 |  |
Fransız kalmayın
Kamuoyunun Fransa'daki cumhurbaşkanlığı seçimindeki gelişmelerle daha çok bilgilendirilmesi gerektiğini düşünüyoruz. Çünkü;
1-Fransa'nın yeni cumhurbaşkanı Türkiye'nin AB sürecinin -en azından kısa ve orta vadede-hızlandırılması ya da yavaşlatılmasında hayati ölçüde etkili olacak. (AB'nin kurucu ve hiç değilse şimdiliken sözü geçen üyelerinden olduğu için.)
2-Fransa ve Türkiye'deki cumhurbaşkanlığı seçimi süreçleri çakışıyor. İki ülkede de görev devir-teslimi aynı gün, 16 Mayıs'ta yapılacak.
3-Fransa'da halk, Türkiye'de meclis seçse de, iki ülkede cumhurbaşkanları aşağıyukarı aynı yetkilere sahip. Fransız Anayasası'nda cumhurbaşkanına tanınan yetkiler şöyle:
- Başbakanı atamak ve bakanlar kurulunu onaylamak. (Bizde de var)
- Meclisi feshetmek. (Daha kısıtlı olmakla birlikte bizde de var)
- Referanduma gitmek. (Bizde de var)
- Bakanlar kuruluna başkanlık etmek. (Bizde de var)
- Yasaları onaylamak, geri göndermek ve Anayasa Mahkemesi'ne götürmek. (Bizde de var)
- Bakanlar kurulu kararnamelerini imzalamak veya iade etmek. (Bizde de var)
- Anayasa Konseyi (Anayasa Mahkemesi) üyelerini atamak. (Bizde de var)
- Ulusal Yüksek Savunma Konseyi'ne (Milli Güvenlik Kurulu) başkanlık etmek. (Bizde de var)
- Silahlı kuvvetlere başkomutanlık etmek. (Bizde de var)
- Devlet Konseyi (Yargıtay), Danıştay, Sayıştay, Adalet Konseyi (Hakim ve Savcılar Yüksek Kurulu) üyelerini atamak. (Çoğu bizde de var)
- Üst kurulların (RTÜK, Enerji, Rekabet, TMSF gibi) üyelerini atamak. (Çoğu bizde de var)
- Hakimlerin, savcıların, profesörlerin atamalarını onaylamak. (Bizde YÖK ve rektörler için söz konusu)
- Büyükelçileri atamak. (Bizde de var)
- Hükümlüleri affetmek. (Bizde de var)
Parlamentoyu güçlendirmek
İktidardaki "Halkçı Hareket Birliği"nin (UMP) adayı ve seçimin favorisi Nicolas Sarkozy, "Bunca gücün bir kişide toplanmasına karşıyım" dedi ve seçilirse yetkilerinin bir bölümünü meclise devredeceğini açıkladı. "Le Monde" gazetesinde yayınlanan "Kusursuz bir demokrasi" başlıklı manifestosunda, kendi döneminde yetki paylaşımında bakın -hiçbir anayasa değişikliğine gitmedenne yenilikler vaat etti:
- İngiltere'de olduğu gibi, muhalefetin konumunu güçlendireceğim. Örneğin sadece muhalefet üyelerinden oluşacak bir soruşturma komisyonu düşünüyorum. Ayrıca meclis ihtisas komisyonlarından bazılarına muhalefetin başkanlık etmesinin yararlı olacağı inancındayım.
- Üst düzey atamalarda meclisin yetkisini artıracağım. Önerim şu: Üst düzey görev adayı parlamentonun daimi komisyonlarında (Anayasa, Adalet, İçişleri, Dışişleri gibi ihtisas komisyonları) sorgulanmalı ve nitelikli çoğunlukla atanabilmeli.
- Örnek bir cumhuriyette Anayasa Mahkemesi, RTÜK, Rekabet Kurulu, Enerji Piyasası Üst Kurulu, TMSF, Sayıştay, Yargıtay gibi hayati önemdeki kurullara atamalar iktidarmuhalefet uzlaşmasıyla yapılmalı. Çünkü bu kurullarda ulus adına görev yapacak kişiler temel hak ve özgürlüklerimizle ilgili kararlar verecek. İktidar ve muhalefet temsilcilerinin, söz konusu kurul üyelerinin Fransız halkının haklarını, özgürlüklerini ve çıkarlarını koruyacaklarında görüş birliğine varmalarının çok önemli olduğu kanısındayım.
Sarkozy'nin vaat listesi böyle uzayıp gidiyor. Fırsat bulursak, diğerlerini de aktarırız.
Önemli olan şu: Fransa'da adaylar vizyonlarını anlatıyor. Biz ise henüz cumhurbaşkanı adayını veya adaylarını bile bilmiyoruz.
Dileriz; bu, Meclis'in seçtiği son cumhurbaşkanı olur...
|
