"Devr-i saadet dönemi artık bitti"

ABD'de resesyon haberleriyle başlayan ve tüm dünya piyasalarını tepetaklak eden 'kriz' Türkiye'de de iş dünyasını alarma geçirdi. Bu sürecin sinyallerinin uzun süredir geldiği görüşünde birleşen iş dünyası, krizin 2008 yılını kapsayacağını ve bundan sonra bolluk döneminin sona ereceğini belirtiyorlar. Makroekonomik hedeflerin sapacağı beklentisi giderek güçlenirken, şirketler bu yılın hedeflerini zaten 'temkinli' belirlediklerine dikkat çekiyorlar. İş dünyasında "devr-i saadet" döneminin bittiği görüşü hakim, ancak yine de 2008 sonu ve 2009 başında olumsuz şartların olumluya çevrilebilmesi anlamında da fırsatların iyi değerlendirilmesi gerektiği ifade ediliyor. İşte iş dünyasının önde gelen isimlerinin öngörüleri:

Akfen Holding Ynt. Krl. Bşk. Hamdi Akın:
'2001'de yaşadığımız şimdi dünya ölçeğine yayıldı'
"BU kriz tabi ki bizi çok negatif etkileyecek. Artık devr-i saadet bitti. Ona göre ayağınızı yorganınıza göre uzatacaksınız. Artık her porjeye uzun vadeli ucuz finansman dönemi kalktı. Bu aslında 2001'de bizim yaşadığımız bankacılık krizinin dünyaya yayılmış hali. Avrupa bankalarında ve ABD bankalarında bizimkine benzer denetlemeler ve tutuklamalar bile gelebilir, hiç olağan bir süreç değil. Bu şartlar altında 2008'de Türkiye de kesinlikle yavaşlayacak, 2009'da da muhtemelen devam edecek. Akfen olarak biz de zaten geçen senenin ortalarından bu yana varlıklarımızı düzenliyoruz. Artık uzun vadeli yatırımlarımız var, kısa vadeli yatırımlarımız yok."

Zorlu Grubu Ynt. Krl. Bşk. Ahmet Nazif Zorlu:
'Eski bolluk artık olmayacak'
"KONU finans olunca tüm dünyayı çok kolay etkilemesi kaçınılmaz. Dolayısıyla bunun Türkiye'ye yansıyacağı belliydi. Bu zamana kadar bir para bolluğu vardı, artık eski bolluk olmayacak. Herkes de tedbirini ona göre alsın. Bakın mesela iki günden beri de Türk Lirası da değer kaybetmeye başladı. Bu durum bu senenin ilk yarısı boyunca sürer. Daha sonra devam eder mi, bunu kestirmek çok zor ama Zorlu Grubu olarak bizim de daha temkinli davranacağımız kesin."

Anadolu Grubu Ynt. Krl. Bşk. Tuncay Özilhan:
'Bu uzun vadeli bir kriz Arap sermayesi çekmeliyiz'
"ŞARTLARIN bozulacağı belliydi bir süredir, Türkiye'nin dünyadaki dalgadan etkilenmemesi imkansızdı. Ama tabi istenmediği için görmezlikten geliniyordu. Bu kriz uzun vadeli bir kriz. Mutlaka bir noktada istikrara kavuşacaktır ama daha aşağı bir seviyede olacaktır artık denge noktası. 2008'in 2'nci ve 3'üncü çeyreğinde bu kriz sürecek, çünkü görünen o ki yurt dışındaki bankaların sorunları devam edecek. Bu durum Türkiye'de de büyüme hızını yavaşlatacak, enflasyonu yükseltecektir. Önümüzdeki dönemde Anadolu Grubu olarak biz de daha temkinli hedefler koyacağız. Zaten bu duruma hazırlanıyorduk, belli bir talep düşüşüne göre strateji belirliyorduk. Ayrıca, satın alma, ortaklık görüşmeleri de etkilenecek, çünkü likidite azaldı. Yabancıların iştahı düşecek. Ama burada şunu gözden kaçırmamak gerek. Arap coğrafyasında nereye gideceğini düşünen 1 trilyon dolarlık sermaye var, buradan Türkiye de pay alabilirse bu krizin etkilerinin bir kısmını kompanse edebiliriz."

Sabancı Holding CEO'su Ahmet Dördüncü:
'Gelişen ülkelere ikinci yarıda olumlu etki olabilir'
"ABD ekonomisinde durgunluk yaşanması, Avrupa'da büyümenin yavaşlaması ve kredi piyasalarında yaşanan sorunlar global risk algılamasını yükseltecektir. Finansman koşulları sıkılaşacaktır. Bu gelişmelerin bir süre Türkiye'nin ihracat ve büyümesi üzerinde olumsuz etkilerini görebiliriz.Ancak bu gelişmeler bu yılın beklentileri içinde herkesin dikkate aldığı gelişmeler. Bu nedenle planlarda bir değişiklik gerekli görünmüyor. Bir adım ileriye bakarsak, ABD olsun, Euro Bölgesi olsun, karşılaşılan sorunlara para politikalarını hızla gevşeterek karşılık vereceklerdir. Dünyada büyüme yavaşlıyorsa, faizlerin ve petrol ile emtia fiyatlarının ineceğini göreceğiz. Gelişmekte olan ekonomilerde daha sınırlı bir yavaşlama bekleniyor. Bu gelişmeler daha pozitif bir ikinci yarı getirebilir."

İş Bankası Genel Müdürü Ersin Özince:
'İstikrarı bozacak gereksiz konulardan kaçınmak gerek'
"BORSADA düşüş trendi devam ederse, küresel dalga Türkiye'yi daha fazla etkiler. Ancak Türkiye kendine özgü dinamikleri olan bir ülke. Siyasi ve ekonomik kararlarda ciddiyetini ispat ederek her zaman cazibe sağlayabilir. Tüm mesele Türkiye'de siyasi istikrarı tam yaşatmak, gündemi gereksiz konularla ısıtmamak. Siyasi ve ekonomik istikrarı pekiştirecek adımlar atılmaya devam edilirse, dışarının ilgisini sürekli kılmak mümkün. Aksi durumda Türkiye kendisini dalgaya bırakmış olur."
Okan MÜDERRİSOĞLU-ANKARA

Krea Gayrimenkul İcra Kurulu Başkanı Hakan Kodal:
'İlk defa global krize şanslı girdik'
"2008 tüm dünyada kayıp yıl olarak görülüyor. Evet, 2008 biraz durgun geçecek, hatta dönem dönem sıkıntılı olabilir. Ancak 2009 ve sonrasını olumlu görüyoruz. Ayrıca Türkiye ilk defa bir global krize daha şanslı bir döneminde yakalandı. Bugün ekonominin bütününe baktığımızda daha güçlüyüz. Yabancıların da ağırlıklı yatırımları var burada. Türkiye gözden çıkarılabilir bir ülke olmaktan uzak... 2004-2006 döneminde işi bilen de bilmeyen de çok iyi para kazandı. Şimdi bu işi bilenler ve güçlüler ayakta kalacak. Piyasanın kendi içinde eleme yapacağı bir yıl olabilir.''

Boydak Holding Başkan Vekili Mustafa Boydak:
'Hükümet -cek -cak'ı bıraksın'
"YILIN ilk yarısında dalgalanma, ikinci yarıdan sonra rahatlama olur. Reel sektörümüzün anında etkileneceğini düşünmüyorum. Dalga dalga devam eder. Yabancı kaynakla çalışan, dış borcu yüksek olan sektörümüz var. Dış kaynak tedarikinde zorluklar yaşanabilir. Ayrıca, ihracatla ilgili yapılan maliyetler, kur artışı ile rahatlama sağlar. Bir kesim kur düşük diyordu, hadi buyrun kur belli seviyeye geldi. Portföy yatırımlarının resesyon var diye çıkacağını düşünmüyorum. Hükümet maharet göstererek, kontratakla mikro düzenlemeleri gündeme getirmeli. 'Cek cak'dan ziyade düzenlemeler yapılmalı."
Şah Tanyeri - EKONOMİ