Tayvan'da 'savaş gölgesi' altında yapılan başkanlık seçimlerinde bağımsızlık yanlısı aday ülkenin yeni devlet başkanı seçildi

UZLAŞMACI LİDER
Ancak Chen, ses tonunu yumuşattı ve tam bağımsızlık için halkoylamısı fikrinden vazgeçtiğini, bayrağı, anayasayı değiştirme planlarını da rafa kaldırdığını duyurdu. Chen Shui-Bian, "Çin'in tek ülke iki sistem formülünü reddediyoruz" derken, Çin ile savaş değil uzlaşma ve barış istediklerini de sözlerine ekledi. "Resmen göreve başlamadan önce, Çin'e, bir uzlaşma yolculuğu yapmak istiyorum. Pekin ile yarım asıra dayalı doğrudan ticaret, ulaştırma, yatırım bağlantıları üzerindeki yasakların kaldırılması için müzakereler yürütmek istiyorum. Hedefimiz etkin işbirliği ve sonsuz barıştır. Çin ile yapıcı diyalog istiyoruz" şeklinde konuşan Chen, Çinli liderleri de Tayvan'a davet etti. Bu arada, Tayvan'da yarım asır iktidarda kalan Kuomintang partisinin (Milliyetçi Halk Partisi) Genel Sekreteri General Huang Kun-hui, yenilgi üzerine istifa ettiğini açıkladı.

Haftalardır Tayvan'ı, Çin ile birleşme müzakerelerine başlamazsa askeri güç kullanmakla tehdit eden Pekin yönetimi, Tayvan'daki seçim sonuçlarını bir cümleyle duyurdu. Resmi Yeni Çin Haber Ajansı Xinhua aracılığıyla Chen'in seçimi kazandığı açıklandı.

HABER ANALİZ

10 yıl daha savaş çıkmaz
Pekin yönetiminin Tayvan'ı Çin'e dahil etme çabaları ve savaş tehditleri Tayvan'da başkanlık seçimleri kampanyasına damgasını vurdu. Seçim, tam bir bağımsızlık referandumuna döndü. Bağımsızlık yanlısı aday kazandı. Ancak, yeni başkan Chen Shui-Bian daha ilk konuşmasında, Pekin'e karşı tutumunu yumuşattı. Çin ile uzlaşmacı bir ilişki yürütmesi bekleniyor.

ORDUSU YETERSİZ
Tayvan'ın bağımsızlık için bastırması, Çin'in füzelerini ateşlemesine neden olur. Ancak, uluslararası gözlemcilere göre Tayvan halkının da tam bağımsızlığı gerçekleştirmek için harekete geçmesi 2004, 2008 yıllarını bulur. Ancak Çin'in, Amerika'dan aldığı silahlar ve uçaklarla ordusunu modernize eden Tayvan'a saldırması beklenmiyor. Çin'in donanması Tayvan adasını uzun süreli bir ablukaya almaya yetmeyeceği gibi, Amerika destekli Tayvan'ı işgal edecek ekipmana sahip olması için en az 10 yıl gerekiyor. Bu yüzden en az 10 yıl Çin'in Tayvan'ı işgal etmesi olasılık dışı görünüyor. Ayrıca Çin, saldırı halinde uluslararası ambargo ile karşı karşıya kalacağı için ekonomik açıdan bunu göze almaz.

Chen, Uzakdoğu'da bir savaşın çıkmasını istemeyen Batılı ülkelerin, Hong Kong usulü birleşme baskısıyla da karşı karşıya kalabilir. Çin, 1997'de kendisine bağlanan Hong Kong'un ekonomisine karışmıyor. (New York Times, ABC News, AP'den derlenmiştir.)