Türk sanat müziğinin büyük sesi, ''Sanat Güneşi'' olarak anılan Zeki Müren doğumunun 75. yılında anılıyor.
Sahneye uzun süre ara verdiği için ayrı düştüğü hayranlarıyla 1996 yılında yeniden buluştuğu TRT stüdyosunda yaşama veda eden Zeki Müren, ölümünün üzerinden 10 yıl geçmesine rağmen, eşsiz yorumu ve dillerden düşmeyen çok sayıda eseriyle hala yaşıyor.
Bursa'nın Hisar Mahallesi'nde 6 Aralık 1931'de doğan, yaşamı müzikle, sanatla dopdolu geçen ünlü sanatçı, Şerif İçli ve Refik Fersan gibi ustalardan dersler aldı. 1946 yılında bir gazete ilanıyla gittiği İstanbul Beyazıt'taki bir plak şirketinde 10 lira ödeyerek plak doldurdu. 1950 yılında açılan bir yarışmayı kazanarak İstanbul Radyosuna girdi ve ilk radyo konserini 1 Ocak 1951'de verdi.
1954 yılında İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisini bitiren Müren'in ilk plağı ''Bir Muhabbet Kuşu'', 1954 yılında Belgin Doruk ile birlikte oynadığı ''Beklenen Şarkı'' da ilk filmi oldu.
''Manolya'' adlı plağıyla 1955 yılında Türkiye'de ilk kez ''Altın Plak'' ödülü kazanan sanatçı, birçok kurum ve kuruluş tarafından ''yılın sanatçısı'' seçildi. Çok yönlü çalışmalar yapan Müren'in ilk şiir kitabı olan ''Bıldırcın Yağmuru'' 1965 yılında yayınlandı. 200'e yakın bestesi bulunan ve 50 plak yapan sanatçının 18 sinema filminde de imzası bulunuyor.
Yaşamı müzik, şiir, resim ve sinemayla dolu olan Müren, 1980 yılında geçirdiği bir rahatsızlık sonucu, doktorların sahne yasağı koyması üzerine, Muğla'nın Bodrum ilçesi Bardakçı koyunda satın aldığı villasında inzivaya çekildi. Yıllarca yılbaşı geceleri evlerimize konuk olan ve bizlere ''iyi yıllar'' dileyen Müren, yıllar süren suskunluğunu 1996 yılında TRT için çekilen ''Batmayan Güneş'' belgeseliyle bozdu.
Çalışmalarından dolayı 1991 yılında ''Devlet Sanatçısı'' unvanına layık görülen ilk Klasik Türk Müziği sanatçıları arasında yer alan ''Sanat Güneşi''ni ölüm, radyoda canlı solo yayınlarda kullandığı ilk mikrofonun kendisine hediye edildiği stüdyo çekimlerinde yakaladı.
YAŞAMA STÜDYODA VEDA
İzmir'de yapılacak program çekimleri için Bodrum'daki evinden ayrılan Müren, bir daha çok sevdiği Bodrum'una dönemedi. Ajda Pekkan ve Muazzez Ersoy'un konuk olarak katıldığı programda kendisine ödül olarak verilen mikrofonu alan, sunucunun yardımıyla yerine oturduktan bir süre sonra fenalaşan Müren'in, 66 yıllık yaşamı 24 Eylül 1996 tarihinde TRT stüdyolarında sona erdi. Müren'in cenazesi, vasiyeti üzerine doğduğu Bursa'da onbinlerce seveninin katıldığı törenle Emirsultan Mezarlığı'na defnedildi.
''Paşa'' olarak da anılan Zeki Müren'in vasiyeti üzerine tüm mal varlığını eşit olarak paylaşan Türk Eğitim Vakfı (TEV) ve Mehmetçik Vakfı, sanatçıyı unutmadı. İki vakıfın Bursa'da yaptırdığı ''Zeki Müren Anadolu Güzel Sanatlar Lisesi'' ünlü sanatçının yolunu takip eden sanatçı adaylarına eğitim imkanı sunuyor. Sanatçının ölüm ve doğum yıl dönümlerini unutmayan sevenleri, her yıl 24 Eylül ve 6 Aralıkta sanatçının Bursa'daki mezarı ve Müren'in Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından müze haline getirilen Bodrum'daki evinde düzenlenen törenlere katılıyor.
Bu arada, hayatını anlatan belgeselde, kendisini ''6 Aralık 1931'de doğmuşum, iyi mi etmişim? 1937, İlkokul siyah önlük, beyaz yaka, toplumda ilk fiyaka, 1941, orta mektepte soluk beniz, kısa saç ve umutlardan kıskaç, 1945, lise, pembe hayaller, yeşil filizler, yorulmayan dizler, akademi, 1950, renk dünyasında renksiz yelkenli... 1952, film, plak, dik bir boyun ve alın ak, 1954, sahne, çile, para, çile artık ne dilersen dile, 1962, en büyük aşkım, 62, en deli gönlüm, 62 en neyse. Bindokuzyüz bilmem kaç veda kara dünyaya...'' cümleleriyle ifade eden Zeki Müren anısına kurulan internet sitesi de sanatçının hayranlarına hitap ediyor.
Müren'e ithaf edilen ''www.sanatgunesi.com'' sitesinde, ''Sanat Güneşi''nin filmlerinden, şarkılarına, albüm çalışmalarından, hakkında çekilen belgesellere kadar hayatının tüm ayrıntıları yer alıyor.
HAYRANLARDAN MESAJLAR
Müren'in vefatının ardından siyasetçilerden, sanatçılara, hayranlarından yakınlarına kadar herkesin mesajlarına yer verilen ''Bir Çift Söz'' başlıklı bir bölümün bulunduğu sitede, sanatçının ölümünün ardından yazılan şu mesajlar dikkat çekiyor:
Selda Bağcan: ''Türkiye'nin bütün sanatçıları olarak kendine büyük bir aşkla bağlıydık. O bizim duayenimizdi.''
Sezen Cumhur Önal: ''Eğer o şarkılarını İngilizce, Fransızca ya da Almanca söylemiş olsaydı, bugün bütün dünyanın yasını tuttuğu bir insan olacaktı.''
Dönemin Kültür Bakanı İsmail Kahraman: ''Büyük sanatçı Zeki Müren, Türk musikisinde kendi ekolünü oluşturmuş, geçmişten geleceğe köprü kurmuş çok kıymetli bir sanatçıydı.''
Dönemin Bursa Valisi Orhan Taşanlar: ''Onu örnek alacak genç sanatçılar yetiştirmeye gayret edeceğiz. Ancak, onun yerinin doldurulması çok zor.'' Ajda Pekkan: ''Sahne terbiyemi, Türkçemi sahne arkasındaki çalışanlarla dost ve kardeşçe diyaloğu, sanatçının ne demek olduğu onda gördüm. Zeki Müren'in yeri hiçbir zaman doldurulamayacak. O bir misyonerdi.''
Gazeteci Tevfik Yener: ''İşte 1954'ten beri adım adım izlediğim dört Zeki Müren;
1- Sanatçılığı Mozart kadar gösterişli ve acıklı yaşayan Zeki Müren, 2- Özel yaşamındaki ıstırabını ölümüne dek yüreğinde saklayan Zeki Müren, 3- Tahtını korumak için acımasız Zeki Müren, 4- Yarım yüzyıla yakın zirvede kalan Sanat Güneşi.''
ESERLERİ
Zeki Müren'in 1965 yılında yayınlanan ''Bıldırcın Yağmuru'' isimli kitabında Pembe Yağmurlar, Bursa Sokağı, İkinci Sadık Dost, Çim Makası, Son Kavga, Bu Bestecikler Sana, Alınyazım, Kazancı Yokuşu, Kendimi Arıyorum gibi şiirleri yer alıyor.
Sanatçının, çoğu çevirdiği filmlerine ad olmuş, yıllardır dillerden düşmeyen besteleri arasında ''Hatıralar'', ''Kahır Mektubu'', ''Beklenen Şarkı'', ''Gurbet Yolu Hasret Dolu'', ''Manolya'', ''Bir Demet Yasemen'', ''Bir Tatlı Tebessüm'', ''Yaz Yağmuru'', ''Katibim'', ''Bahçevan'' ve ''Son Beste'' de yer alıyor.
BODRUM'DAKİ ''ZEKİ MÜREN SANAT MÜZESİ''
Bu arada, Bodrum'da bulunan, Kültür ve Turizm Bakanlığına ait ''Zeki Müren Sanat Müzesi''ni, açıldığı 8 Haziran 2000 tarihinden bugüne kadar 210 bin 822 ziyaret etti.
Müze yetkililerinden alınan bilgiye göre, ''Sanat Güneşi''nin adını taşıyan müzeyi, 2005 yılında 29 bin 945, 2006 yılının 5 Aralık tarihi itibariyle 31 bin 363 kişi, müzenin açıldığı 8 Haziran 2000 tarihinden bugüne kadar ise 210 bin 822 kişi ziyaret etti.
Müzenin ziyaretçileri, sürekli Zeki Müren'in şarkılarının çalındığı müzede sergilenen şarkı sözlerine ve sanatçının kişisel eşyasına ilgi gösterirken, müze görevlilerinin bakımını üstlendiği, Sanat Güneşi'nin köpeği ''Uğur'' ile hatıra fotoğrafı çektiriyorlar.
Müzede Zeki Müren'in kıyafetleri, fotoğrafları, ödülleri, kişisel eşyası ve sanatçının yaptığı desen çalışmaları yer alıyor. Müzenin bahçesinde de sanatçının heykeli ile kullandığı arabası sergileniyor.
