IMF'nin faiz ve enflasyon projeksiyonları...

Döviz kuru çıpasına dayalı olarak uygulanan ekonomik program çökünceye kadar Hazine çok büyük bir faiz tasarrufu sağlamıştı. Enflasyonun yüzde 40 - 50'ler düzeyinde seyrettiği aylarda bile yüzde 35'lik faiz oranlarıyla gerçekleştirilen bir yıl vadeli iç borçlanmalar Hazine'nin faiz yükünü birdenbire hafifletmiş ve geleceğe dönük umutları artırmıştı.

Ancak hesapta olmayan gelişmeler, yapısal reformların sürüncemede kalması, enflasyonla kur artış oranları arasındaki makasın açılması ve iç tüketim patlamasına paralel olarak 10 milyar dolara ulaşan cari işlemler açığı iç siyasi krizlerle de birleşince ekonominin bütün temel dengelerini altüst etti. Sonuçta 14 aylık emek ve katlanılan fedakârlıklar boşa gittiği gibi, faizden sağlandığı sanılan tasarruf da kat be kat fazlasıyla geri dönüyor.

Çok değil, bundan bir yıl önce enflasyon yüzde 50'li rakamlarda iken yüzde 38 ile borçlanan Hazine, şimdi enflasyonun yüzde 30'un altına indiği ortamda 98 gün için yüzde 33 faiz ödemek durumunda kalıyor, yıllık bileşik faiz yüzde 193.7'ye çıkıyor. Bu oran Nisan 1994 krizinden bu yana Türkiye'nin gördüğü en yüksek iç borçlanma faizi...

Aslında bu yüksek faiz hiç kimse için sürpriz olmadı. Bunu programın teknik hazırlıkları sırasında ekonomi bürokratları da Michael Deppler başkanlığındaki IMF teknisyenleri de önceden tahmin ediyorlardı. IMF'in hazırlayıp Hazine'ye ve Devlet Bakanı Kemal Derviş'e verdiği bir projeksiyona göre dün yapılan ihalede 98 gün vadeli bonoların basit faiz oranının yüzde 120 olacağı yazılıydı. Gerçekleşme bunun 5 puan fazlasıyla yüzde 124.99 oldu.

Aralık faizi yüzde 46
IMF'in bundan sonraki ihalelerle ilgili faiz beklentileri de oldukça yüksek. IMF'e göre ana çerçevesi üzerinde anlaşmaya varılan mevcut program harfiyen uygulanır, mali ve parasal disiplinden en ufak bir taviz verilmez ve bu arada dış koşullar da uygun seyrederse faiz oranları ancak yılın son aylarında düşmeye başlıyor. Böylelikle de ancak aralık ayında yapılacak ihalede Hazine yeniden makul sayılabilecek yüzde 46'lık faiz oranını yakalayabiliyor. IMF'in iç borçlanma faizlerinin seyrine ilişkin tahmini:

Mart yüzde 120 (gerçekleşme yüzde 124.99 oldu), nisan yüzde 100, mayıs yüzde 80, haziran yüzde 70, temmuz yüzde 65, ağustos yüzde 60, eylül yüzde 55, ekim yüzde 50, kasım yüzde 50, aralık yüzde 46...

Ancak dün konuştuğumuz üst düzey ekonomi bürokratları IMF tahminlerinin fazlasıyla muhafazakâr olduğunu dile getirerek faiz oranlarının, nisan ayında da yüzde 100'ler düzeyinde gerçekleşse bile sonraki aylarda IMF öngörülerinin daha altında gerçekleşebileceğini dile getiriyorlar.

Mart enflasyonu yüzde 16
IMF teknisyenleri enflasyon konusunda da özellikle mart ve nisan ayları için oldukça karamsar tahminler yapıyor. Devlet Bakanı Kemal Derviş'in yüzde 10 tahmin ettiği mart ayı enflasyonu için IMF yüzde 16 diyor. Ancak hemen ardından nisan ayında yüzde 8'e, mayıs ayında yüzde 5'e düşmesi beklenen enflasyon rakamının sonraki aylarda da kademeli biçimde düşüş trendine gireceği varsayılıyor. Yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 55'ler düzeyinde seyredeceği tahmin edilen yıllık enflasyon oranının da yılın son çeyreğinde aylık rakamların yüzde 1 Ğ 1.5'lar düzeyine inmesiyle birlikte yıllık düzeyde yüzde 50'nin altına kalacağı öngörüsünde bulunuyor IMF.

IMF'e göre en makul, en iyimser senaryo bu. O da yeni programın aksatılmadan uygulanması, özelleştirme ve bankacılık reformu başta olmak üzere yapısal önlemlerin geciktirilmeden, sulandırılmadan yürürlüğe konabilmesi, siyasi kriz olmaması koşuluyla...