|
İlk şehidin eşine vatani hizmet maaşı bağlandı
|
|
Osmanlı İmparatorluğu'nun sadrazamı, yani başbakanı olan Talât Paşa, 1921'in 15 Mart sabahı, sürgünde yaşadığı Berlin'in Charlottenburg Caddesi'nde, evinin hemen ilerisinde, Sogomon Tehliryan adında bir Ermeni terorist tarafından ensesinden vurularak katledildi.
TAM 53 YIL ÖDENDİ Paşa, 1915 tehciri sırasında imparatorluğun İçişleri Bakanı idi, tehcirin mimarı kabul ediliyordu ve Ermeniler tarafından "en büyük düşman" ilân edilmişti. Sogomon Tehliryan, Berlin'de hemen mahkemeye çıkartıldı ama sadece bir gün süren bir duruşmanın ardından, "öldürülen ailesinin intikamını almış olduğu" iddiası kabul görülerek ceza verilmeden serbest bırakıldı. Tehliryan'ın ve müdahillerin ifadelerinin baştan aşağı yalan olduğu, seneler sonra anlaşılacaktı. Sadrazam Talât Paşa'nın eşi Hayriye Talât Hanım, kocası katledildiğinde 26 yaşındaydı. Türkiye'de o sırada bir İttihadçı düşmanlığı olduğu söyleniyordu, bu yüzden cinayetten sonra birmüddet Almanya'da yaşadı ama çektiği geçim sıkıntısına dayanamayıp Türkiye'ye döndü ve şehid maaşı bağlanması için hükümete başvurdu. Ankara, Hayriye Talât Hanım'a 1 Mart 1924 günü, "vatani hizmet tertibinden" 2 bin 500 kuruş maaş bağladı. "Türkiye Büyük Millet Meclisi Maliye Vekâleti" tarafından verilen maaş cüzdanının isim hanesinde "Sadr-ı esbak (eski başbakan) Talât Paşa zevcesi (eşi) Hayriye Hanım" yazıyor ve maaşın "hidemât-ı vataniyye" yani "vatani hizmet" olduğu ifade ediliyordu. Hayriye Talât Bafralı, bu maaşı daha sonra ikinci bir evlilik yapmasına rağmen, 1983 Ocağındaki vefatına kadar 53 yıl boyunca almaya devam edecekti. Şu anda bende bulunan bu maaş cüzdanının ilk sayfasının fotoğrafını, "Atatürk, tehciri bir facia, bir rezalet olarak niteliyordu" diyenlere ithafen burada yayınlıyorum.
|