kapat

21.06.2000
Anasayfa
Son Dakika
Haber İndeksi
Yazarlar
Günün İçinden
Politika
Ekonomi
Dünyadan
Spor
Magazin
Superonline
Sabah Künye
Atayatirim
Sofra
Bizim City
Sizinkiler
Para Durumu
Hava Durumu
İstanbul
İşte İnsan
Astroloji
Reklam
Sarı Sayfalar
Arşiv
E-Posta

Turkport
1 N U M A R A
Sabah Kitap
Z D N e t  Türkiye
A T V
M i c r o s o f t
Win-Turkce US-Ascii
© Copyright 2000
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
Hem yürüdü, hem yürüttü
Maden mühendisi Prof. Orhan Kural aynı zamanda bir gezgin. Ne var ki seyahat kitaplarını başkalarından çaldığı ve kaynak belirtmediği alıntılarla yazdığı öne sürülüyor

Geçenlerde SABAH'ın eline bir inceleme ulaştı. Bir hattat ya da bir arkeolog titizliği ile kotarılmış bu kapsamlı çalışma, Prof. Orhan Kural'ın üç gezi kitabını ele alıyor ve şu sonuca varıyordu:

"Gezgin profesör 'eserlerini' apartma bilgilerle yazmıştır. Bunları kaynak göstermeden kullandığı yetmiyormuş gibi, başkalarının başından geçenleri sanki kendisi yaşamış gibi okura sunmuştur."

Orhan Kural'ın kitaplarını inceleyenler, profesörün hangi kitabında hangi dergi, gazete veya kitaptan hangi bölümleri -bazen virgülüne bile dokunmadan- aldığını ortaya koymuşlar...

Aşağıda sadece Orhan Kural'ı, onun okurlarını ve yayınevini değil, kaynak verilmeden, izin alınmadan kullanılan materyalin sahiplerini de ilgilendiren iddiaları barındıran yüzlerce sayfalık bu incelemenin bir özetini okuyacaksınız.

***

Kitaplar incelendiğinde ortaya ana hatlarıyla şunlar çıkmakta:

1. Kitaplarda kaynak gösterilmemektedir ve ortalama yüzde 50-70'i çalıntıdır.

2. Bu oran, Madagaskar, Komor, Tanzanya, Zenzibar gibi ülkelerde yüzde 80-90'a çıkmaktadır.

3. Yerli olsun yabancı olsun, dergi, gazete, kitap, tur kitapçıkları, ne denk gelmişse onlardan -çoğu zaman kelime kelime- çalıntılar yapılmıştır.

4. Çalıntıların önemli bir bölümü bir gezi dergisinden (Atlas) yapılmıştır.

TADIMLIK ÇALINTILAR
İşte Prof. Kural'ın çiğnediği kurallar. Gelin kitabın bölümlerine bakalım:

"The Red Island-Madagascar" (Madagascar-The Red Island/Kızıl Ada, text: Arlette P. Kouwenhoven, photography: Toussaint Raharison, WINCO Publishing, The Nederlands, 1995, 159 ps., Kapak)

"Kızıl Ada" Madagaskar (Üstad Prof. Dr. Orhan Kural, Gizemli Coğrafyalar, İnkılâp Kitabevi, İst., 1999, sayfa: 103)

Dünyada kaç kişi aynı olayı, aşağıdaki gibi, bu denli benzer yaşayabilir ki? Ama oluyor işte. Allah'ın bir hikmeti:

"Vaza, vaza, vazaaaaa" Bu kez de çocuklar peşimde, koşturup bağırıyor.. ("Tabular adası Madagaskar-Ölülerle dans", yazı ve fotoğraflar: Ali Murat Atay, Atlas, Sayı: 59, şubat, 1998, sayfa:74)

Yollarda bana "vaza, vaza" diye bağırıyorlar. (Üstad Prof. Kural, Gizemli Coğrafyalar, s:129)

Kelimenin aslı "vazaha" (...) "Beyaz yabancı" demek. ("Tabular adası Madagaskar-ölülerle dans", yazı ve fotoğraflar: Ali Murat Atay, Atlas)

Kelimenin aslı "vazaha" imiş, "Beyaz yabancı" anlamına geliyormuş. (Üstad Prof. Orhan Kural, Gizemli Coğrafyalar, sayfa:129)

Kaç kişinin aynı anda aynı noktada kafası karışabilir ki?:

Kafam karışıyor. ("Ölüm tarlası Kamboçya"-3, Zeynep Oral, Milliyet gazetesi)

Kafam karışıyor. (Üstad Prof. Orhan Kural, Dünya Kalemimin Ucunda, İnkılâp Kitabevi, İst., 1997, sayfa:106)

Jayavaram, ya da Buda Brah-ma, her kimse dağın eteğinde duran, bana bakıyor ve zavallı ölümlü ben cüceleştiğimi hissediyorum! ("Ölüm tarlası Kamboçya"-3, Zeynep Oral, Milliyet gazetesi)

Jayavaram, Buda ya da Brah-ma, dağın eteğinde duran her kimse, bana bakıyor ve zavallı ölümlü ben ufaldığımı hissediyorum! (Üstad Prof. Orhan Kural, Dünya Kalemimin Ucunda)

Kaç kişi aynı duygular altında aynı şekilde 'bir sağa bir sola' koşabilir ki?:

Dağın eteğinde, bir sağa, bir sola koşup dolanıyorum. ("Ölüm tarlası Kamboçya"-3, Zeynep Oral, Milliyet gazetesi)

Dağın eteğinde, bir sağa, bir sola koşuyorum. (Üstad Prof. Kural, Dünya Kalemimin Ucunda)

Gözlerimi kırpıştırıyorum. Sakın gözlerim ya da yüreğim bana oyun oynuyor olmasın? ("Ölüm tarlası Kamboçya"-3, Zeynep Oral, Milliyet)

Gözlerimi kırpıştırıyorum. Sakın gözlerim ya da yüreğim bana oyun oynuyor olmasın? (Üstad Prof. Kural, Dünya Kalemimin Ucunda, sayfa:106)

Üstelik kimi zaman çalmayı bile becerilemiyor. Şimdi şu örneğe bakınız:

Around 1690 a young Frenchman, thought to have been named Misson, realised a long-held dream in the establishment of his Republic Libertalia in the bay of Diego. (Madagascar-The Red Island, text: Arlette P. Kouwenhoven, photography: Toussaint Raharison, WINCO Publishing,, Leiden, The Nederlands, 1995, 159 ps., page:112)

Efendim, yıl 1960. Genç bir Fransız, Misson, kafasında uzun zaman önce bir düş geliştirmişti: Kendisine ait olacak bir cumhuriyet, "Libertalia Cumhuriyeti". (Üstad Prof. Orhan Kural, Gizemli Coğrafyalar, sayfa:161)

YOKSA TEZLERİ DE Mİ BÖYLE?
"1690" neresi, "1960" neresi? Burada bir korsandan söz ediliyor. Günümüzde korsan mı kaldı ki? Bu kitap, olayın vahameti bilinmediği için, iyi niyetli olarak ilkokullara, ortaokullara da 'tavsiye ediliyor'. Acaba çocukların bu tür hatalardan kafaları karışmaz mı?

İnsan hata yapabilir. Ama "Silgin kaleminden önce bitiyorsa abartıyorsun demektir" sözünde olduğu gibi, hataları bu denli katlamamalıdır.

Şimdi yine sıkı durunuz: Üstadımız bu kitaplarını bir de kızına ve annesine, en değerli olması beklenilen iki varlığına armağan ediyor: "Biricik Kızım Nil'e ve Sevgili Anneme..." Pes doğrusu.

Belki doktora, doçentlik ve profesörlük tezleri bile böyledir. Kimbilir?

YARIN
Prof. Orhan Kural böyle davranarak kendisine ne gibi avantajlar sağlıyor?

Onu tanıyanlar "intihal" (çalıntı) konusunda ne düşünüyorlar?


Copyright © 2000, MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş. - Tüm hakları saklıdır