|
 |
|
Bonoda güvence skandalı
İddia; Banka istediği kadar kayıtları düzgün tutsun, battığında veya İmar Bankası gibi tasfiye sürecine sokulduğunda, Hazine bonosu ve tahviller güvence kapsamı dışında sayılıyor. Hak sahibi parasını ancak iflas süreciyle tahsil edebiliyor...
Gerekcesi;Tüm bono ve tahviller, bankaların Merkez Bankası'ndaki hesabında, banka adına tutuluyor. Banka Fon'a devredilmeyip tasfiye sürecine sokulduğunda, bu iç borçlanma senetleri bankanın kendi varlığı sayılıyor...
* Bankalardan satın alınan Hazine Bonosu ve devlet tahvili, o banka batsa bile güvence kapsamında mı?
* Banka tüm kayıtları doğru tutmuş olsa bile, mudiler bonolarının karşılığını iflas süreci başlamadan devletten tahsil edebilecek mi?
* Mudi bankaya mevduat yapmıyor, devletin sattığı bankanın aracılığıyla bono alıyor. Alınan bonolar neden mudi adına saklanmıyor?
* Banka battığında, ihaleden satın alınan tüm bono ve tahviller o bankanın varlığı olarak mı görülecek?
* Eğer bono ve tahvillerin bedeli iflas süreciyle tahsil ediliyorsa, neden şu ana kadar BDDK bir açıklama yapmadı? Hazine, kendi kağıtlarına sahip çıkacak mı?
İmar Bankası'nın tasfiye sürecine girmesi, devlet iç borçlanma senetlerine sahip (Hazine bonosu ve devlet tahvili) kişi ve kuruluşların taşıdığı risklerin boyutunun tahminlerin çok ötesinde olabileceğini ortaya koydu. Dün bir okurumuzdan gelen not, konuya ilişkin yazılarımıza yeni ve ürkütücü bir boyut ekledi.
Okurumuzdan gelen bilgi şöyle
"BDDK yetkilisi ile dün telefonda görüştüm. Bonoların karşılığının olup olmamasının ödemeler için önemi olmadığını, çünkü bonoların bankanın varlığı (araba bina vs gibi) olduğunu, iflas masasından alacaklı olacağımızı söyledi. Bu duruma göre, devletin adı ile kandırıldık."
Okurumuzun bu bilgileri doğru olabilir mi? Eğer doğru ise;
Örneğin, X bankası battı. Siz de o bankadan Hazine bonosu almıştınız. Banka kayıtları son derece düzgün tutmuş. Açığa satış yapmamış. Buna rağmen, X bankasının iflas süreci başlamadan bononuzun karşılığını alamıyorsunuz. İflas masasına alacak yazdırıyorsunuz ve ilgili mevzuat gereği sıraya giriyorsunuz.
OLAY DOĞRU
Sermaye piyasası hukuku konusunda uzmanlığı ile tanınan Galatasaray Üniversitesi Öğretim Üyesi Reha Tanör'e konuyu sorduk. Aldığımız yanıt yeterince açıktı
"Şu anda sistemin en büyük sorunu bu. Hazine bonosu alındığına dair verilen makbuz, mülkiyeti temsil etmiyor. Bu nedenle bonolar bankaların varlıkları olarak gözüküyor. 1995 yılından beri Hazine bonoları kaydi olarak tutuluyor. Ancak ticaret kanunda bonoların şekil şartları belli. Burada çarpıklık sadece Hazine bonosunda yaşanmıyor. Eurobond'larda da aynı durum söz konusu. Siz yabancılara Eurobond satıyorsunuz. Ancak bunlar bankalarda duruyor. Bu Eurobond'lar da bankanın mülkiyetinde gözüküyor. Bankada bir sorun olduğunda siz bononuzu ya da Eurobond'unuzu ancak İcra İflas hükümlerine göre alabiliyorsunuz. Bu da uzun sürüyor."
BDDK YANILTIYOR MU?
İmar Bankası, fona devredilerek sistem dışına çıkarılan 22 bankadan farklılık gösteriyor. BDDK bankayı doğrudan tasfiye sürecine soktu. BDDK, bankanın sadece kişilere ait (şirketlere değil) mevduatına yüzde 100 güvence verdi. Resmi mevduat ile kayıtdışı mevduatta büyük aykırılıklar tespit ettiğini de resmen açıklayarak, TBMM'den, mevduat farkının banka sahip ve yöneticilerinden tahsil edilmesine yönelik yasa maddesi çıkardı. Bu madde şu anda Cumhurbaşkanı Necdet Sezer'in önünde duruyor. Peki ya bono alanlara ne olacak?
BDDK, "Açığa repo yapılması ile Hazine bonolarının karşılığı olmaması halinde, hak sahiplerine herhangi bir ödeme yapılmayacak ve bu alacaklar iflas masasına gidecek" demişti. Açıklamayı tersten okursak, "Eğer açığa satış yok ise, bono sahipleri paralarını alacak" anlamı çıkıyor. Ancak bu açıklama da gerçeği yansıtmıyor. Milyonlarca insan güvenli olduğu için bono ve devlet tahvili alıyor. Bankalar, müşterilerine "Menkul Kıymet Satış İşlem Sonuç Formu" veriyor. Bu formda satın alınan Hazine Bonosu'nun emanete alındığı yazılı. Ama gerçekte tüm bonolar ve devlet tahvilleri bankaların Merkez Bankası nezdinde kendi adlarına açılan hesaplarda gözüküyor.
Pek çok hukukçuya göre, herhangi bir banka, Fon'a değil de, İmar Bankası gibi tasfiye sürecine sokulunca, Merkez Bankası kayıtlarında gözüken tüm bono ve tahvil portföyü bankanın varlığı olarak kabul edilmek zorunda. Bu nedenle müşteriye paranın ödenmesi mümkün değil. Uzun bir iflas sürecinin beklemek gerekiyor...
YARIN
BDDK, İmar Bankası olayından önce, bir Hazine Bonosu sahibinin yazılı sorusuna nasıl cevap verdi?
Haberleri gazete sayfası görüntüsünde okumak için
SABAH e-Medya"ya
tıklayın
|
|
|
|
