|
Üretimi olmayan ülkede gayrimenkul de para etmez
Belli bir zamandır dikkatimi çeken konuyu Borusan Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Kocabıyık dile getirdi: "Türkiye arsaya yatırımla değil, ancak sanayii yatırımlarıyla daha ileri gider. Refah gayrimenkulden değil, sanayiden gelir. Sanayide küresel oyuncu olmayı düşünmek zorundayız. Aksi taktirde dünyanın büyük oyuncuları bizi gelir yutar."
Bu görüşe aynen katılıyorum. Belki bu dönemde böyle sözleri duymak istememizin sebebi iki banka satışından gelen paranın gayrimenkul alanında değerlendirilmesi ve iş dünyasında yaygın biçimde emlak yatırımlarına yönelme yaşanması olabilir.
- Makine teçhizat yatırımı - Ancak ortaya çıkan bu görüntü gerçeği yansıtmıyor. Bir kere banka satanların buradan gelen parayı gayrimenkule yatırmaları sanayi yatırımından bir kaçış değil. Hizmet sektörüne girmek için yapılan bir yatırım. Bankacılık da bir hizmet sektörü, gayrimenkul de.
Ayrıca gayrimenkule yatırım yapanların biri sıkı sanayici, son yılların en büyük sanayi atılımını yapan Zorlu Grubu.
Daha önemlisi, Türkiye'de sıfırdan büyük sanayi tesisi yatırımı pek göze çarpmasa bile, makineteçhizat yatırımları hızla devam ediyor. Son yıllarda toplam yatırımların yüzde 80'ine yakını özel sektör, yüzde 20'sini kamu kesimi yapıyor. Özel sektör sabit sermaye yatırımları içinde bina ve konut inşaatlarının payı 2001 krizine kadar yüzde 50'nin üzerinde seyrederken kriz sonrası yüzde 40'ın altına gerilemiş. Buna karşılık makineteçhizat yatırımlarının payı yüzde 60'ın üzerine çıkmış. Yani makine ve teçhizat yatırımının gayri safi yurtiçi hasıla içindeki payı gerilememiş, büyümüş. Belki bu yatırımları göz önündekiler yapmamış, sıfırdan yatırımlar yerine daha çok yenileme, kapasite artırma şeklinde yapılmış, ama yapılmış.
- Yabancıların etkisi - Türkiye'nin sanayiye bakış açısını galiba bir ölçüde yabancılar etkiledi. Yabancılar hem doğrudan yatırımlarda hem de borsada finans sektörünü tercih ediyor. Geçen yıl yabancıların işlemlerinin yüzde 70'i finansal sektör hisseleri üzerine gerçekleşmiş. Sanayi hisselerinde ancak yüzde 19'luk işlem yapmışlar. Yerlilerin de katılımıyla oluşan toplam borsa işlemlerinin yüzde 56'sı mali kuruluşlarda, yüzde 30'u imalat sanayinde gerçekleşti. Yerli de yabancı da olsa, asıl ilginin finans sektörüne olduğu dikkati çekiyor.
Bunda yabancıların tercihi yanında kriz sonrası bankacılığın yeniden yapılanmasının ve tamamiyle kayıtlı bir sektör olmasının da payı olabilir.
- Sanayi stratejisi gereği - Eğer durum buysa Türkiye'nin ekonomide ve alt sektörlerinde nereye gitmek istediğini belirlemesi ve nasıl gideceğinin de bir yol haritasını çıkarması gerekiyor. Sanayi stratejisi belirlenirse ve yeniden yapılanmada belli bir yol alınırsa, sanayi yeniden moda olabilir borsada sanayi ile finansal sektör hisseleri arasındaki performans farkı da kapanabilir.
Borsa performansı veya yabancıların ilgisi bir yana, sanayi stratejisi, üretim ile rekabet gücünün artırılması asıl Türkiye'nin kalkınması ve istihdam yaratması için zorunlu. Yoksa üretim ve rekabet gücü olmayan bir Türkiye'de gayrimenkuller de para etmez. Ancak sanayi yatırımları için de, öncelikle sermaye gücü lazım. Belki hizmet sektörüne yatırım da, bu sermaye ihtiyacını karşılamak istemekten kaynaklanıyor olabilir.
- Sonuç - "Eylem olmadı mı, vizyon bir rüyadır. Vizyon olmadan eylem ise zaman geçirmektir. Eyleme sahip bir vizyon dünyayı değiştirebilir" Joel Barker
|
