Win-Türkçe
ASCII

OYLAMA 74 SAAT SÜRECEK
AB Komisyonu'nun Kasım'da açıklayacağı ilerleme raporu, Ekim'de hazırlanacak. Bu tarihe kadar Anayasa değişikliğinin geçmis halinde, Türkiye'nin katılım ortaklığı belgesinde taahhüt ettiği kısa ve orta vadeli anayasa değişikliğinin tümünü yerine getirilmiş olacak. Paketinin aynen Meclis'e götürülüp götürülmeyeceği, önümüzdeki günlerde ortaya çıkacak. 37 maddelik paket, önce her partiden birer temsilcinin katılımıyla ve DSP'li Ali Ilıksoy'un başkanlığında oluşturulacak özel komisyonda ele alınacak. TBMM Başkanı Ömer İzgi de, Genel Kurul'u 17 Eylül'de olağanüstü toplayacak. Üzerinde anlaşılan paket, önce Anayasa Komisyonu'nda ele alınacak. Genel Kurul'da ise iki tur oylanacak. 37 maddenin sadece oylamasının 74 saat süreceğini söyleyen ANAP lideri Yılmaz, bu nedenle Genel Kurul'da her madde için konuşmama konusunda muhalefetle anlaşma öneriyor. Aksi halde, değişikliklerin günlerde süreceğini söylüyor.

SAADET'TEN TAM DESTEK
Saadet Partisi Anayasa değişikliğine tam destek verdiğini ilan etti. SP Grup Başkanvekili Ömer Vehbi Hatipoğlu ile Bingöl Milletvekili Hüsamettin Korkutata, Başbakan Bülent Ecevit ve Uzlaşma Komisyonu Başkanı olan Devlet Bakanı Nejat Arseven'le görüşerek, paketi sonuna kadar desteklediklerini bildirdiler.

367 OY GEREKİYOR
Anayasa değişikliği teklifinin verilebilmesi için Meclis üye tam sayısının üçte biri olan 184 milletvekilinin imzası gerekiyor. Teklifin TBMM'den geçmesi için ise en az 367 oy gerekiyor. Bu nedenle muhalefet desteği şart. 367 oy sağlanamazsa referanduma gidiliyor.

İŞTE PAKETTEKİ KRİTİK MADDELER
* Kürtçe yasağı: Anayasa'dan "Düşüncelerin açıklanması ve yayılmasında kanunla yasaklanmış olan herhangi bir dil kullanılamaz" ibaresi ile "Kanunla yasaklanmış olan herhangi bir dilde yayım yapılamaz" fıkrası çıkartılıyor. Bu değişiklikle Kürtçe yasağı da kalkmış olacak.

* İdam cezası: Genel müsadere cezasıyla savaş, yakın savaş ve terör suçları halleri dışında ölüm cezası verilemeyecek.

* Seçim süresi: Seçime bir yıldan az bir süre kala seçim kanunlarında yapılan değişiklikler, izleyen seçimden sonra yürürlüğe girecek.

* Parti kapatma: Anayasa Mahkemesi temelli kapatma yerine partiye devlet yardımını kesebilecek. Anayasa Mahkemesi, parti kapatmaya "beşte üç" çoğunlukla karar verecek.

* Dokunulmazlık: Tekrar seçilen milletvekili hakkındaki soruşturma işlemleri yürüyecek.

* Kıyak emeklilik: Emekli milletvekilleri Emekli Sandığı ile ilişkilendirilerek, kıyak emeklilik anayasal güvenceye alınacak.

* Af kararı: Meclis af ilanına üye sayısının beşte üç çoğunluğu olan 330 oyla karar verebilecek. Aftan Abdullah Öcalan yararlanamayacak.

* MGK: MGK kararları, hükümetce "öncelikle dikkate alınmayacak", "öncelikle değerlendirilecek."

* Gözaltı süresi: Yakalanan veya tutuklanan kişi toplu olarak işlenen suçlarda en çok yedi gün, diğer suçlarda tutulma yerine en yakın mahkemeye gönderilmesi için gerekli süre hariç en geç kırksekiz saat içinde lıakim önüne çıkarılacak. Bu maddenin ihlali nedeniyle doğacak zarar, tazminat hukukunun genel prensiplerine gore devletçe ödenecek. Devlet de, zararı, sebep olanlara "rücu" edecek.

* Baskınlara son: Milli güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlık ve genel ahlakın korunması veya başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması sebeplerinden biri veya bir kaçına bağlı olarak usulüne göre verilmiş hakim kararı olmadıkça; gecikmesinde sakınca bulunan hallerde de yetkili kılınmış merciin yazılı emri bulunmadıkça, kimsenin üstü, özel kağıtları ve evi aranamayacak ve bunlara el konulamayacak.

* İletişim ve gösteri hakkı: İletişim engellenemeyecek, gizliliğine dokunulamayacak. Herkes, izin almaksızın dernek kurma ve üye olma, silahsız ve saldırısız toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkına sahip olacak.

* Kanuna uygun delil: Kanuna aykırı bulgular, delil olarak kabul edilemeyecek.

* 12 Eylül'e yargı yolu: 12 Eylül dönemine yargı yolunu engelleyen Geçici 15'inci madde kaldırılacak.

KOALİSYON PARTİLERİ NASIL BAKIYOR?

Ecevit arabulucu
Başbakan Bülent Ecevit, paketin Partilerarası Uzlaşma Komisyonu'ndan geçtiği şekliyle Meclis'ten geçmesini istiyor. MHP ile ANAP arasında Anayasa değişikliği nedeniyle çıkan tartışmalarda da arabuluculuk yapan Ecevit, dünkü zirvede de Anayasa'nın değişmesi ve yolsuzlukların üzerine kararlılıkla gidilmesi gerektiğini belirterek, hem Anayasa değişikliği, hem de vurgun operasyonu nedeniyle ortakları arasındaki gerginliği yumuşatma yolunda adım attı.

"Küçültelim" önerisi
ANAP lideri Mesut Yılmaz, 1982 Anayasası'nın kendisinin AB için engel olduğunu savunuyor. AB İlerleme Raporu'nun, Ekim'de hazırlanacağını, bu nedenle Anayasa'nın Ekim başına kadar değişmesi gerektiğini söyleyen Yılmaz, 37 maddelik pakette uzlaşma sağlanaması halinde AB için gerekli olan 11 maddenin öncelikle Meclis'e getirilmesini öneriyor. Yılmaz, aksi halde AB treninin tamamen kaçacağı endişesini vurguluyor.

Olgunlaşmasını bekliyor
MHP'nin en büyük itirazı idamın kaldırılması ve Kürtçe konusunda oldu. İdamın sınırlanmasıyla çekincesini kaldıran MHP, Kürtçe yasağını kaldıracak değişikliğe tepki gösteriyor. Dünkü zirvede Bahçeli, "Paketin olgunlaşmasını bekliyoruz. Destekleyeceğiz" sözü verdi. Zirvenin ardından Yılmaz ve Bahçeli, ikili bir görüşme yaptılar. İki lider hem vurgun operasyonu, hem de Anayasa konusundaki gerginliği gidermeye çalıştılar. Bahçeli, buradan MHP Genel Merkezi'ne geçerek Bayındırlık Bakanı Koray Aydın ile biraraya geldi ve Yılmaz'ın sözlerini aktardı. Aydın, görüşmeden sonra gazetecilere "Sabırla bekleyin" dedi.