NYT: Ulusal kriz olabilir

Türkiye'de kredi kart kullanımının önemli ölçüde yayılması ve borçlanan insanların yaşadığı ciddi sorunlar, New York Times gazetesinde geniş bir habere konu oldu.

Türkiye ve Çin gibi ülkelerde, 2003 yılında Güney Kore'de yaşanan "ulusal krize" benzer bir tehlike olduğunu uyarısına yer veren gazete, "Kredi kart işi, Türk bankaları için karlıdır. Kart başına kar, Amerika'dan yüksek. Bu, bankaları, yabancı yatırımcılar için çekici hale getirdi" yorumunu yaptı.

New York Times gazetesi, "Borç Tuzağı" başlığını kullandığı geniş haberinde eskiden borçlanmanın hiç hoş karşılanmadığı Türkiye'de bir "kültür değişimi"nin yaşandığını, kredi kartlarının yayıldığını belirtti. Türkiye'de 30 yıl önce 10 binden az olan kredi kart sayısının 38 milyonu aştığına dikkat çeken gazete, kredi kartlarının kullanımının yayılması ile borç sorunun ağırlaştığını kaydetti.

TÜRKİYE'DE KREDİ KART BORCU 18 MİLYAR DOLARA YAKLAŞTI

Türkiye'de kredi kart borçlarının, geçen yıl, beş yıl öncesi düzeyinin altı katı artarak 18 milyar dolara yaklaştığını Türk gazetelerinin de, ya kendilerini ya başkalarını öldüren umutsuz kredi kartı sahiplerine ilişkin olaylarla dolu taştığını kaydetti.

NYT, pek az ABD'li ihraç ürünün kredi kart kadar "popüler" hale geldiğini belirtirken de halen dünyadaki 3.57 milyar kredi kartından üç ikisinden fazlanın ABD dışında kullandığına işaret etti.

"VİSA VE MASTERCARD WALL STREEK HARİKALARI OLDU"

"Küresel alışveriş çılgınlığı Visa ve MasterCard'ı Wall Street Harikaları haline getirdi" ifadesine yer veren gazete, Visa'nın geçen Mart ayında ABD'nin tarihinin en büyük hisse arzını tamamladığını, MasterCard hisselerinin de, şirkete halka açıldığı 2006 yılından bu yana yüzde 500'ye yakın değer kazandığını vurguladı.

Ama asıl yüksek kar olanaklarının ABD'nin dışında bulunduğu kaydedilen haberde, kredi kartlarının "sofistike olmayan tüketiciler"e verilmesinin sonucunda insanların borç batağına saplanabileceği uyarısını da yaptı.

Kredi kart kullanıcılarının borç sorunlarına ilişkin olarak Türkiye'de de çeşitli örnekleri veren gazete, Güney Kore'de 2003 yılında ödenenmeyen kredi kart borçlarının artmasının ulusal bir krizi tetiklediğini anımsattıktan sonra "Şimdi sektör uzmanları, Türkiye ve Çin gibi hızla yükselen piyasalarda benzer tehlike görüyor" diye yazdı.

"TÜRKİYE'DE KART BAŞINA KAR AMERİKA'DAN DAHA YÜKSEK"

NYT, Türkiye'deki kredi kartları ile ilgili olarak da "İş, Türk bankaları için karlıdır: kart başında kar, Amerika'dan daha yüksek. Bu, bankaları, yabancı yatırımcılar için çekici hale getirdi" değerlendirmesini yaptı.

Bu çerçevede, ABD'li gazetenin "Türkiye'nin en zengin ailelerinden birinin çocuğu" olarak nitelendirdiği Akbank Yönetimi Kurulu Başkanı Suzan Sabancı Dinçer'in açıklamalarına da yer verdi.

Suzan Sabancı Dinçer de "Bu, kendi kendini dönüştüren bir toplumdur" derken 2006 yılında Akbank'ın yüzde 20'sini satın alan Citigroup'u kısmen çekenin, Akbank'ın kredi kart işleri olduğunu söyledi.

NYT, 32 yaşındaki bir Türk'ün yaşadığı borç trajedisini de ayrıntılı bir biçimde aktardığı haberinde Türk bankacılarının da, kredi kartları konusunda aşırılıkların olduğunu kabul ettiğini belirtti.

"TÜRK PİYASASI KART ÜRÜNLERİYLE YABANCILAR İÇİN MODEL"

Türk ekonomisinin adeta çöktüğü 2001 krizinden sonra devlete borç vermenin artık karlı olmadığı için bankaların tüketici kredilerine odaklandığını kaydeden gazete, "Sadakat programları ve her demografik gruba uygun kartlar ile Türk piyasası, yabancılar için bir modeldir. UniCredit, payı olduğu Yapı Kredi'nin kart tecrübesini başka ülkelerde kullandı. Ve Sayın Sabancı, Akbank ve Citigroup'un ortak bir kartı pazarlamaktan konuştuklarını söylüyor" diye yazdı.

"TÜRKİYE KREDİ KART NEDENİYLE 41 İNSAN ÖLDÜ"

NYT tüketici gruplara dayanarak Türkiye'de 2003-2006 döneminde kredi kart borçları nedeniyle 41 insanın ya intihar yada cinayet sonucunda öldüğüne dikkat çekerken "40 bin dolarlık" borcu olduğu belirtilen 37 yaşındaki polisin İstanbul'da sokak ortasında intihar etmesi olayını da aktardı.

Türkiye'de artan trajedilerin, 2006 yılında yasal değişikliklerin yapılmasına neden olduğunu kaydeden gazete, kart faizlerine getirilen sınırlamalara işaret etti. Bu çerçevede 2006 yılında yüzde 8 olan vadesi geçmiş kredi kart borçlarının oranının geçen Mart ayında yüzde 6.3'ye indiğini kaydeden gazeteye konuşan bankacı Ali Ertenü de, "Burası çok oynak bir yer" dedi ve küresel ekonominin aşağıya doğru yönelişiyle kredi kart müşterileri için sorunların ortaya çıkabileceği uyarısını yaptı.

(ANKA)