BÜYÜK ÜRETİCİ TEKEL
40 trilyon liralık büyüklüğe sahip şarap sektöründe üretim Tekel'in dışında bu işi uzun yıllardır yapan ailelerin elinde. Türkiye'nin ünlü üzümleri Öküzgözü, Boğazkere, Kalecik Karası, Çal Karası'ndan kırmızı şarap, Hasan Dede, Narince üzümlerden de beyaz şarap üretiliyor. Türkiye'de şarabın üretimi Atatürk'ün emriyle 1930 yıllarda Tekel tarafından başlatıldı. Tekel, ürettiği sofralık şaraplarla ülkedeki tüketimin yarısına yakın bir kısmını karşılıyor. Ancak, Tekel'in üretimi her geçen yıl azalıyor. 1998'de 25 milyon litre üretim yapan Tekel'in 1999'daki üretimi 18 milyon litre oldu.

Şarap üretimi bu işi uzun yıllardır yapan ailelerin elinde ancak bunlara yenileri de ekleniyor. Işıklar Holding'in sahibi Rıza Kutlu Işık ve Güler Sabancı da sektöre adım attı. Bu markalaşmış üreticilerin yanı sıra Ege, Mürefte, Orta Anadolu'da 300'e yakın küçük şarap üreticisi bulunuyor.

53 milyon litrelik üretimin 35 milyon litresi sofra şarabı, 15 milyon litresi de kaliteli şaraplardan oluşuyor. 1999'da 17 milyon litre şarap Avrupa Birliği, Japonya, KKTC'ye ihraç edildi. Üretiminin çoğunu iç pazar yerine ihraç eden üreticiler de var. Tokat yöresi üzümlerden yapılan Diren şarapları ihracata dönük çalışıyor. İç pazarda adı çok fazla bilinmeyen Yazgan şarapları da Kulüp Eldi markalı şaraplarını turizm sektörü için üretiyor.

EN FAZLA VERGİ ÖDEYEN SEKTÖR
ŞarapçIlar, Latin Amerika ülkelerinin şarabı kullanarak imajlarını düzelttiğini Türkiye'nin bu şansı kullanmadığını belirtiyorlar. Sevilen Şarapları'nın üreticisi Enis Güner, "şarapçılık ölüyor" diyor. Devlete yüzde 40 fon, yüzde 17'i de KDV ödediklerini söyleyen Güner, "Paramızı almadan yüzde 60'ını devlete ödüyoruz" diyor. Vergi vermemek gibi bir isteklerinin olmadığını söyleyen Güner, "Vergilerimiz yatırıma dönüşse, bağcılık geliştirilse seve seve öderiz. Ancak bu koşullar altında sektör olduğu yerde sayar" diye konuşuyor.