|
 |
|
Depremin söylentisi bile yetti
İstanbul dün kulaktan kulağa yayılan fısıltı depremiyle sarsıldı. "Belediye birkaç gün içinde deprem bekliyor" söylentileriyle sokağa dökülen halkı Kandilli rahatlattı Riskin arttığını gösteren bulgu yok
Marmara Bölgesi'nde kısa süre içerisinde bir deprem yaşanacağı yönündeki dedikoduların kulaktan kulağa yayılmasıyla dün İstanbullu sokağa döküldü. Önce vatandaşlar arasında televizyon kanallarının alt yazı geçerek, 'Saat 17.00'de deprem olacak, ofislerine girmeyin' denildiği yayıldı. Ardından Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi'nin sabah saatlerinde kamu kurum ve kuruluşlarına birer faks geçerek, depreme karşı uyardığı ileri sürüldü.
ALARM TETİKLEDİ
İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin depreme hazırlık amacıyla kurtarma ekiplerini alarma geçirmesiyle tetiklenen söylentiler hızla yayıldı. Tüm bu fısıltılara internet sitelerinde dolaşan mail'ler ile "Küçükçekmece Gölü'nün suyunun renk değiştirdiği, motorsikletli birkaç kişinin ellerinde megafonla deprem olacak yönünde sokak aralarında anonslar yaparken görüldüğü" yönündeki dedikodular eklenince İstanbul olası depremden önce sarsıldı. Çınarcık'ta hastanelerin boşaltıldığı ileri sürüldü.
TELEFONLAR KİLİTLENDİ
Kulaktan kulağa yayılan bu söylentiler üzerine canlarını sokağa atan birçok vatandaş uzun süre ev ve işyerlerine girmedi. Başta Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi olmak üzere İstanbul Valiliği, Büyükşehir Belediyesi ve ilçe belediyelerin telefonları kilitlendi. Telefonlara hücum ederek, deprem olup olmayacağını öğrenmek isyen vatandaşlar, gazete ve televizyonların santrallerini de çalışamaz hale getirdiler. Yetkililer üst üste yaptıkları açıklamada söylentilerin yalan olduğunu belirterek, vatandaşlardan inanmamalarını istediler. Kandilli Rasathanesi Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Gülay Barbarosoğlu, "Kandilli Deprem Araştırma Enstitüsü'nün elinde Marmara bölgesinde deprem riskinin arttığını gösteren bir bulgu yoktur" dedi.
Söylentilere sert tepki gösteren belediye yetkilileri de vatandaşı duyarlı olmaya çağırdılar. Bakırköy Belediyesi Afet Yönetim Merkezi yetkilileri, "Dün böyle bir söylenti çıktı ve herkes panikledi. Bunun üzerine valiliği aradık, teyakkuz durumuna mı geçildi diye sorduk. Ancak yalan olduğunu öğrendik" dediler. Silivri Belediye Başkanı Selami Değirmenci ise söylentiler üzerine panikleyen halkı ikna turuna çıktı.
'TAHMİN EDİLECEK'
Söylentiler üzerine Büyükşehir Belediye Başkanı Ali Müfit Gürtuna da bir açıklama yaparak, "Radon gazında ciddi bir artış yok. Şu an deprem beklemiyoruz" dedi. Depremi önceden tahmin etme yönünde TÜBİTAK ile yapılan çalışmaların olumlu sonuçlar vermeye başladığını belirten Gürtuna, "Sadece İstanbul değil, özellikle Marmara bölgesi olmak üzere birçok yerde bu tahminlere en azından bir 15-20 günlük süre opsiyonu göz önüne alınarak ulaşılabileceğini düşünüyoruz" diye konuştu. Deprem tahmine yönelik bulguların İçişleri Bakanı Abdülkadir Aksu'ya iletildiğini kaydeden Gürtuna, "Bulgulara ulaştığımız dönemde vatandaşları paniğe sürüklemeden gerekli tedbirleri alacağız" diye konuştu.
'ŞAKLABANLIK YAPMIYORUZ'
Depremi önceden tahmin etmeye yönelik araştırmalar yapan TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Naci Görür, İstanbul'da deprem olacak söylentileriyle ilgili olarak "Biz böyle bir şey söylemedik. TÜBİTAK böyle şaklabanlıklar yapmaz" dedi.
Prof. Görür, Bakırköy Belediyesi'nin araçlarla vatandaşları "deprem olacak" diye uyarmasıyla ilgili olarak da "O araca böyle bir görevi hangi yetkili vermişse, bu bilgiyi nereden aldığını bize de söylesin, biz de bilelim" dedi. Depremi önceden tahmin etmek üzere İstanbul Belediyesi ile ortak bir çalışma yürüttüklerini belirten Prof. Görür ulaştıkları aşamayla ilgili olarak da şunları söyledi
"Bizim yaptığımız verileri toplayarak bir tahmin yapmak. Bu hava durumunu tahmin etmek gibi bir şey. Nasıl ki ileriye dönük bir tahmin yapılıyor, deniyor ki 'önümüzdeki hafta içinde yağmur yağacak' bunun gibi. Bu tutar da, tutmayabilir de. Hava tahminini göz önüne alarak ya piknikten vazgeçer ya gününü erteler ya da yanına şemsiye alırsın. Bu da öyle. Biz belediyeye bu tahmini veriyoruz. Onlar da hazırlıklı oluyorlar. Çok gerekirse vatandaşa da açıklarlar ama bunu vatandaşın bilmesi gerekmez. Nasıl ki bir terör eylemi ihbarı alındığında vatandaşa söylenmiyor sadece güvenlik birimlerinin gerekli önlemleri alması sağlanıyor, bunun mantığı da bu."
DEPREMİ KOKLUYORUZ
Deprem tahminiyle ilgili sistemler hakkında da bilgiler veren Prof. Görür 17 Ağustos depreminden sonra dünyada bilinen teknoloji ve cihazları alıp ileri teknolojili istasyonlar kurduklarını söylüyor. Marmara Bölgesi'nde aktif kırıklar boyunca 8 adet radon gazı ölçüm ve 16 adet su gözleme istasyonu kurduklarını ifade eden Prof. Görür, deprem tahminine yönelik sistemle ilgili olarak da şunları söyledi
"Kurulan bu istasyonlardan ayrı olarak bir uzaydan algılama birimimiz var. Bu fay boyunca en küçük değişimi ölçüyor. Uydu görüntüleme yöntemiyle tüm Marmara Bölgesi'nde oluşan değişimler, mikrogravite çalışmalarıyla yerçekimindeki değişiklikler, magnometre ile manyetik alanlardaki değişimler, yüzey jeolojisiyle belli yerlerdeki hareketler, deniz gözlem istasyonuyla da denizdeki değişimler ölçülüp izleniyor. Bütün bu veriler internetten anlık olarak bilgisayara yükleniyor ve bu yöntemlerin müşterek işaret ettiği noktada deprem kestirimi yapmaya çalışıyoruz."
Yaptıkları çalışmanın dünyada bilinen anlamıyla depremi önceden kestirmek olmadığını vurgulayan Görür "Depremi tahmin etmek, yerini, zamanını ve büyüklüğünü vermek demektir. Bunu da dünyada şu ana kadar bilen yok, biz de bilmiyoruz. Bizim yaptığımız depremi koklamak" dedi.
Amaçlarının bu kabiliyeti yerel yönetimlerle paylaşmak olduğunu kaydeden Prof. Görür, "Amaç bunu insanlara söyleyip de vatandaşı sokağa dökmek değil" dedi.
Deprem tahmin sisteminin 28 Şubat 2002 tarihinden beri denendiğini ve yüzde 50'nin üzerinde başarılı sonuçlar aldıklarını belirten Prof. Görür şöyle konuştu
12 TAHMİN 6 İSABET
"12 tane 4 ve 4'ün üzerinde depremde test ettik. Başarılı olduklarımız da var, başarısız olduklarımız da. 9 Haziran 2003 tarihindeki 5.1'lik Bandırma depremini günlerce öncesinden takip ettik. Keza Saroz açıklarındaki 6 Temmuz 2003 depremini günlerce önce izlemeye başladık. Ama 20 Mart 2003 Orhaneli, 17 Eylül 2002 Akyazı ve 21 Mayıs 2003 Gölyaka depremlerinde hiçbir belirtimiz yok. Ama mesela 28 Şubat 2002 Marmara depremini Armutlu istasyonunda 4-5 gün önceden deprem belirtilerini sistemimiz almaya başladı. Yani sistem en az 4-5 genellikle 7-8 hatta kimi zaman 20 gün öncesinden depremle ilgili bilgi veriyor. En son depremde Marmara'nın batısında deprem bekliyoruz dedik. Ama ne Çanakkale'dir ne Saroz'dur ne Gelibolu'dur bunu diyemedik. Marmara'nın batısında dedik Saroz'da çıktı. 5 büyüklüğünde bekliyoruz dedik 5.3 oldu. Önümüzdeki 10 gün içerisinde dedik 4-5 gün sonra oldu."
HACETTEPE: DEPREM MÜNECCİMLİĞİ OLMAZ
Hacettepe Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Erçin Kasapoğlu, bazı uzmanların depremlerin ardından "ben bildim" diye ortaya atılmasını eleştirerek, "Bırakın artık şu deprem müneccimliğini. Sadece tahminde bulunuyorlar; tahminleri doğru çıkarsa 'Bildim' diyorlar, çıkmazsa susuyorlar. Gerçekte depremi önceden bilebilmek, üç şeyi bilmeyi gerektirir Yer, zaman ve büyüklük. Yoksa 'Üç vakte kadar büyüklüğü 3 ile 5 arasında deprem olacak' demek için bilimadamı olmaya gerek yok. Bu bilimsel fantezi" dedi.
AFET İŞLERİ: 100 YIL SONRA BELKİ BİLİNİR
Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Afet İşleri Genel Müdürlüğü Deprem Araştırma Dairesi Sismoloji Şube Müdürü Ramazan Demirtaş, depremi önceden bildiğini iddia edenlerin kuşkuyla karşılandığını belirterek, "Görünüş, en azından gelecek yüzyılın ortalarına kadar depremlerin önceden bilinmesi konusunda somut bir sonuç alınamayacağıdır" dedi. Yazılı bir açıklama yapan Demirtaş şunları kaydetti Can kaybını önlemek için koskoca kentleri boşaltıp, insanları yıllarca, aylarca hatta haftalarca çadırlarda yaşatmak olanaklı değildir."
Şenol BAŞTAKAR - Nejdet ÇOKAN - Özlem YURTÇU - NevzatT ATAL
Haberleri gazete sayfası görüntüsünde okumak için
SABAH e-Medya"ya
tıklayın
|
|
|
|
