Zamanı gözleriyle yenebilen adam

Birçok insan için, 1968 Çekoslovakyası'nın dünyaya açılan gözleri kabul edilen Josef Koudelka'nın 70 yıllık yaşamında, onun 23 yaşında çektiği belki de ilk soyut kareden, Avrupa denen ütopyanın sınırlarını 1990'ların belirsizliği ile zorladığı en gerçeküstü görüntülere uzanan 300'ü aşkın kadrajı, nisan ortasına kadar Suna ve İnan Kıraç Vakfı Pera Müzesi'nde. Koudelka ile sergisi üzerine görüştük.

- Fotoğraflarınızdaki koreografik nizamı, gençliğinizdeki tiyatro fotoğrafçılığına bağlamak çok mu kestirmecilik olur?
- Bunu yargılamak benim vazifem değil. İnsan, neyin elinden gelen en iyisini yaparsa yapsın, mutlaka geçmişinden aldığı bir etki söz konusu. Bir keresinde, bir bileğimden 10 dakika süren cerrahi bir müdahale yaşadım. Ertesi gün, ameliyatın etkisi öteki elime geçmişti. Böyle şeyler olabilir. Hayatta etkilendiğim her şeyin varlığımla öyle veya böyle mutlaka bir ilişkisi olur. Modadan ne kadar anladığımı bildiğim halde, bunun yerine, Çingenelerin fotoğrafları ardına ve onların moda anlayışlarına takılmayı daha çok tercih ediyorum.

- Sabırlı biri misiniz?
- İşine karşı sabırlı biriyim. Ama iyi iş çıkaramayan ve yaptığı işe sahip çıkmayanlara sabır gösteremem. Onlara da bunu söylerim.

- Görüntünün hızlandığı bir dünyaya nasıl bu kadar başarıyla konsantre olabiliyorsunuz?
- Bence bir insanın sahip olabileceği büyük fırsat, zamanı elinde tutmak. Zamanınızı iyi kullanın derim. Her gün daha az zamanınız var çünkü. Çekoslovakya'da da size, hayatta en değerli şeyin özgürlük olduğunu anlatırlar.

- Niçin ünlü yüzler, yerler veya konuları tercih etmiyorsunuz?
- Benim için bir insanla taş arasında bir fark yok çünkü insan da ölecek ve bir tür taşa dönüşecek.

Josef Koudelka, Retrospektif / 13 Nisan'a kadar görülebilir.
Tel: (0212) 334 99 00