  |
|
Deprem önceden tahmin edilir mi?
 National Geographic, müthiş bir zamanlamayla Depremi Önlemek belgeselini cumartesi günü yayınladı. Deprem bilimcilerin uyarı üstüne uyarı yaptığı, Türkiye'nin pek çok bölgesindeki insanların diken üstünde yaşadığı şu günlerde belgeseli yakalayanların ekran başından ayrılmadığını tahmin ediyorum. Belgeselde dünya üzerinde depremi önceden tahmin etmeye çalışan bilim adamları ve amatörlerin çalışmaları ekrana getirildi. Örneğin Çinli Li Jhan Zhi, kuşları gözlemliyordu. Kafesteki muhabbet kuşunun tünek üstündeki sıçramalarını bir sistem aracılığıyla kaydediyordu. Kuş, normalde günde 3 bin 600 kez sıçrıyordu. Ama depremler öncesinde sıçrama sayısı 8 bin 500'ü buluyordu. Zhi, bu yöntemle bölgesindeki en az üç depremi öngörmüştü. Bir başka Çinli Wan Wesziang ise faylardaki kırılma öncesinde yayılan kızılötesi ışınları izleyerek tahminde bulunmaya çalışıyordu ve bunda da genellikle başarılı oluyordu. Wesziang, Pakistan'daki 5.8'lik sarsıntıyı bir hafta öncesinden 60 kilometrelik bir yanılgıyla tahmin etti. Pakistanlı bir grup sismolog da yer kabuğundaki titreşimleri takip ederek tahminlerde bulunuyordu. 70 bin kişinin canına mal olan 8 Ekim 2005 tarihli büyük Pakistan depremini bu yöntemle ve sadece bir haftalık yanılmayla bilmişlerdi. Program sırasında bir tahminde daha bulundular. Hem de gün ve saatiyle. Ama deprem öngörülen saatte gerçekleşmedi. Onlar Madhya Pradesh bölgesinden ayrıldıktan 3 gün sonra ise beklenen deprem 3.7 olarak gerçekleşti. ABD'li Edward Class da bazı insanların deprem öncesinde yayılan düşük frekanstaki sesleri duyabildiklerini iddia ediyordu. Class'ın ne zaman kulakları çınlasa, ardından bir deprem meydana geliyordu. Jim Berkland adlı ABD'li bilim adamı ise yaptığı tahminler yüzünden bilim camiasından dışlanmıştı. Berkland şimdilerde bir yerel gazetede tıpkı hava tahmini gibi günlük deprem tahminleri yayınlıyordu. Bu arada "oldu, olacak" denilen büyük İstanbul depremi için uzman Ahmet Ercan yeni bir tarih verdi: 2225!.. Depremle şaka olmaz ama sanırım, topun oyunda olmadığı süreler eklendi!.
|
