Akbank-Citibank ortaklığı için Rekabet Kurulu'ndan ilginç karar
Akbank T.A.Ş nin yüzde 20 oranındaki hisseleri Citigroup'a satıldı. Bu hisse devri ile ilgili taraflarca 'yediemin sözleşmesi' imzalandı. 4054 sayılı Rekabet Kanununun 7'nci maddesi ve bu maddeye dayanılarak çıkarılan 1997/1 nolu Rekabet Kurulu'ndan izin alınması gereken birleşmeler ve devralmalar hakkında tebliğ uyarınca, her türlü şirket birleşmeleri veya devralınmaları Rekabet Kurulu'nun iznine tabidir. Citigroup'da Akbank'ın yüzde 20'sini devraldığı (Citigroup Akbank'ın yönetiminde de temsil edilecek) için Rekabet Kurulu'ndan izin alması gerekmektedir. Akbank ve Citigroup arasında Akbank'ın yüzde 20'lik hisse devrini öngören 'yediemin sözleşmesi'ni Rekabet Kurulu'na 'menfi tespit' veya 'birleşme-devralma' izni için Rekabet Kurulu'na başvuruyor. Citibank ile Akbank'ın birleşme ve devralma sonunda Türkiye'de bankacılık sektöründeki pazar payı yüzde 14 olmaktadır. Yüzde 14'lük pazar payı ile sektörde hakim durum oluşmayacağı için Rekabet Kanunu'na göre, söz konusu birleşme ve devralmada bana göre yasal bir sakınca yoktur.
Menfi tespit kararı tartışılır Rekabet Kurumu'nun uzmanları, Akbank ve Citigroup arasında, Akbank'ın yüzde 20 oranında hisse devrini öngören 'yediemin sözleşmesi' ve bununla ilgili Kuruma sunulan bilgi ve belgeleri inceledikten sonra hazırladığı raporu Rekabet Kurulu'na sunuyor. Rekabet Kurulu da, uzmanların hazırladığı raporu görüşüp, bana göre ilginç bir karar veriyor. Kararın özü şu 'Akbank'ın yüzde 20 oranında hisselerinin Citigroup'a devredilmesi 'Birleşme ve devralma' sayılmaz. Bu 'yediemin sözleşmesi' ne Rekabet Kanununun 5 ci maddesine göre 'menfi tespit belgesi' verilmesine karar veriyor. Karar geçen hafta Rekabet Kurumu Başkanlığı'nca ilgili taraflara ve basına açıklandı. Ancak henüz gerekçeli karar ortada yok, fakat bunun birleşme ve devralma izni değil, menfi tespit izni olması kafamı iyice karıştırdı.
Rekabeti bozmaz Akbank'ın yüzde 20 oranındaki hisseleri Citigroup'a devredilecek ve üstelik Citigroup Akbank Yönetim Kurulu'nda temsil edilecek. Rekabet Kurulu da bunu, kanunun 7. maddesinde belirtilen devralma olarak kabul etmiyor. Bu karar idari yargıya taşınırsa bozulma ihtimali çok yüksektir. Ancak tarafların bu kararla da işi görüldüğü için idari yargıya taşınma ihtimali zayıftır. Rekabet Kurulu'nun bu kararı Rekabet hukukçuları tarafından çok tartışılacak. Bana göre Kurul, bunu 'menfi tespit belgesi' verme ile geçiştirmeyerek, aksine pazarda hâkim durum yaratmayacağı için birleşme ve devralma çerçevesinde devrine izin vermesi gerekirdi.
Birleşme ve devralma değil mi? Rekabet Kanunu'nun, Rekabet Kurulu'ndan izin alınması gereken birleşme ve devralmalar başlıklı 7'nci maddesi bakınız ne diyor. "Bir ya da birden fazla teşebbüsün hâkim durum yaratmaya veya hâkim durumlarını daha da güçlendirmeye yönelik olarak, ülkenin bütünü ya da bir kısmında herhangi bir mal veya hizmet piyasasındaki rekabetin önemli ölçüde azaltılması sonucunu doğuracak şekilde birleşmeleri veya herhangi bir teşebbüsün ya da kişinin diğer bir teşebbüsün mal varlığını yahut ortaklık paylarının tümünü veya bir kısmını ya da kendisine yönetimde hak sahibi olma yetkisi veren araçları devralmasını rekabet hukuku bakımından devralma olarak kabul etmektedir." Rekabet Kanununa göre, "ortaklık payının 'bir kısmını' veya 'tümünü' ya da kendisine yönetimde hak sahibi olma yetkisi veren araçları devralması" devralma sayıldığına göre, Rekabet Kurulu bu başvuruyu 4054 sayılı Kanun'un 7'nci maddesi kapsamında olduğunu kabul ederek, ancak Akbank ile Citigroup'un birlikte pazar payı yüzde 14 cıvarında olması nedeniyle hâkim durum yaratmayacağı için koşul öne sürmeksizin birleşme ve devralma çerçevesinde izin vermesi daha doğru olacaktı.
Kontrol değişmiyormuş Rekabet Kurumu'nun konu ile ilgili değerlendirmelerini öğrenmek için, Teknik Dairelerin bağlı bulunduğu Kurum Başkan Yardımcısı İsmail Hakkı Karakelle'yi arayıp düşüncelerini sordum. Karakelle, "Her ne kadar Citigroup Akbank'ın yüzde 20'sini alıyor ise ve Yönetim Kurulu'nda temsil edilecek ise de, kontrol el değiştirmediği için bunu devralma olarak değerlendirmiyoruz. Ancak kurul üyelerinden birisi de sizin gibi düşünüyor ve muhalefet şerhi koymuştur, kaldı ki hukuk yoruma dayalıdır, farklı yorum yapılması doğaldır" dedi. Rekabet Kurumu'nun web sayfasında yer aldığı belirtilen karar ile ilgili web sayfasında herhangi bir karar bulamadım. Rekabet Kurumu'nun bugüne kadar kontrol değişmediği halde, buna benzer başvurular "birleşme ve devralma" şeklinde değerlendirilerek izin verilmiş veya verilmemiş çok sayıda kararı vardır. Rekabet Kurulunun bu konuda verdiği gerekçeli kararı çok merak ediyorum. 'Gerekçeli karar'ı ve 'muhalefet şerhi'ni gördükten sonra da konuyu sizlerle paylaşacağım. NOT: Yarın, Akbank ile Citigroup arasında imzalanan "Stratejik İşbirliği Anlaşması" için Rekabet Kurulu ne dedi?
|