İki beyin... İki dahi... Dr. Collins ve Dr. Venter... İnsanlığın en büyük projesi için birbirleriyle kanlı bıçaklı olan bu iki bilimadamının arasındaki rekabet gen haritasının çıkmasını sağladı

"3 YILDA BİTİRİRİM" DEDİ
Rekabet, Celera şirketinin kurucusu ve sahibi Dr. Craig Venter'in açıklamasıyla başladı. Venter, projeyi 3 yılda ve sadece 200 milyon dolara bitireceğini söyledi.

Fransız, İngiliz, Japon, Amerikalı ve Çinli bilimadamlarından oluşan Human Genome Project ekibinin başındaki Francis Collins ise projeye 15 yıl ve 3 milyar dolar biçti.

Venter'in rakiplerini aptal konumuna sokmasının ardından Celera şirketine eleştiriler gelmeye başladı. Yaptığı işin kalitesinin düşük olduğu ve hükümetin gen bankasındaki verileri çaldığı söylendi.

İki kuruluş arasında hukuk savaşları başladı. Bu durum aynı zamanda bir rekabet de getirdi. Özel Celera şirketi, Amerikan ordusunun elinde bulunan inanılmaz gelişmiş bilgisayarlarla çalışıyordu. Devlet desteğiyle çalışan ikinci ekip "Human Genome Project" de bu bilgisayarlardan edindi. Merkezlerin sayısını artırdı.

"FARE GENİ" AVANTAJI
Dr. Collins rakibi Dr. Venter'a karşısında projeyi önce bitirebilmek için elindeki tüm imkanları kullandı. Genetik şifrenin yüzde 97'sini çözdüğünü ve bunun yüzde 85'inin harf dizilişinin doğru olduğunu açıkladı. Venter ise, Collins'e nispet yaparcasına kendilerinin şifrenin yüzde 99.9'unu çözdüklerini iddia etti. Dahası insan geni şifresinin eksik kalan bölümünün tamamlanmasında da büyük yardımı olacak farelerin genetik şifresininin çözümü de Venter'in, Celera Genomic şirketinin elindeydi. Celera, farenin gen haritasının 1 milyar harflik (tamamının üçte biri) bölümünü çözmüştü. Ve bunu tekelinde tutuyor isteyenleren para talep ediyordu.

Bu bilginin sadece Venter'in elinde olması, Human Genome Project'in başındaki Collins'i çileden çıkardı.

İki bilimadamının önderliğindeki ekip, işbirliği yapmayı bütün çabalara rağmen reddetti. İki kurumun başındaki isimlerin kişilikleri arasındaki çelişkiler de birlikte çalışmayı güçleştiriyordu.

Kavganın temelinde Venter'in bulgularını satma, patent alma ve bunu paraya çevirme kaygısı vardı. Amerikan ve İngiliz hükümetleri ise edinilen bilgilerin tüm insanlığın hizmetine açılması gerektiğini söylüyordu.

Ancak iki bilimadamının birlikte çalışması gerekiyordu ve bir anlamda birbirlerine muhtaçtılar. Celera fare genleri üzerindeki çalışmalarından yararlanmak isteyen uluslararası konsorsiyum görevlilerine bunu para karşılığı yapacağını söylüyordu. Ancak Celera'nın elindeki eksik bilgiler de Human Genomae Project'in elindeydi.

Bill Clinton'ın bizzat devreye girmesiyle, bilimadamları barıştırılabildi. İki ekip bundan sonra çalışmalarını birlikte sürdürmeyecek ama eşzamanlı olarak yayınlayacaklar. Patent konusunda da bir centilmenlik anlaşmasına vararak patentlerin sadece "bir genin işlevinin anlaşılmasından sonra kabul edilebilir" olduğu konusunda fikir birliğine vardılar.

Gen devriminin arkasındaki rakamlar

23
İnsanın kalıtsal özelliklerini taşıyan DNA zinciri sıkışıp, bükülerek kromozomları oluşturuyor. Her insanda bulunan kromozon sayısı 23 çift. 23'ü anneden, 23'ü babadan.

38-120 bin
Hayati fonksiyonları yürüten proteinlerin ça lışmasını sağlayan gen sayısı.

3,1 milyar
DNA molekülündeki harf (baz) sayısı.

Yüzde 97-99
DNA'NIN şu ana kadar deşifre (çözülen) edilen bölümü.

Yüzde 85
HARF dizisinin tamamen doğru olduğu bölüm.

Yüzde 99.99
İKİ yıl sonra DNA'nın şifrelerinin çözülmüş olacak kısmı.

Yüzde 96
DNA'NIN çözülmüş olmasına rağmen henüz ne işe yaradığı bilinmeyen bölümü.

1000
HER saniye databankasına otomatik olarak çözülüp eklenen DNA harf dizileri.

2 milyar dolar
DNA araştırmaları için 10 yılda harcanan miktar.

17
PROJE kapsamında DNA'ları alınıp deşifre edilen kişi sayısı.