İnternette sağlıklı bilgisi almak!
Dr. Metin Okucu
21.08.2007
Ben özellikle kilo problemi olan ve midesinde bazı rahatsızlıklar yaşayan biriyim. İnternete girdiğimde bu konuda karşıma binlerce bilgi geliyor. Ama birinde çok faydalı, denilen bir bitki, diğerinde zararlı olarak gösteriliyor. İnternette sağlık çözümleri veya bilgisi aramak doğru mu? Bana zarar verebilir mi?
Günümüzde on binlerce insan interneti sağlık sorunlarına çözüm aramak için kullanıyor. Son yılların teknolojideki gerçek devrimi sayılan internet, sınırsız bilgi içeriğine sahip, her ortamdan erişilebilir dev bir ücretsiz kütüphanedir. Hastalar; ilk kez doktorlarından duydukları hastalıkların ne olduğunu, tedavilerini ve nasıl seyredebileceğini, şikayetlerinin nedenlerini belki de doktora sormadan önce sanal alemde öğrenmeyi deniyor. Bir kısmı daha da ileri giderek dertlerine doktorsuz çare arıyor. Bu çabaların karşılığında da binlerce sağlık hizmeti sunan web sitesi ortaya çıktı. Ancak doğru kullanıldığında yararları tartışılmayacak bu kütüphanenin, bilinçsiz kullanımı tedaviyi engelleyebilir veya ağır psikolojik sorunlara yol açabilir.
SAĞLIKLI SÖRF TÜYOLARI
İyi ile kötüyü nasıl ayırabiliriz? Hangi bilgi güvenilir ve günceldir? Buralardaki sağlık önerilerinin kalitesini nasıl değerlendirebiliriz? Ancak bu soruların cevapları sayesinde sağlıklı bir sağlık sörfü yapabilirsiniz. İnternette sağlık bilgisini değerlendirmenin yollarını şöyle sıralayabiliriz:
* Web sitesi kime aittir? Herhangi bir iyi sağlık sitesi, sahibi ve kaynakları hakkında bilgi verir. Bunun için genellikle 'hakkımızda' veya 'bu site hakkında' başlıkları altında içerikler mevcuttur.
* Web sitesinin amacı nedir? Bilgilendirmek mi, tıbbi ürün satmak mı, yardım toplamak mı? Eğer siteyi kimin işlettiğini veya finanse ettiğini öğrenirseniz, kalite ve güvenilirliği hakkında tahmin yürütebilirsiniz. Özellikle bir ürün veya hizmet satan sitelere dikkat edin.
* Uyarı işaretleri yönünden uyanık olun: Hızlı, kökten ve mucizevi sonuçlar vaat ediliyor mu? Bu vaatleri veren başka yerler yok mu? Bir ürün birden çok derde deva mı? Tıpta devrim gibi anlatılıyor mu? İçinde gizli formül olduğu mu söyleniyor? Göz alıcı, bol ünlem işaretli başlıklar var mı? Bu tür içerikleri olan sitelerden uzak durun!
'COM.TR'LERE DİKKAT!
* Web sitesindeki bilginin orijinal kaynağı nedir? Her zaman verilen bilgi ve önerilerin kaynağını görmeye çalışın. Eğer içeriği site sahibi kişi veya organizasyon yazmamış ise, bilginin nereden alındığı açık olarak belirtilmelidir. Bunu yapmayan sayfalardan faydalanmayın.
* Doğru ve güvenilir sağlık bilgileri kaynakları şunlardır: 'gov.tr' ile biten devlet kurumlarına ait siteler, 'edu.tr' ile biten üniversitelere ait sayfalar, 'org.tr' ile sonlanan çeşitli bilimsel cemiyetler, tabip odaları ve sivil toplum örgütleri siteleri. Tıp veya bilim dergileri siteleri. Adresleri 'com.tr' ile sonlanan sayfalar genellikle ticari sitelerdir ve bir ürün satmaktadırlar.
* Kanıta dayalı bilgi; şahsi öneri ve görüşlerden farklı tutulmalı ve belirtilmelidir.
* Sitedeki bilgi ne kadar günceldir? Web siteleri sık sık sahibi tarafından gözden geçirilmeli ve güncellenmelidir. Verilen tıbbi bilgi yeni olmalı ve bu yazılmalıdır. 1950'lerden kalma bir içeriğe bakıyor olabilirsiniz, dikkat edin! Özet olarak; kısa ve hızlıca bir sağlık sitesinin kalitesini değerlendirmek için aşağıdaki soruların cevabını arayın;
* Site sahibi veya sponsorunu görebiliyor musunuz?
* Site bir devlet, üniversite, cemiyet veya sivil toplum örgütünün mü?
* İletişim adresi ve yolları mevcut mu?
* İçeriğin ne zaman yazıldığını anladınız mı?
* Site inanılması zor vaatlerde bulunuyor, mucize sonuçlar öneriyor mu? En doğru yol, hangi sağlık sitelerinden faydalanabileceğinizi doktorunuza sormak olabilir.
Yayın tarihi: 22 Ağustos 2007, Çarşamba
Web adresi: https://www.sabah.com.tr/2007/08/22/gny/haber,89359C40C8B34BA586838BB2C3E6634F.html
Tüm hakları saklıdır.