|
Trabzon'dan göç yavaşladı, asıl zorluk şimdi başladı
Hrant Dink'in öldürülmesiyle bir kez daha kamuoyunun gündemine taşınan Trabzon'u hafta sonunda ziyaret etme olanağı buldum. Türk Ekonomi Bankası İller İçin Gelecek Stratejileri'nin ikincisini Trabzon'a ayırmış. 12 Ocak'ta yapılan arama konferansında ortaya çıkan önerilerin yer aldığı kitap Trabzonlu işadamlarının da katıldığı bir toplantıyla tanıtıldı ve Bayındırlık Bakanı Faruk Özak'a sunuldu. Raporun üzerinde durduğu ilk öneri Trabzon'da turizmin geliştirilmesi. Trabzonlu olan Özak da bu konuda bilgi verirken Sümela ile entegre çalışabilecek Çakırgöl kayak tesisleri ile Santa harabelerinin turizme kazandırılması için yaptıkları çalıştıkları anlattı.
- Bakan'ın sözleri - Ancak son zamanlarda polisiye olaylarla anılan kentte turizmin geliştirilmesi için imaj çalışması yapılması gerektiği ortaya atılınca da Bakan "Evet, Trabzon'un dışarıdaki imajı iyi değil. Ama gerçek durum da bu değil. Trabzon kilometrekareye en fazla sanatçı, edebiyatçı, ressam, şair, sporcu yetiştiren bir kenttir" dedi. Benim elimde bunun bir istatistiği yok. Edebiyatçıların ve şairlerin çokluğu hep dikkatimi çeker. Belki en çok ressam yetiştiren illerden biri de Trabzon'dur. Bunu geçen ay Ankara'da AKM'de düzenlenen Trabzon Etkinlikleri haftasında da açılan resim sergilerinden gördüm. Sporculuğa gelince, Bakan zaten rakamı veriyor. Bugün Türkiye liglerinde oynayan Trabzonlu futbolcu sayısı 400.
- Nüfusu en yoğun il - Peki durum buysa o zaman son olaylar neden yaşanıyor? Trabzon neden kilometrekaresinde en fazla suç işlenen illerin arasına giriyor?
Onun yanıtı bana göre Trabzon'un nüfus yoğunluğunda yatıyor. Trabzon'un yüzölçümü 4.664 kilometrekaredir. Nüfusu en son 2000 sayımına göre 975.137 kişi. Buna göre kilometrekareye 209 kişi düşüyor. Trabzon, Türkiye'nin nüfusu en yoğun beşinci ili. İstanbul, Kocaeli, İzmir ve Hatay'dan sonra geliyor. Burada Hatay'ın özel bir durumu var. Diğerleri ise sanayileşmiş, büyük iller. Kentleşme oranı Türkiye'nin en yükseğinde. Trabzon'da ise şehirlerde yaşayan nüfusun toplama oranı yüzde 49.12. Yani nüfusun yarısı halen kırsal alanda yaşıyor. Bu da Trabzon'u Türkiye'nin en yoğun kırsal nüfusuna sahip ili yapıyor.
Üstelik bu kırsal kesimde yerleşme dağınıktır. Ulaşım ve hizmet götürme zordur. Kişi başına düşen 1.506 dolarlık gelir, Türkiye ortalaması olan 2.146 dolarlık gelirin bir hayli altındadır. Ama bu ortalama gelirden kırsal kesimdekilerin daha düşük pay aldığını, gelir dağılımının burada da bozuk olduğunu düşünürsek ortaya yoksulluk çıkar. Bu haliyle Trabzon yoksulu da en çok olan illerden biri olabilir.
- Göç olmayınca - Hazırlanan Trabzon Raporu'nda yer alan projelerin hayata geçirilmesi halinde yararlı sonuçlar doğuracağı muhakkak. Ancak bu raporun da diğerleri gibi hayata geçirilememe riski var. Çünkü, Türkiye'nin doğusunda kalan bütün şehirlerde olduğu gibi, Trabzon'da da yatırımlar cılız, girişimci az. Hatta sermaye ve girişimci göçü bile mevcut.
Buna karşılık Trabzon'un verdiği toplam göç yavaşlamış gözüküyor. Bu nedenle il nüfusu ilk kez 1 milyonun üzerine çıkarak 2006'da 1 milyon 60 bine vardı. 1950 sonrası en çok göç veren ilk beş il içinde yer alan Trabzon'da bu eğilim son yıllarda yavaşladı. Bölgenin sorunu da burada başlıyor. İşsizlik var, ama resmi kayıtlarda yok. Okul bitirmiş gençler var ama nitelikli işgücü yok. Bu da Trabzonlular'ın Türkiye'nin diğer bölgelerinde iş bulmasını, dolayısıyla göç etmesini engelliyor.
- Yapısal sorun - Nüfus artıyor ama dışa göç artmıyor ve bölgede yeni yatırımlar aynı hızda olamayınca kişi başına gelir yükselmiyor, yoksulluk ve işsizlik artıyor.
Bu durum bazı diğer faktörlerin de eklenmesiyle suç işleme ortamını yaratıyor.
Trabzon'un sorunu sadece ekonomik değil, yapısal ve çok yönlü. Çözümü de çok yönlü ve yapısal olmak durumunda.
- Sonuç - "Nerde aç oradan kaç, nerde aş oraya yanaş" Türk Atasözü
|
