SMS: MO yaz boşluk bırak mesajını yaz 4122'ye gönder
İslamcı holdinglerden paralar nasıl geri alınacak?
Bu 'ilk'değil,'son' da olmayacak. Artık şovu bırakalım. Gerçeklerle yüzleşelim. Türkiye'nin şirketler tarihinde 'çokortaklışirketmodelleri' kara bir leke. 1960'tan bugüne kadar kurulan 'çokortaklı' ya da 'hemşeri' şirketleri yol kazalarıyla dolu. İyi analiz yapalım. Doğru modeli ve çözümü tartışalım; gereksiz şovu bırakalım. Türkiye'nin çok ortaklı ilk batık şirketi HASTAŞ,1960'dakuruldu. Ortaklarına vaadettiği sözü tutamayınca battı. Almanya başta olmak üzere Avrupa'ya işçi ihraç ettiğimiz 1970'li yıllarda gurbette kendini yalnız hisseden Türkler için sağolsun, hemşerileri boş durmadı, çözüm üretti. YozgatveKonya başta olmak üzere ülkenin dört bir yanında yatırım hamlesi başlatıldı. Mantar gibi hemşeri şirketleri kuruldu, paralar toplandı. Oysa ortada işleyen bir sermaye piyasası yoktu. O yüzden 5 kişi bir araya gelip, TürkTicaretKanunu'nun'TedriciSermayeArtırım' maddesine dayanarak şirket kurup, hisseleri halka arz ettiler. YİBİTAŞ ve ÇanakkaleÇimento gibi yığınla şirket kuruldu. Hemşerikültürü Ancak şirket kültürü olmayınca iş gitmiyor. Hemşeri şirketleri kötü yönetildi. Güç ve yönetim boşluğuna düştü. O yüzden batık hale gelen şirketlerin bir kısmı bankalara geçti. 1975 ortasında YozgatsermayesinitemsiledenYİBİTAŞ,DESİYAP'agitti. YİBİTAŞ basit bir holding değildi. Modelini YİMPAŞ aldı. Yozgatlılar ilginç! Bir dönem Yozgat'ın Sorgun ilçesinin belediye başkanlığını yapan AdaletBakanıCemilÇicek bile YİBİTAŞ'ın 1988'de yapılan son genel kurulunu izledi! Çünkü o genel kurulda YİBİTAŞ'ı CemalettinKaplanveekibinin ele geçireceği korkusu yaşanıyordu ve gece yarısı genel kurul yapıldı. Korkulan değil, beklenmeyen gelişme oldu ve DESİYAB Genel Müdürü şirketi ele geçirdi. YİBİTAŞ daha sonra Fransızlara satıldı. DESİYABise1990'daTürkiyeKalkınmaBankası'nadönüştü. İşte 1982 yılında kurulan YİMPAŞ başlangıçta bir hemşeri şirketi olarak doğdu, 1997 yılına kadar yoluna böyle devam etti. Ancak bu tarihte YİMPAŞ değişti. Neden? Çünkü Kombassan kurulmuş, yurtdışında çalışan Türklerden para topluyordu. YİMPAŞ'cılar baktı ki, birileri kolay para topluyor. Vakit kaybetmediler. Hemşericiliği bırakıp onlar da islamcı şirket olmayı tercih ettiler. Açıkçası Kombassan sistemi bozdu. Bir anda mantar gibi 78İslamiholding doğdu. Oysa sıkıntı büyüktü. Çünkü İslamcı şirketlerin sermaye piyasası mevzuatıyla ne ilgileri ne de bilgileri vardı. Gözleri kararmış uyanıklar holdingciler ile kazanç sağlama hırsına kapılmış olan Türkler, yurtdışında 'MilliGörüş' camilerinde buluşarak Titan gibi saadet zinciri kurdular. Reel yüzde 30 kazanç vaadeden islamcı şirket temsilcileri ile komisyon pazarlıkları yapıldı. Ve2000yılındaşikayetlerarttı . Derken kimse parasını alamadı. 400binkişi6milyarEuro kaybetti. Tam bir saadet zinciri olayı. Açıkçası Titancılar nasıl paralarını alamadıysa islamcı holding mağdurlarının da bu parayı alması zor görünüyor. Ama çözüm bulunması şart. Çünkü Kombassan ve YİMPAŞ gibi şirketlerin mal varlıkları var. Paralarını kaybedenlerin ne yapıp edip paralarını geri alması şart. Peki bu nasıl olacak? Öncelikle TMSF gibi bağımsız bir 'kayyumluk' sistemi kurulacak. SermayePiyasasıKurulu(SPK) işin dışında kalacak. Çünkü emaneten verilmiş paraların döndüğü bu sistemdeki problemlerin çözümü için geçici bir döneme ihtiyaç var. YİMPAŞ ve Kombassan gibi şirketleri kayyumların tayin ettiği yöneticiler yönetecek. Haksahiplerininhaklarıkorunacak.Sonradabuşirketlersatılacak.
