|
|
 |
 |
 |
|
 |
|
  AIDS nedir? Nasıl bulaşır? Korunma yolları...
Çağın vebası AIDS tüm dünyada milyonlarca kişiyi öldürüyor, ama halen bu hastalıktan bi haberiz....
Bugün 1 Aralık Dünya AIDS günü. AIDS hastalarının içinde bulunduğu durum zor. Onlar bir yandan virüsün vücudu teslim almaması için; diğer yandan da önyargılarla savaşıyor. AIDS (Kazanılmış Bağışıklık Yetmezliği Sendromu), HIV (İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü) adı verilen virüs yoluyla bulaşan bir hastalıklar bütünüdür.
Kişiye bulaşması sonucunda vücudun savunma gücü zayıflar. Kişi bazı mikrop ve hastalıklara sağlıklı kişilerden daha duyarlı hale gelir. Sonuçta, birden fazla hastalık ve kanserlerin ortaya çıkması ile AIDS tablosu oluşur. Hastalık ölümle sonuçlanır.
TÜRKİYE'DE
DURUM
Türkiye'de ilk AIDS vakası 1985 Kasım'ında görüldü. Aynı yıl bir de taşıyıcı tespit edildi. Sonraki yıllarda taşıyıcı ve AIDS vakalarının sayısı arttı. Özellikle yurtdışında çalışan işçi ve işçi yakınlarında hastalık saptandı. Bu işçiler virüsü eşlerine de bulaştırdı. Türkiye'ye gelen turistler ve yurtdışına gidip gelen Türkler ile birlikte AIDS yayılmaya başladı.
Tehlikenin boyutları 1990'lı yıllarda Romanya, Rusya, Gürcistan ve diğer ülkelerden fuhuş için gelen kadınlarla iyice büyüdü. 1985 yılında sinema ve sahne dünyasında 'Murti' lakabıyla tanınan Murteza Elgin'in AIDS olduğunun ortaya çıkmasıyla yaşanan paniğin ardında, AIDS hakkındaki bilgi yetersizliğinin etkisi fazlaydı. Sağlık Bakanlığı'nın 2006 verilerine göre; ülkemizde 588 AIDS hastası, bin 666 kişide HIV virüsü olmak üzere, toplam 2 bin 254 kişi bu hastalığın pençesinde.
RAKAMLAR HATALI
Ancak, bu rakamlar tam anlamıyla gerçeği yansıtmıyor. Çünkü bakanlığın verileri sadece test sonuçlarına dayanıyor. Hastanelerin Eliza Testi sonuçlarını bakanlığa bildirme zorunluluğu var ama belirtileri yıllar sonra ortaya çıkan bu hastalığa yakalandığının farkında bile olmayanlar hesaba katıldığında rakam büyüyor.
Dünya Sağlık Örgütü'ne göre gerçek rakamlar, resmi verilerin gelişmemiş ülkelerde 30, gelişmiş ülkelerde ise 10 katı. Türkiye'deki rakamları 20 ile çarptığımızda, en iyi olasılılıkla 45 bin AIDS'li olduğunu söylemek mümkün. AIDS hastalarının en çok bulunduğu illerin başında İstanbul geliyor. İstanbul'u Ankara, İzmir, Adana ve Bursa takip ediyor. AIDS'li hastaların büyük bölümünü 20-50 yaş grubundaki erkekler oluşturuyor.
BULAŞMA YOLLARI
Bulaşıcı olan hastalıkta dikkat edilmesi gereken noktalar var. Bunlar:
1- Cinsel ilişki: Kanında HIV virüsü taşıyan kişiyle cinsel ilişkide bulunmakla HIV bulaşabilir. HIV virüsü erkeğin sperm sıvısında ve kadının vajina salgısında bulunur.
2- Kan yoluyla: HIV/AIDS'li kişinin kan, kan ürünleri, doku veya organlarının nakliyle bulaşabilir. Örneğin, kullanılmış ve dezenfekte edilmemiş; şırınga, iğne, cerrahi aletler, diş hekimliği aletleri, dövme aletleri, akupunktur iğneleri, jilet, makas gibi tüm kesici ve delici aletler.
3- Gebelikte: HIV/AIDS'li anneden gebeliği süresince veya doğum esnasında bebeğe HIV geçebilmektedir. HIV pozitif kadının doğuracağı çocuğa HIV'in geçme oranı yüzde 30 kadardır. İnfekte annelere bebeğini emzirmesi önerilmez.
AÇIK HAVADA YAŞAMAZ
HIV, açık havaya maruz kaldığında uzun süre yaşayamaz. Dış ortamda ısı, kuruma, su,sabun ve deterjan nedeniyle tahrip olur. Spermdeki ve vajina salgısındaki HIV, dış ortamda birkaç saatte, kuru ortamda ise yarım saatte ölür. HIV, kurumuş kanda da yaşamaz.
TEDAVİ MALİYETİ YÜKSEK
Tedavi döneminde doktorlar, hastaya AIDS'le yaşamayı öğretiyor. Tedavi maliyetinin yüksekliği nedeniyle, hastanın sosyal güvencesinin olması çok önemli. Tedavinin aksatılmaması ve psikolojik destek de şart.
KORKMAYIN AIDS BULAŞMIYOR
* Günlük yaşamda ve sosyal ilişkilerle,
* Öpüşme, dokunma, sarılma, el sıkışmayla,
* Umumi tuvalet, havuz ve duştan,
* Başkalarının eşyalarını kullanmakla,
* Sinek, böcek sokması, hayvan ısırmasıyla
KADINLAR KORKUYOR
DUREX'in, 5 büyük ilde 16-55 yaş grubunu kapsayan araştırma sonuçları açıklandı. "HIV/AIDS'e yakalanma endişesiyle cinsel davranışlarınızda değişiklik oldu mu?" şeklindeki soruyu, ankete katılanların yüzde 55'i 'olmadı' şeklinde yanıtladı. "Cinselliğinizle ilgili en büyük korkunuz nedir?" sorusunu erkeklerin yüzde 41'i 'iktidarsız olmak', kadınlar ise 'AIDS kapmak' diye yanıtladı.
BELİRTİLERİ NELERDİR?
* Günler veya aylar süren ateş
* Gece terlemesi
* İştah azalması
* Uzun süreli yorgunluk hissi,
* Yüzde 10'dan fazla kilo kaybı
* Eklem yerlerinde ve kaslarda ağrı
* Nedeni belirsiz, uzun süreli boğaz ağrısı
* Nedeni belirsiz lenf bezlerinin şişmesi (lenfadenopati)
* Uzun süreli ishal
* Tekrarlayan enfeksiyonlar
* Yaygın olmayan hastalıklara yakalanmak AIDS'in belirtisi sayılıyor.
TANI ise yalnızca test sonucuyla konulabilir. Vücuttaki lezyonlar ve şikayetler tanı koymada düşündürücüdür; ama hiçbiri HIV/AIDS'e özgü değildir. Kişi HIV aldıktan sonra ortalama 8 ya da 10 yıl sağlıklı bir yaşam sürebilir; dışardan bakmakla hasta olduğu anlaşılamaz. Ama virüsü almasından itibaren başkalarına bulaştırabilir. Bu yüzden sağlıklı görünen bir insandan bu virüsü çok rahat alabilirsiniz.
HEMEN ORTAYA ÇIKMIYOR...
AIDS hastalığı hemen ortaya çıkmayabilir. İlk 5 seneye kadar hiçbir belirti göstermediği olmuştur. Yapılan çalışmalarda hastaların yüzde 30'unda hastalık belirtilerinin ilk 4.5 yıl içinde ortaya çıktığı gözlenmiştir. Öte yandan, herkesin merak ettiği "Kan vermek ya da almak güvenli mi?" sorusunu uzmanlar, "Kullanılan malzemeden emin olmak gerekiyor" şeklinde yanıtlıyor.
NASIL ÖNLERİZ?
ŞÜPHELİ cinsel birleşmeden kaçınmak, AIDS virüsünün bu yolla size bulaşmasını engelleyecektir. Seksüel birleşmeye girdiğiniz her kişi büyük bir risktir. Her yeni partner, AIDS virüsüyle enfekte olma ihtimali arttırmaktadır. Rus Ruleti oynamak yerine Latex prezervatifler, enfeksiyonlara karşı korunmanın en etkin yoludur. Virüsün geçişini engelleyecek bariyer görevi yaparlar. AIDS veya başka bir zührevi hastalığa yakalanma riskini azaltmak için prezervatif kullanılması gerekmektedir.
DANIŞMANLIK HATLARI
* Hacettepe AIDS Tedavi ve Araştırma Merkezi: 0312 310 80 47
* Türkiye Aile Planlaması Derneği: 0312 435 20 47 - 48
* Sağlık Bakanlığı Danışma Hattı: 0800 314 79 79
* Pozitif Destek Hattı: 0212 288 38 48, 0533 600 18 48
* Kadın Sağlığı Bilgi Hattı-TAPV: 0212 257 06 46
* (Türkiye Aile Planlama Vakfı) Okey Cinsel Bilgi Hattı-TAPV: 0212 257 59 75
* (Türkiye Aile Planlama Vakfı) Cinsel Sağlık Dayanışma Hattı-ASAD: 0212 282 01 01
* Cinsel Sağ. Eğitim ve Danışma Merkezi: 0312 409 81 19
|
|
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
