|
 |
 |
 |
 |
|
Kardeşten kardeşe yumurta dokusu naklİ
Doğurganlık yaşını yükselten yöntemlere devrim gibi bir yenilik daha ekleniyor! Amerika'nın en iyi jinekologları arasında sayılan Prof. Dr. Kutluk Oktay, kardeşten kardeşe yumurta dokusu nakli ile doğurganlık yaşını uzatmayı hedefliyor. Türkiye'de yapılması planlanan operasyon tıp dünyasında çığır açacak.
ABD'nin en iyi jinekologları arasında sayılan Cornell Üniversitesi Üremenin Korunması Bölüm Başkanı Prof. Dr. Kutluk Oktay; son çalışmalarını ve doğurganlığı artırma yollarını anlattı:
* Kadınların doğurganlık yaşını uzatmak mümkün mü?
Bu teoretik olarak mümkün. Örneğin; farelerde yapılan kök hücre çalışmalarında menopoza girmiş dişi hayvanlar bu yöntemle doğurganlıklarını kazanabiliyor. Bu alanda yeni yapılan ama henüz yayınlanmamış bir çalışma var; 300 kadar fare bu yöntemle doğdu. İnsanlarda kök hücre tedavisi ise henüz mümkün değil. Ancak over dokusu yani yumurtalık dokusu nakli mümkün. Eğer genç yaşta yumurtalık dokusu dondurulabilirse, menopoz yaşı yaklaşınca bu doku geri nakledilerek doğurganlık yaşı uzatılabilir ve menopoz geciktirilebilir. Ama kadınların kendi dokularını dondurmaları lazım; zira başkasından alınan dokuya karşı vücut atılım tepkisi gösteriyor. Ama tabii ikiz kardeşler arasında böyle bir sorun yok.
* Kardeşler arasında yumurtalık dokusu nakli yapılabilir mi?
Evet kardeşler arasında da yeterli doku uyumu olabilir. Ben Türkiye'ye aralıklı gelişlerimde n-5 kadar kız kardeşi Jinemed Hastanesi'nde değerlendirdim. Kardeşlerden biri erken menopoza girmiş ve kız kardeşinin yumurtalık dokusunun kendisine naklini istiyor. En azından 2 hastada doku uyumu çıktı; yakında transplant vakaları planlanıyor.
* Yumurta donasyonundan farkı nedir?
Bu transplantasyon (nakil) gerçekleşirse kadınlar kendi yumurtalarıyla çocuk sahibi olabilirler. Dünyada daha önce tek yumurta ikizleri arasında yumurtalık dokusu nakli yapıldı. Türkiye'de yapmayı planladığımız naklin farkı ise; ilk kez kardeşler arasında yapılacak olması.
* Yumurtalık dokusu dondurulmuş kişiler şu an anne olabiliyor mu?
Evet; dünyada yumurtalık nakli ameliyatının ilk uygulamalarını ben yaptım. Bugüne kadar üç bebek doğdu ve bir tanesi de benim hastam.
KADIN ARTIK GEÇ YAŞLANIYOR
* Sizce bir gün annelik için yaş sınırı ortadan kalkacak mı, bu ne kadar yakın?
Annelik yaşı sınırı bir gün geciktirilebilir ama biz tabi ki 80 yaşında bir kadının çocuk taşımasını istemeyiz. Bunun hem sosyal hem de tıbbi sakıncaları var. Zaten dünyada en fazla tartışılan konulardan biri de 'annelik yaşı' oldu. Günümüz  kadınları artık 55 yaşındayken, geçen yüzyılın 30 yaşındaki kadınları kadar sağlıklı. Bu nedenle doğurganlık 50-55 yaşına kadar sağlıklı bir şekilde mümkün olabilir. Zaten bu, yumurta nakli yöntemiyle çoktan mümkün oldu. Dünyada çok sayıda 50 yaşın üzerinde anne olan kadın var. Pek çoğunda büyük bir sağlık sorunu yok ama yine de bazı riskler artabilir. Örneğin; gebelik sırasındaki hipertansiyon, şeker ve doğum sonrası kanama riski gibi sorunların ortaya çıkma riski var.
* Erken menopoza giren kadınlar anne olabilir mi?
Tabii ki olabilirler. Örneğin donör yumurtasıyla yani başkasının yumurtasıyla... Türkiye'de yasal olmadığı için bu yöntemi de Kıbrıs'ta kuracağımız merkezde yapacağız. Donör seçimi ve kontrolleri mümkün olan en yüksek standartlarda yapılacak. Bunun dışında daha önce embriyo, yumurta veya yumurtalık dondurmuş olan hastalar da; menopoz sonrası embriyo ya da yumurtalık nakli ile anne olabilirler. Rahim yaşlanmadığı için estrogen ve progesterone hormonu tedavisi ile menopozlu kadınlar da rahatlıkla nakledilen embriyoyu taşıyabiliyor.
* Doğurganlık yaşı normal yollarla nasıl uzatılabilir? Kadınlara neler önerirsiniz?
Sigara içmeyin; doğurganlık süresi 2-3 yıl kısalır. Bunun dışında herhangi bir karın içi ameliyatı olacağınız zaman, doktorunuzdan yumurtalıklar ile ilgili ek özen isteyin. Maalesef birçok kadınımızın yumurtalıkları boşu boşuna çıkarılıyor ve böylece bu kadınlar cerrahi menopoza sokuluyor. Annelik için 38 yaşı geçirmeyin
YUMURTA BANKASI KURULACAK
* Kariyer hedefleri nedeniyle anneliği n0 yaş ve sonrasına kalan kadınlar, yumurtalarını dondursun mu?
Bu mümkün. Yumurta dondurma tekniğinin başarısının belirgin bir oranda arttığını, yeni yaptığımız bir çalışmada da gösterdik. Bu yöntem Türkiye'de yasal olmadığı için Kıbrıs'ta bir merkez kuruyorum. Burada dünyanın her tarafından ve Türkiye'den kadınlar; yumurta ve yumurtalık dondurup saklayabilecek. Donör yumurta yani yumurta nakli uygulaması yapılacak. Bir de donmuş yumurta bankası oluşturulacak. Hastalar; donörler için beklemeyecek ve donörler daha titiz bir tarama ile karantinadan geçirilecek. Bu belki de dünyada bütün olasılıkları bir araya getiren ilk ve tek merkez olacak.
ESRA TÜZÜN
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
