Evrensel eğlence: Fal

İstanbul sokaklarında karşılaştığımız ve falla ilgili fikrini sorduğumuz yabancılardan aldığımız müşterek cevap şu: "Ben de inanmıyorum kahve falına!" Ne yalan söyleyelim, bizim beklediğimiz, fala perde üstünden bir bakış, bir uzak duruştu. Oysa konuştuğumuz bütün yabancılar hem kendi ülkelerinde hem de Türkiye'de tarottan tutun da el falına kadar adını bile işitmediğimiz türlü fal metotları denemişlerdi.

HİNDİSTAN'DA EL FALI
Zia Mehmood'a rastlıyoruz önce. O, 11 yıldır Türkiye'de yaşayan bir Pakistanlı. Çok yakından ilgilendiği Hint kültüründe; insanın, nasıl bir yaşamı olacağını, doğarken elinin üzerinde getirdiğine inanıldığını söylüyor. Bu nedenle geçmişten beri el falı Hindistan'da önemli bir yere sahipmiş. Hint inancına göre el çizgileri boş değil; bir çeşit yazı. Örneğin kalp çizginiz sizin sağlık durumunuzu ortaya koyarken ne kadar temiz kalpli olduğunuzu da ele veriyor. Mehmood: "İnanın, bu fal yüzde 99 doğru çıkar" diyor ve ekliyor: "Gerard Depardieu gibi dünyaca ünlü yıldızlar Hindistan'a gelip oradaki falcılara danışırlar..." Zia Mehmood Türkiye'de kahve falı baktırmış. "Falıma bakan kişi, 'Bir şişko kadından hediye alacaksın' dedi. Hiçbir şey doğru çıkmadı." O yüzden olsa gerek, Mehmood kahve falının sadece bir sohbet malzemesi olduğuna inanıyor.

MOĞOLLAR DUAYA İNANIR
Daha sonra bir restoranın önünde temizlik yapan İcilseh Erdenebat'a rastlıyoruz. İcilseh, Türkiye'de üniversite öğrenimi gören bir Moğol. "Ülkemdeki fal Türkiye'deki gibi değil" diyor, "Hayatımızda merak ettiğimiz konuları sadece din adamlarına danışıyoruz." Moğollara göre her dakikanın anlamı farklı olduğu için önce doğum tarihinizi ve doğum yerinizi söylüyorsunuz. Onlar da ellerindeki taşları karıştırıp, dualar ediyor; geçmişinizi ve geleceğinizi yorumlamaya başlıyor. Peki bu fal ne kadar inandırıcı? İcilseh'e göre inandırıcı olması pek de şaşırtıcı değil. Çünkü o, Türkiye'ye gelmeden önce baktırdığı falda, burada üniversite okuyacağını çoktan öğrenmiş bile. İtalyan asıllı Türk vatandaşı Erdem Bey ise İtalya'daki fal kültüründen bahsediyor: "70'li yıllarda Kuzey İtalya'da bazı dergilerin sponsorluğunda kahve falı ve tarot kursları açılmıştı" diyor ve ekliyor: "Su, çay ve tahıl ürünleri fallarına bakılıyor en çok." Ama İtalya'da esas itibar gören, kendi tabirleriyle 'vejentiv' melekelere sahip olan parapsikologlarmış. Erdem Bey'in söylediği en ilginç şey ise İtalya'da da kahve falının çok yaygın olması...