|
 |
|
Market indirimi izne tabi!
Büyük mağazaların kuruluş ve çalışma esaslarını belirleyen yasa tasarısı 'indirimleri' izne bağlıyorTasarıyla, KOBİ'lerin ürettiği market markalarının ciro içindeki payı da yüzde 20 ile sınırlandırılıyor
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'na geçmiş hükümetten devredilen ve 400 metrekarenin üzerindeki mağaza ve marketlerin işleyiş kurallarını düzenleyen yasa tasarısıyla, Türkiye'de bir anlamda ticaretin kuralları değişiyor. Geçmiş hükümet döneminde, büyük hipermarketleri şehirden dışarı taşıyan hükümleriyle gündeme gelen ve büyük tepki gören tasarı, 59. Hükümet döneminde yeniden düzenlendi. Organize perakendeye yönelik ilk yasa olma özelliğini taşıyan bu tasarı, mevcut işleyişi tamamen değiştirecek pek çok uygulamayı öngörüyor.
Tüketim Maddeleri ve İhtiyaç Malzemelerinin Satışıyla İştigal Eden Büyük Mağazalar Hakkında Kanun Tasarısı, mağaza açılmasında izin yetkisini yerel yönetimlerden alarak valiliklere verirken, mağazaların indirim için ticaret odalarından izin alması esasını getiriyor. Tepki gören bir başka uygulama da, marketlerin kendi markalarıyla KOBİ'lere ürettikleri ve ulusal markalara göre daha ucuza satabildikleri 'Privat Label', yani özel markalı ürünler. Tasarı, "Bu ürünlerin cirodaki payı yüzde 20'yi geçemez" diyor.
Ä°ZÄ°NLER VALÄ°DEN
Tasarının en çarpıcı yanlarından biri kuruluş izinlerini düzenleyen maddeler. Buna göre satış alanı 3 bin metrekareyi geçmeyen büyük mağazaların vali tarafından, belediye başkanı, bakanlık il müdürü, oda, birlik ve oradaki tüketici derneğinin görünüşü alınarak kurulabiliyor. 3 bin metrekareden büyük, 15 bin metrekareden küçük olan büyük mağazalar ise valiliğin görüşü üzerine bakanlığın onayı ile kurulması öngörülüyor. Yasa tasarısı, 15 bin metrekarenin üzerindeki mağazaların ise belediyelerin imar planlarında belirlenen ticaret merkezlerinde veya yerleşim merkezleri dışında valiliğin görüşü üzerine bakanlığın onayı ile kurulmasıesasa bağlanıyor.
BU ESASLAR YASADIÅžI
Tasarı konusunda görüştüğümüz Alışveriş Merkezleri ve Perakendeciler Derneği (AMPD) Başkanı Demir Sabancı, getirilen hükümlerin, serbest ticaretin işleyişine aykırı olduğu yorumunu yaptı. Sabancı, "Herkesin alım satım hürriyeti anayasal bir hürriyettir. İnanıyorum ki bakanlık bu konuda sektörün görüşlerini ve dikkate alacaktır" dedi. Sabancı şöyle devam etti
"Bu yasa, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'na, geçen hükümetten devredildi. Ancak Tüketiciyi Koruma Kanunu, Borçlar Kanunu, Türk Ticaret Kanunu ile ihtilafları olan bir yasa. Tasarıdaki hükümler, bu kanunlarla uygunlanmakta olan birçok maddeyi çiğniyor. Rekabet Kurumu'nun esaslarıyla da çelişki içine giriyor.
Biz konuyu Anayasa hukukçuları ve şehir planlamacılarıyla görüşüyoruz. Ortak görüş şu 'Böyle bir düzenleme yasa ile değil planlama ile çözülür' diyorlar. Bugün mevcut uygulama belediyelerden izin alınmasını istiyor. Tasarı, mevcut belediyelerden bu otoriteyi alıyor. Sayın Bakan bizden görüş dosyası aldı. Uzlaşmacı bir tavır sergileyeceklerine inanıyoruz."
Özel Markalı Ürünler Tedarikçileri Derneği (PLAT) Başkanı Fahrettin Yavuz da, getirilen yüzde 20 sınırlamaya karşı olduklarını belirterek, "KOBİ'lerin büyümesine önayak olan market markaları, bu tasarı ile daraltılmaya çalışılıyor. Kimi korumaya çalışıyorlar anlamıyorum" diye konuştu.
Ali CoÅŸkun marketlerle irtibat halinde
Esnaf ve sanatkârın korunması amacıyla Ecevit Hükümeti döneminde hazırlanan ''Hipermarketler Yasası'' olarak bilinen yasa tasarısı 59. Hükümet'te yeniden gündeme geldi. Sanayi ve Ticaret Bakanı Ali Coşkun'un isteği üzerine yeniden ele alınan, "Tüketim Maddeleri ve İhtiyaç Maddelerinin Satışı ile İştigal Eden Büyük Mağazaların Kurulmasının İzne Bağlanması Hakkındaki Kanun Tasarısı'' uzun süren hazırlık çalışmalarının ardından son halini alarak bakanlığın www.sanayi.gov.tr adlı web sitesinde yayınlandı. 1990'lı yıllardan itibaren sayıları hızla artmaya başlayan ve 400 metrekarenin üzerinde satış alanı olan "süper, hiper, gros, mega'' marketlerin sayısı 2 bin 500'e yaklaşıyor.
GÖRÜŞLER DİKKATE ALINACAK MI?
Bu sayının 2005'te 5 binlere ulaşacağı tahmin ediliyor. Bu konuda yapılan çalışmalarda, 400 metrekarelik satış alanı olan bir mağazanın, bulunduğu yerleşim yerindeki 15-20 esnafın, 5 bin metrekarelik satış alanı olan bir mağazanın ise 300-500 civarında esnafın ticari faaliyetlerini olumsuz etkilediği kabul ediliyor.
Sektörün, başlangıçta hipermarketleri şehir dışına taşıması hükmüyle tartıştığı tasarı, aslında herkesin dikkatinden kaçan yeni uygulamaları öngörüyor. İzin sürecinin yerel yönetimden çıkarılarak valiliklere verilmesi, indirimlerin izne bağlanması ve market markalarının ciro içindeki payına getirilen sınırlama, en çok karşı çıkılan düzenlemeler.
Organize perakendeciler, Alışveriş Merkezleri ve Perakendeciler Derneği (AMPD) çatısı altında, görüşlerini hemen her platformda Sanayi ve Ticaret Bakanı Ali Coşkun'a aktarıyor.
DÃœZENLEMEZ, KARIÅžTIRIR
Migros Genel Müdürü Ömer Bozer, yeni yasa tasarısının eskisinden daha kötü olduğunu belirterek, şunları söyledi "Bir şeyi koruyacağım derken diğerini yok etmek yanlıştır. Sektör için iyi bir düzenleme değil. Ticari faaliyetlere müdahale ediyor. Yer konusu ise belirsiz. Yasa, sektörü düzenlemeden çok karıştıracakmış gibi geliyor. Perakende sektörünün bu düzenlemeye ihtiyacı yok. Eğer bir düzenlemeye ihtiyaç varsa, o ihtiyaca da cevap vermiyor. Keyfi uygulamalar içeriyor."
Esen EVRAN
Haberleri gazete sayfası görüntüsünde okumak için
SABAH e-Medya"ya
tıklayın
|
|
|
|
