Cinayet değil 'törerizm'

Güneydoğu üzerine araştırmalarıyla tanınan Cumhuriyet gazetesi Yurt Haberler Müdürü Mehmet Faraç, yeni kitabı Söyleyin Anam Ağlamasın'da, töreye kurban giden kadınların gerçek öykülerini anlatıyor. Kitapta, berdelle evlendirilen ve boşanmak istediğinde "Kadının yeri kocasının evidir," yanıtıyla aile kapısı yüzüne kapanan Urfalı Şahe Fidan'ın bebeğini sırtına bağlayarak intiharı, yine berdelle evlendirilen Diyarbakırlı Gülistan Gümüş'ün okuma yazma bilmediği halde cep telefonu taşıdığı için kocası tarafından annesinin çeyiz sandığında kurşunlanması, tecavüz sonucu hamile kalan Vanlı Naile Erdaş'ın ağabeyi tarafından öldürülmesi olayları, çarpıcı bir dille aktarılıyor. Töre cinayetlerine neden olan mekanizmayı 'törerizm' olarak nitelendiren Faraç, bu cinayetleri sosyal şiddet anlamında PKK ve Hizbullah kadar tehlikeli buluyor. Kitabında töre ve namus cinayetlerine, çocuklarını kurban veren annelerin gözünden bakan Faraç'a göre kadınlar, şiddetin hem önünde hem arkasında mağdur olarak bekletiliyor: "Şiddetin önünde öldürülen kadınlar varsa arkasında da mağdur olarak bekletilen anneler var. Töreler uygulanırken kararları erkeklerden oluşturulan aile meclisleri alır, infazları erkekler yapar. Töre genç kızları öldürür, anneleri ise yaralar. Onlar çocukları gözlerinin önünde öldürüldüğünde karşı gelemez, direnemez ve ağlamaktan başka bir şey yapamazlar. Her töre cinayetinde genç kızların kanları annelerinin acısına karışır."

SON İSTEK
Kitap adını da töre cinayeti nedeniyle öldürülen kadınların son isteğinden alıyor: "Her töresel ölümün öncesinde kurbanlara bir ihtimal son sözleri sorulduğunda, hepsinin söyleyeceği bir tek şey vardır: Söyleyin anam ağlamasın." Töre uğruna işlenen cinayetlerin, ölen, öldüren ve geride kalanların sosyolojik bir fotoğrafı çekilen kitapta, öykülerin yanı sıra akademisyenler tarafından yapılan araştırmalar da yer alıyor. Faraç, daha önce de Töre Kıskancında Kadın ve Doğu Yakasında Yeni Bir Şey Yok kitaplarını yazmıştı.