|
|
Rumeli Türkleri'nin en kutsal ziyaretgâhı
Balkanlar'da Türk varlığını tescil eden I. Kosova Muharebesi kazanılmış, ancak Sultan I. Murad şehid düşmüştü. Sultan'ın Kosova'daki türbesi günümüzde bile Rumeli Türkleri'nin en kutsal mekânlarından biri.
Osmanlılar'ın Balkanlar'a yerleşmesindeki en önemli dönüm noktası 1389'daki Birinci Kosova Muharebesi'ydi. Sırplar'a büyük bir darbe vurarak tarih sahnesinden silen bu muharebede Osmanlılar galip gelmiş, ancak savaş sahrasında Birinci Murad'ı kaybetmiştik. Kosova sahrasında Sultan Murad'ın iç organlarının gömüldüğü türbe de Rumeli Türkleri'nin kutsal bir ziyaretgâhı olmuştu.
BALKAN FATİHİ I. MURAD EDİRNE'Yİ 1360'DA FETHETTİ Üçüncü Osmanlı hükümdarı Birinci Murad, Balkan fatihidir. 1360'lı yıllarda Edirne'yi fethetti. Ardından 1371'deki Çirmen Zaferi'yle, Makedonya'daki Sırp prensliği, Bulgar Kralı ve Bizans İmparatoru, Osmanlı hâkimiyetini tanıdı. Fetihler sürerken Balkan Hıristiyanları 1388'de Morava kıyısındaki Ploçnik'te, Timurtaş Paşa'yı mağlup ettiler. Bu, Türkler'e karşı kazanılan ilk Hıristiyan zaferiydi. Bundan cesaret alan Bosna, Sırp ve Bulgar Kralları ittifak kurdular. 15 Haziran 1389'da meydana gelen Kosova sahrasındaki savaşta ise Osmanlılar, büyük bir zafer kazandılar. Birinci Kosova zaferi neticesinde Tuna Nehri'nin güneyindeki bölgelerde Osmanlılar'a karşı direnebilecek bir kuvvet kalmadı ve Kuzey Sırbistan yolu açıldı. Güneydoğu Avrupa'da bu dönemde ayaktaki tek güçlü devlet ise Macaristan'dı. Sırp Prensi Lazar da bu savaşta ölmüştü. Birinci Kosova Muharebesi'nden sonra Balkanlar'da, Macarlar'dan başka Osmanlılar'a karşı koyabilecek bir güç kalmadı. Macar desteği olmadan Balkan devletlerinin Osmanlılar'a karşı bir faaliyete girme durumları yoktu. Fetret devrinde bile Sırplar ve diğer Balkan milletleri bu bölgelerdeki Osmanlı teşkilatlanmasının güçlü olması ve eski kuvvetlerini kaybetmeleri sebebiyle bağımsızlıklarını tam olarak tekrar kazanamadılar. Sırp prenslikleri ve diğer Balkan devletlerinin Osmanlı hâkimiyeti altına girmeleri artık an meselesiydi. 1402'deki Ankara Muharebesi mağlubiyeti bu süreyi biraz uzatsa da, 15. yüzyılın ortalarında Balkanlar'ın hemen hemen tamamı, Osmanlı toprağı haline geldi. Düşmanın bozguna uğrayıp kaçmasından sonra, büyük bir zafer kazanmış olan I. Murad harp sahasını dolaşmaya başlamıştı. Zafer için Allah'a şükrediyordu. Bu sırada savaşta yaralanmış olan Sırp despotunun damadı Miloş Obiliç, Müslüman olacağını ve önemli bilgiler vereceğini söyleyerek hükümdarın yanına geldi. Bir hançerle Sultan Murad Hüdavendigâr'a saldıran Obiliç, hükümdarı kalbinden yaraladı. Saldırgan, hükümdarın etrafındaki adamlar tarafından hemen öldürüldü.
MERKEZİYETÇİ İMPARATORLUK HAYALİ TİMUR'A TAKILDI Birinci Murad'ın yaralandığı yerde bir çadır kurularak tedavi altına alındı, ancak yarası ağırdı. Hayatından ümit kesildiği için büyük oğlu Yıldırım Bayezid çağrılarak, sultanın şehid olmasından sonra hükümdar ilan edildi. Bu hadiseden sonra Osmanlı hükümdarlarının huzuruna çıkacak yabancıların, devlet görevlileri tarafından iki koluna girilmek suretiyle padişahın eteğini öpmelerine izin verildi. Birinci Murad, Balkan devletleri ile mahalli senyörleri tabi hale getirerek, vasal devletlerden mürekkep bir imparatorluk kurmuştu. Hükümdarlığı zamanında Osmanlılar, beylikten devlete geçtiler. Yıldırım Bayezid, babasının vasal prenslik ve beyliklerden oluşan devletini, merkeziyetçi bir imparatorluk haline getirmeye kalkıştı, ancak bu teşebbüsü Timur'un vurduğu darbeyle yarım kaldı.
SIRPLAR, MİLOŞ KABİLAVİÇ'İN ANITINI KOSOVA'YA DİKTİ Kosova sahrasında Sultan Murad'ın iç organlarının gömüldüğü türbe Rumeli Türkleri için kutsal bir ziyaretgâh haline geldi. Sultan Murad Meşhedi, yani şehidliği diye anıldı. Osmanlı padişahları Rumeli fatihi hükümdarlarının türbesine büyük önem verdiler. Sultan İkinci Abdülhamid türbenin yanına ziyarete gelenler için bir misafirhane yaptı. Türbe Osmanlı döneminde Sultan Reşad'ın bölgeyi ziyareti sırasında elden geçirilerek, tamir edildi. Türbenin son restorasyonunu, Kosova olaylarından sonra Birleşmiş Milletler bayrağı altında bölgede barışı sağlamaya giden askerlerimiz yaptı. Sultan Murad Türbesi'nin yanı sıra Kosova Sahrası'ndaki bir diğer önemli ziyaretgâh Osmanlı Ordusu'nun bayraktarı Gazi Mestan Türbesi'dir. Kosova Muharebesi'ni kaybetmelerine rağmen Birinci Murad'ı şehid etmeleriyle övünen Sırplar, Sultan Murad Türbesi'nin bahçesine Miloş Obiliç'in, yani Miloş Kabilaviç'in anıtını dikmek için yıllarca uğraşmışlardı. Ancak bölgedeki Müslümanlar, Sırplar'ın bu teşebbüslerini engellediler. Sırplar da Miloş Kabilaviç'in anıtını Kosova Sahrası'nda başka bir yere diktiler.
|