İlaçlar kuralına uygun kullanılmalı
* Çoğu zaman biraz iyileşince ilaç kullanmayı bırakıyoruz. Tedavi eksik kalıyor. Bunun zararı var mı? Doğru ilaç kullanımı nasıl olmalı? Verilen ilacı tamamen bitirmek şart mı? İyileştiğini hissedince ilacı kesmek yanlış mı?
Hastaneye gitmek, doktora muayene olmak, film çektirmek ve tahlil yaptırmakla hastalığınız iyileşmez. Ancak, size verilen ilaçları aksatmaksızın doğru kullanır ve hekimin tavsiyelerine uyarsanız iyileşebilirsiniz. Doğru ilaç kullanımı için şu konulara dikkat etmeniz gerekir: Hiçbir ilaç, hekim önerisi olmaksızın kullanılmamalı. 'Hastalığım aynı' diyerek komşunuzun, arkadaşınızın ilacını kullanmaya kalkmayın. Bazı otlara, macunlara filan inanıp, hekiminizin verdiği ilaçları ihmal etmeyin. Eczane dışında hiçbir yerden ve eczacı dışında hiçbir kimseden ilaç satın almayın. Sizi bizzat karşılayan, ilaçlarınızı gösterip, tarif eden, yan etkileri hakkında sizi bilgilendiren eczacıdan ilaç alın. Bazı ilaçların buzdolabı rafında veya kapağında, bazılarının ise dondurucuda saklanması gerekir. Eğer oda ısısında tutulursa etkinliğini yitirir. Aldığınız ilacın kutusu üzerinde 'buzdolabında' veya örneğin '2-8 derece ısıda saklayınız' ibaresi varsa eczacınızın o ilacı raftan değil, buzdolabından alıp size verdiğinden emin olun. Siz de o ilacı kullanırken buzdolabının uygun bölümünde saklamayı unutmayın. Işıktan korunması gereken ilaçları kapalı ve karanlık ortamlarda saklayın. İlaçlarınızı evde çocukların ve bebeklerin erişemeyeceği yerlerde tutun. İlaçlarınızı, yemek veya gıdalarla karışabilecek şekilde yan yana koymayın. Karışım veya şurup şeklindeki bazı ilaçlar, kullanıma hazır hale getirildikten sonra 5-10 gün gibi belirli bir süre içerisinde kullanılmaları gerekir. Bu süre aşıldığında son kullanma tarihi henüz geçmemiş olsa bile, artık o ilaç kullanılmamalı. Hangi ilaçları, hangi dozda, hangi aralıklarla, ne kadar süreyle ve ne şekilde alacağınızı hekiminizden ve eczacınızdan bizzat öğrenin. İlaç kutuları üzerine yazılacak tariflere güvenip, tedaviniz hakkında bilgi sahibi olmadan hekimden/eczacıdan ayrılmayın. Aldığınız ilacın ismi ve içindeki ilaç miktarı (dozu) ile hekimin size reçete ettiği ilaç ve dozun aynı olup olmadığını kontrol edin. İlacın son kullanma tarihinin geçip geçmediğine bakın. İçindeki kullanma talimatını (prospektüs) okuyun. İlaçların yan etkileri konusunda endişeleriniz varsa veya ilacı kullanırken beklenmedik bir etki ortaya çıkar ya da bazı rahatsızlıklar hissederseniz; bunları hekiminize veya eczacınıza iletin. İlaçlar sadece önerilen dozlarda alınırsa etkili olur. Kendinize göre ilaçların dozlarını değiştirmeyin. Hangi ilacı ne zaman ve ne miktarda alacağınızı bir takvim üzerinde listeleyip, asmak ve alınan dozu bir çarpı koyarak işaretlemek, uygun bir yöntemdir. Bazı ilaçlar gıdalar veya diğer ilaçlarla etkileşirler. Bu nedenle ilacın aç veya tok karnına alınması gerekebilir. Bunu hekimden öğrenin. Size reçete edilen ilaçların bir kısmını alıp, bazılarını almamak gibi tercihler yapmayın. Hekiminizin düzenli olarak almanızı istediği ilaçları, sadece şikayeti olduğunda kullanıp, kendini iyi hissettiğinde bırakmak, doğru bir davranış değil. İlaçlar tedavi tamamlanmadan kesilmemeli. Erken bırakılan tedavi, hastalığın nüksetmesine neden olabilir. Tedaviye başlar başlamaz hemen şikayetlerinizin düzelmesini beklemeyin. Ya da 'ilaçları alıyorum, ama hala düzelmedim' diyerek tedaviyi bırakmayın. Bunlara dikkat etmediğiniz taktirde hem ilaçlarınızdan beklediğiniz yararı göremezsiniz, hem de sağlığınızı riske atmış olursunuz.
Prof. Dr. Tevfik Özlü
|
