|
|
|
Fıkra savunması
Trabzon Valiliği, Türkiye'yi ayağa kaldıran Temel fıkrasına sahip çıktı. Yapılan yazılı açıklamada, fıkranın Cepni kültürüne ait bilimsel bir çalışma olduğu belirtildi.
Trabzon Valiliği, kenti tanıtmak amacıyla valilik tarafından çıkarılan kitapta yer alan temel fıkrasıyla ilgili açıklamasını iki gün sonra yaptı. Valilikten yapılan yazılı açıklamaya göre, Karadeniz kadının ve erkeğinin fıkrada anlatıldığı gibi bir tutum içine gireceği, böyle bir anlayışın gelenek olduğunun söylenemeyeceği belirtildi. Sözü edilen fıkranın "Şalpazarı Çepni Kültürü" adlı eserin 219. sayfasından alındığı belirtilerek, "eser derleme yapmak suretiyle meydana getirilmiş, bilimsel bir çalışmadır" denildi.
KAYNAK ESER Valiliğin
yaptığı yazılı açıklamalarda şu görüşlere yer verildi: "Bu fıkra uydurma yoluyla imal edilen bir (fakalore=masa başında imal edilmiş folklor ürünü) örneği olarak metne konulmamıştır. Üstelik bu fıkrayı anlatan bir Türkmen-Çepni köylü kadınıdır. Ayrıca bu kitap Türkiye'de bu alanda çalışılan halkbilimciler ve tarihçiler tarafından bilinen, tanınan, değerlendirilen, sahası için önemli bir kaynak eserdir.
GELENEK DEĞİL Kaynak eser incelendiğinde bu fıkranın Trabzon'un Şalpazarı ilçesi Doğancı köyünden okur yazar olmayan bir kadından derlendiği (ses kayıt cihazıyla ) görülür. Yani kaynak kişi bir etken taşıyıcı (folklor ürünü bizzat üretip nakleden) konumundadır. Bu eserler asla hakaret, aşağılama, ahlaksızlık gibi popüler kriterlerle değerlendirilemezler. Öte yandan, böyle bir fıkradan hareketle de Karadeniz kadını veya erkeğinin böyle bir tutuma gireceği, böyle bir anlayışın gelenek olduğu söylenemez. Ancak fıkra üretilirken, espri yaratılırken elbette ki söz konusu oyunlardan ve çarpıklıklardan yararlanılacaktır. Alıntı yaptığımız cümlede gelenek sözüyle ifade edilen de espri ve fıkra üretme geleneğindeki tutumlardır. Temel fıkralarıyla katkı sağlanan söz konusu gelenek fıkra anlatma geleneğidir."
Kenan TAŞKIN / MERKEZ
|