|
Jackson Hole toplantıları
Dünyanın önemli ülkelerinin Merkez Bankası Başkanları Maliye Bakanları, akademisyenler ve bankacılar her yıl Ağustos ayının son Perşembe günü akşamı ABD'nin Wyoming eyaletinin küçük bir kasabası olan Jackson Hole'da toplanırlar.
1978 yılından bu yana düzenlenen toplatılara ABD Merkez Bankas'ını oluşturan 12 Federal Reserve Banka'dan biri olan Kansas City ev sahipliği yapar. Wyoming Eyaleti, ABD'nin kuzey batısında yer alır. Kilometre kareye en az nüfusun düştüğü yerlerden biridir. Yüz ölçümünün büyük bölümünü milli parklar, ormanlar, dağlar ve ırmaklar oluşturur.
Jackson Hall, eskinin kovboy kasabası, şimdilerde kongre turizmi ile geçinir. Doğa Filmleri Festivali'nden tıp konferanslarına kadar pek çok toplantı burada yapılır. Doğayı koruyarak nasıl büyük paralar kazanılabileceğini gösteren en iyi örneklerdendir.
Toplantı iki gün sürer. Sabah erken saatte başlar, öğle yemeği sonrası biter. Protokole yer verilmez, takım elbise giyilmez. Rahat bol bir pantalon, temiz bir kazak, bir çift lastik ayakkabı işini görür. Öğlen yemeğinde bir bakmışsın ki Avrupa Merkez Bankası Başkanı yanına oturmuş.
Otel tarihi ve ahşaptır. Orada ekonomi alanında uluslararası ün yapmış olanlar kalabilir. Diğerleri tahta bungalowlarda yatarlar. Hele katılacağını geç bildirenlere at tavlasının hemen önünde yer bulunabilir. Çakalların haykırışından atların ürküp, çitin içinde sağa sola koşuşturmasından, kişnemesinden uyuyabilirsen uyu.
Önemli olan katılımcıları hergünkü hayatlarından ayırıp, doğa ile yüzleştirip, özgün düşüncelerini açığa çıkartabilmektir.
1982'den beri uluslararası nitelik kazanan dünya ekonomi gündeminin bir yıl sonrasını yakalamaya çalışan sempozyuma TCMB de 1980'li yılllardan itibaren katılır. Katılmadığı yıllarda da mutlaka haklı gerekçeleri vardır.
TCMB'nin toplantılara katılmasının getirisi, Türkiye'yi ya da kendini tanıtmak, önemli kişilerin elini sıkmak makalesini okuduğun insanları canlı izleyip sahne perfonmansını değerlendirmek değildir. Kısa sohbetlerde, dünya ekonomisine yön verenlerin satır arası düşüncelerini öğrenmek, ipuçlarından gelecek ile ilgili senaryolar üretebilmek için daha rahat bir ortam bulunamaz.
Bu yılın gündeminde altı yıl önce olduğu gibi küreselleşme yine baş köşeye oturmuş. 2000 yılının konferans çağrısı "Küresel Ekonomik Bütünleşme: Fırsatlar ve Güçlükler" idi.
ABD Merkez Bankası Başkanı Ben S. Bernanke'nin açılış konuşmasının başlığı da aynen şöyle; "Küresel Ekonomik Bütünleşme: Ne yeni, ne değil?"
Pazar günü, bilgi edinmek için dış basını ve yabancı ekonomi portallarını epey taradım. Tartışmaların odak noktasını FED Başkanı'nın açılış konuşması değil, perde arkası oluşturuyordu.
Kahvaltıda, akşam yemeğinde özel sohbetlerde konuşulan ABD'de düşen gayri menkul fiyatlarından yola çıkarak ABD'nin kalıcı bir durgunluğa stagflation) sürüklenip sürüklenmediği idi.
Tartışılan, enflasyon, büyüme olunca ABD Merkez Bankası'nı para politikasına değinmeden olmuyor. FED faizlerinin geldiği nokta iç talebi baskılamak için yeterli mi? Yoksa FED faiz artışlarına devam etmeli mi?
Katılımcılardan görüşü sorulanların büyük bölümü FED'in faiz arttırımına gerek olmadığını söylüyormuş. Yükselir diyenlerin çıkış noktası ise ABD'de ücret artışlarının özellikle hizmetler sektöründe devam etmesi.
Dönelim Başkan Bernanke'nin makalesine; 26 paragraflık makalenin 3 paragrafı giriş 2 paragrafı sonuç, 13 paragrafı tarih, sadece 8 paragrafı ise bugünkü durumu anlatıyor.
Bu kadar krtik ve ABD ağırlıklı dünya konjektöründe, stagflasyon çığlıklarının atıldığı bir ortamda Bernanke'nin tarih anlatması, ama örnek verirken Wausau Wisconsin (ABD), Wuhan, Çin'i kullanması çok ilgi çekici.
Sonuç bölümü daha da şaşırtıcı. Bernanke dış ticarette serbestleşme karşılığından bahsediyor, toplumsal ve siyasi muhalefetin gücünü vurguluyor. Çare olarakta işini kaybedenlerin yeni iş alanları için eğitilmesi gibi mikro reformlar öneriyor. Aynı söylemi baba Bush döneminden de hatırlıyorum. Bu da ilginç.
Merakıma yanıt yine internetten dış basındaki yorumculardan geldi. ABD'de Demokratlar ithalatın kısılmasını bunun için korumacı önlemler alınmasını istiyorlardı.
Yakın gelecekte ABD'de Demokratların zafer kazanması ihtimali Bernanke'yi uluslararası bir toplantıda içeriye dönük mesajlar vermeye, Demokratlara karşı uluslararası destek aramaya itmiş.
Cumaya IMF'in baş ekonomisti Raghu Rajan'ın yine aynı toplantıda sunduğu gelişmekte olan ülkelerde yabancı sermaye ile büyüme arasındaki ilişkiyi konu alan makalesini tartışıcağız.
|
