'100 $'lık petrolün yarısı spekülasyon'

Ham petrolün varil fiyatının 100 doları geçmesi üzerine yükselişin hangi seviyeye kadar çıkacağı yönündeki tartışmalar da yeniden alevlendi. Alman Ekonomi Araştırma Kurumu (DIW), 2008 yılı sonu itibariyle petrolün varil fiyatının 200 doları görebileceği yönünde tahminde bulunurken, petrol fiyatlarının yatırımcılar tarafından şişirildiği ve en geç yılın ikinci yarısında yeniden 60-70 dolar seviyesine gerileyeceği yönünde farklı tezleri savunanlar da var. Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ise 100 dolarlık petrolün varil fiyatının en az 50 dolarının spekülasyon sonucu oluştuğunu belirterek yatırım şirketlerini suçladı. Petrol fiyatlarındaki yükselişe neden olarak gösterilen konuların başında tüketim artışı geliyor. Ancak rakamlara bakılırsa günde 20 milyon varil petrol tüketimiyle dünyanın en fazla petrol harcayan ülkesi olan ABD'de tüketimin 2007'de artmadığı aksine düştüğü görülüyor. ABD Enerji Bakanlığı'nın rakamlarına göre ülke, üçüncü çeyrekte bir önceki yıla kıyasla 210 bin varil daha az petrol harcadı. Aynı şekilde Avrupa'da da petrol kullanımında kemerler sıkılmış durumda. OPEC yetkililerine göre fiyatlarda yaşanan artışın temelinde yatırımcıların yarattığı yapay şişkinlik bulunuyor. OPEC, bu yatırımcıların petrol piyasasını terk etmesiyle birlikte fiyatların yeniden Ocak 2007 seviyelerine yani 50-60 dolara gerileyeceğini ileri sürüyor.

SORUN YATIRIMCILARDA
Yapılan eleştirilerde ne Nijerya veya Pakistan'da yaşanan olayların ne de aşırı talepte bulunan Çin'in fiyatların patlamasına neden olmadığı belirtilerek, 1 yıl içersinde petrolün yaklaşık 2 kat pahalanmasında asıl sorumluluğun yüksek kâr peşinde koşan yatırım bankalarında olduğu belirtildi. Aynı spekülatörlerin emtia piyasasında genel olarak yapay yükselişe neden olduklarına dikkat çekilerek buna örnek olarak altın fiyatının 28 yılın en yüksek seviyesine çıkması ve soya fasulyesinin de 34 yılın fiyat rekorunu kırması gösteriliyor. Uzmanlar dünya ekonomisinin 2008 yılında yavaşlamasının öngörüldüğünü belirterek petrolün yıl içerisinde kalıcı olarak 100 dolar üzerinde seyretmesinin ekonomik olarak açıklanamayacağına dikkat çekiyor. Uluslararası Enerji Ajansı'ndan yapılan açıklamada ise arz ile talep arasındaki farkın çok az oluşunun piyasaları sürekli petrol eksikliğiyle tedirgin ettiğini ve fiyat artışlarının da bu nedenle olduğuna işaret edildi.