban'lar ve Yerliler adli yeni cikan kitabindan (Iletisim Yay.) ogrendim.
Meger Kurtulus Savasi ve sonrasinda Istanbul'dan, Bursa'dan Izmir'den gelerek Cumhuriyetin kurulusuna katkida bulunmus 'seckinleri' bazi Ankaralilar hic de misafirperver bir bicimde karsilamamis.
Iyi egitimli, buyuk sehir adabini benimsemis, gunumuzun 'in' tabiriyle "yuzu Bati'ya donuk" bu kisilerin arkasindan 'tangooo' ve 'gavuuur' diye bagirmislar. (Daha dogrusu buyuklerin tepkisini yansitan cocuklar bagirmis.)
****
Iste eski Ankara'dan birkac enstantane
* Ataturk'un unlu sofrasinda surekli yer bulan siyasetci ve burokratlara 'mutad zevat' denirdi. Ayrica bu sofraya bir kere cagrilmak icin sag kolunu verecekler vardi. Bunlar aksam oldu mu Karpic ve benzeri yerlerde Kosk'ten gelecek telefonu beklerdi. Eger garson aralarindan birinin sofraya beklendigi haberini getirirse geride kalanlar perisan olur, huzun ve hasede kapilirdi.
* Ancak 'mutad zevat'a dahil olanlarin bazisi memleket meselelerinin uzun uzun konusulmasindan sikilirdi. Ataturk'un hosgorusune nail olanlar firsatini bulunca sofradan kacardi. Peki kacip da nereye giderlerdi? Yeni kurulan kentin kirik dokuk pavyonlarina!
* 1920'lerde kentin yerlileri, pecesiz veya baslarini gelisiguzel ortmus kadinlarla, "Iki kafa bir burun, iste geliyor maymun" diye dalga gecerdi. Yerde degil de masada yemek yiyenlere 'gavur', kahvaltida cay icenlere ise 'sari sular iciyorlar' derlerdi.
* 1929'dan baslayip 17 yil valilik ve belediye baskanligi yapan Nevzat Tandogan, Ataturk Bulvari'ni her gun supurtur, sulatir, gece de aydinlatirdi. 'Goruntu bozulmasin' diye koyluleri ve tulumlu iscileri bu caddeden uzak tutardi. Ayrica bir genelgeyle hayvanlarin da caddeye cikisini yasaklamisti.
* 'Sandalyesiz bakan' denilen Tandogan, asayisin bozuk oldugu sanilir diye cinayet ve hirsizlik olaylarinin gazetelere haber olmasini da engellerdi. "Ankara Palas'ta verilen bir baloyu sokaktan izleyen cocuklardan" soz etti diye bir gazeteciyi kentten attirmisti.
* 1929'da Ankara sokaklarindan gecen bir deve kervani, halki medenilestirip 'Cumhuriyetin garpli vatandasi' haline getirmeye calisan aydinlari cileden cikarmisti. Batidan gelmesine ragmen pijamayla bahcede dolasanlar da ayni tepkiyi gormustu.
* 1932'de 'yilin olayi' Ataturk Orman Ciftligi'nde acilan 'Karadeniz Yuzme Havuzu'ydu. Buraya daha cok yabanci hanimlar ve beyler devam ediyordu. Mayo giymek yerine beyaz kisa pantolonlarla havuza devam edenler, kibarlarin 'goz zevkini' bozuyordu.
****
Ankaralilar kentlerini Istanbul ile kiyaslayip; cok daha duzenli, temiz, 'medeni' bir mekana sahip olmakla ovunurler. Funda S. Cantek'in kitabi okurlarsa nasil bir surecten gecerek bugunlere geldiklerini goreceklerdir.
Haberleri gazete sayfasi goruntusunde okumak icin
SABAH e-Medya"ya
tiklayin
|
|
|
|
