|
 |
|
Göklerin yeni efendisi: A380
Dünyanın en büyük uçağı olan ve bugüne kadar 11 milyar dolar harcanan Airbus A380, 2006'da piyasaya sürülecek. Uçak şimdiden 121 sipariş aldı
Airbus firmasının geliştirilmesi için bugüne kadar 11 milyar dolar civarında para harcadığı A380 modeli için çalışmalar bitmek üzere. Üretimi bittiğinde dünyanın en büyük uçağı sayılacak A380, 2006 yılında hizmet vermeye başlayacak. Airbus ile Boeing arasındaki ticari rekabet tüm hızıyla sürerken Airbus, uygulamaya koyduğu A380 uçağı projesi ile büyük uçaklar pazarında bir adım öne geçti. Airbus, A380 uçağını ilk olarak '2005 Paris Air Show'da sergilemeyi hedefliyor. Liste fiyatı 250 milyon dolar olarak belirlenen A380 için firma daha şimdiden 121 sipariş almış.
HAVADA DEVRÄ°M YARATACAK
Airbus kaynaklı haberlere göre A380 projesinin maliyetlerini karşılaması için 250 sipariş alınması gerekiyor. Buna göre 121 sipariş ile maliyetlerin yüzde 50'si karşılanmış olacak. Bu şekilde devam ederse havacılık piyasası gerçekten de bir devrim yaşayacak. Aslında aynı devrim Boeing 747 modelini piyasaya sürdüğünde yaşanmıştı. 416 yolcu kapasitesi ve kıtalararası uçuş imkanı ile yolcu başına maliyette önemli düşüş sağlayan 747 modeli, 1970'li yıllardan itibaren Boeing'in en iyi ürünü sayılmıştı.
555 YOLCU KAPASÄ°TESÄ°
Ama 2000 yılından günümüze kadar satılan 747 miktarı sadece 10. Bu düşüş karşısında Boeing 747 modelinin yolcu kapasitesini 416'dan 504'e çıkaracağını açıklamıştı ama bu da çözüm olmadı. Airbus A380 modeli Boeing 747 'den 1000 kilometre daha fazla uçuş kapasitesine sahip. Modelin yolcu kapasitesi de 555. Analistlerin yorumlarına göre A380 mil başına koltuk maliyetlerinde yüzde 15 civarında tasarruf sağlayacak.
A380 modeli için şu ana kadar harcanan para 11 milyar dolar seviyesinde. Bu maliyetin yarısı Airbus firması, 3.5 milyar dolarlık kısmı firmanın ortağı olan ülkeler ve 2 milyar dolarlık kısmı da modele hammadde satan tedarikçiler tarafından karşılanmış. Maliyetinin yanında A380'in doğuracağı bir diğer zorluk da uçağın yüksekliği ve ebadı nedeniyle havaalanlarında ek yatırım gerekliliği. İki katlı olması nedeniyle acil durumlarda yapılan inişler sonrasındaki yolcu transferleri sırasında o yükseklikten yolcuların herhangi bir yaralanma yaşamadan inişi problem olarak öngörülmüş. Bu sorun yolcuların acil iniş sonrasında boşaltmalar sırasında üzerinde kaydığı kaydırağın maddesinde sağlanan değişiklik ile çözülmüş.
Buna göre yolcu çok yüksekten aşağıya kaymasına rağmen çok hız kazanmayacak ve zemine ulaştığında bir sorun yaşamayacak. Havaalanlarında A380 ile ilgili yapılacak yatırımların 80-100 milyon dolar seviyesinde olacağı öngörülüyor. Bu yatırımlar uçak pistlerinin genişletilmesi için harcanacak. A380 projesi başladığı 2000 yılından itibaren büyük ilgi çekmişti ama üretimin biteceği zaman yaklaştıkça bu ilgi de artıyor. Dünyanın en büyük uçağı bu hafta dünyaca ünlü BusinessWeek ve Fortune dergilerinin kapak konusuydu.
Bu haberlere göre de A380 projesi Airbus firmasının beklentileri gerçekleşir ise ticari anlamda bir devrim yaratacak. Aslında Airbus ile Boeing arasındaki sıkı rekabet kurulduğundan beri devam ediyor. Son yıllarda istikrarlı şekilde büyüyen Airbus bugüne kadar dünyanın en büyük uçak üreticisi olan Boeing'in bu ünvanını bu yıl eline geçirecek.
Bu yıl Boeing'in 280 adetlik satışına karşılık Airbus'ın satış adedi 300 olacak. Oysa 1998 yılında Boeing'in satış adedi Airbus'ın iki katıydı. 1970 yılında kurulan ve Boeing karşısında rekabette zorlanan Avrupalı dört üreticinin birleşmesiyle hayat bulan ve AB'ye üye ülkelerin ortak olduğu Airbus 89 yaşındaki Boeing karşısında gençliğinin verdiği dinamizm ile hızlı bir şekilde büyüyor. Airbus en büyük şirket olarak devamını A380 projesinin başarısında görüyor. Aslında bu proje hem Airbus hem de Boeing için bir kumar. Bunun nedeni Airbus ile Boeing firmalarının önümüzdeki 20 yıl için beklentilerinin birbirlerinin tersi olması.
POLEMÄ°K ARTACAK
Boeing, büyük uçaklara olan talebin azalacağını ve orta büyüklükteki uçakların pazarı domine edeceğini ve bu nedenle 2008 yılında piyasaya süreceği 7E7 modeli üzerinde çalıştığını belirtiyor. Airbus'a göre ise Irak savaşı, global terorizm, SARS gibi faktörler nedeniyle düşen uçak satışları artmaya başladığında büyük uaçklara daha fazla talep gelecek, uzun mesafeli ve çok talep gören rotalarda karlılığın sağlanması için anahtar daha yüksek yolcu kapasiteli yolcu uçakları olacak. İşte iki dev için de hayati önemde bir soru. Çok değil birkaç yıl içerisinde bu sorunun cevabını öğreneceğiz.
AB'li Airbus, Boeing'e meydan okuyor
Airbus ticari niteliğinin yanısıra siyasi nitelik de taşıyor. Bunun nedeni Avrupa Birliği'nin (AB) dünyanın en büyük ekonomisi olan ABD karşısında rekabet edebilmek için başlıca ağır sanayi kollarından olan uçak üretiminde şirketlerini birleştirmesi ve Boeing karşısında güçbirliğine gitmiş olması. Bu ortaklık meyvelerini vermeye başladı. Çünkü Airbus 1970 yılında kurulmasına rağmen satış adedinde ilk defa bu yıl Boeing'i geçiyor. Siyasi niteliğine bir diğer kanıt ise Airbus üretiminin farklı AB ülkelerinde yapılması ve bu ülkelerin Airbus'ı düşük faizli krediler ile desteklemesi. Üretimde başı çeken ülkeler Almanya, Fransa, İngiltere ve İspanya.
En büyük uçak şirketi
Airbus firması bünyesinde 48 bin 500 kişiye iş imkanı sağlıyor. Bu yıl 300 adet uçak satışıyla dünyanın en büyük uçak şirketi haline geldi. Airbus, A380 konusunda bekleneni gerçekleşirse havacılık piyasasında yeni bir dönem açabilir.
Haberleri gazete sayfası görüntüsünde okumak için
SABAH e-Medya"ya
tıklayın
|
|
|
|
