|
 |
 |
 |
 |
|
Fazlası da azı da zarar ah şu hormonlar!
Adet kanamalarının başlamasıyla ergenliğe merhaba diyen genç kızda yavaş yavaş kadınsı değişimler de ortaya çıkar. Çünkü vücudu yöneten artık kadınlık hormonlarıdır. Ancak az ya da çok salgılanmaları, tüylenmeden kilo almaya kadar pek çok sorunun doğmasına neden olur. Hormon bozukluğu ilk ipucunu adet düzensizlikleri yaratarak verir. Bu yüzden adet aralığınızı iyi gözlemleyin.
Gelişim için vazgeçilmez olan hormonları; beyin, yumurtalık ve rahim üçgeni kontrol ediyor. Fertijin Kadın Sağlığı Merkezi"nin Direktörü Op. Dr. Seval Taşdemir, hormonların gizli dünyasının bilinmeyen yönlerini anlattı:
Genç kızlığa geçişte hormonal değişimler nasıl olur? Genç kızlığa geçiş döneminde hormonal değişimler; beyin, yumurtalıklar ve rahim üçgeninde gelişir. Beyinden yumurtalıklara salgılanan FSH, LH hormonları, yumurtalığı harekete geçirerek yumurtaların uyarılmasını sağlar. Östrojen ve progesteron hormonunun rahim iç tabakasını etkilemesi sonucunda da adet görülür ve hormon döngüsü tamamlanır. Bu dönemde adet düzensizliği sıkça görülür. Çünkü vücut yeni oluşan hormon dengesini kabullenmeye çalışmaktadır. Bu düzensizlik dönemi 1-2 yıllık bir süreci kapsar. Yine de hormon değerlerine bakılmasında fayda vardır. Normalin dışında bir gelişme yoksa dışarıdan hormon dengeleyici ilaçlar verilmeden önce bekleyip gözlem yapmak tercih edilmelidir.
Hangi hormonlar aktif hale geçer? Özellikle yumurtalarda üretim başladığı için vücutta, progesteron ve östrojen hormonları aktif hale gelir.
Bu dönemde hormonlar hangi işlevleri görür? Bu dönemde faaliyete geçen hormonlar, kadınlık hormonları olduğu için işlevleri; üreme fonksiyonlarının oluşmasına temel hazırlamaktır. Özellikle östrojen hormonu ile göğüsler büyümeye, kalçalar belirginleşmeye başlar, erojen bölgelerde kıllanmalar görülür. Yumurtlama sonrasında salgılanan progesteron hormonu ise rahim içini, adetten 12-16 gün öncesinde döllenmiş yumurtanın tutunmasına hazır hale getiren bir hormondur.
Hormon bozukluğu nasıl gelişir? Doğal dengeyi (beyin, yumurtalıklar ve rahim arasındaki uyum) sağlayan sistemde bir sorun yaşanması, hormon bozukluklarına neden olur. Bu durumun oluşmasında genetik faktörler, yumurtalık kistleri gibi etkenler  neden olabilir. Kimi zaman da beyinden salgılanan hormonlar faaliyete geçmez. Bu durum, erken menopozun habercisidir. Kızların normal adet görme yaşı 12-13 tür. 14-15 yaşında olmasına rağmen hâlâ adet görmemişse bir kızın mutlaka bir jinekoloğa muayene olması gerekir. Gerekli görülürse hormon ilacına başlanır. Bu ilaçlar verilmezse seconder seks gelişimleri (göğüs büyümesi, kadınlığa özgü gelişimi) ilerlemeyeceğinden durum fiziki görüntüsüne yansıyacaktır.
Hormon düzensizliği ne anlama gelir? Vücuttaki hormonların düzenli salgılanamaması anlamına gelmektedir. Düzensizlik görülen hormonlar, kadınlık hormonları olabileceği gibi tiroit hormonları da olabilir.
Genç kızlarda görülebilen hormonal hastalıklar neler? Aşırı tüylenme dışında genç kızlarda görülebilen hormonal hastalıkların başında; yumurtlama fonksiyonlarının sağlıklı olmadığı 'polikistik over' sendromu geliyor. Bu hastalığın seyrinde genellikle tüylenme ve adet düzensizliği de görülür. Bunun dışında yumurtalık kistleri görülebiliyor. Bu kistler de hormonal dengesizliklere neden olabiliyor. Yine süt hormonu olan prolaktin hormonunun yüksek olması adet düzensizliğine ve göğüslerden süt gelmesine neden olabilir. Hatta göğüslerden süt gelmesi birçok genç kızda panik yaratır. Bu durum; prolaktin hormonunu baskılayıcı ilaçlarla tedavi edilebilir. Genç kızlarda görülen hormonal dengesizliklerden biri de tiroit hormonunun dengeli çalışmadığı durumlarda ortaya çıkar. Tiroit hormonundaki dengesizlik, üreme fonksiyonlarında bozukluklar görülmesine neden olur.
Tedavi edilmediğinde ilerleyen yıllarda nasıl sorunlar doğurur? Tüylenme iyice ilerler. Adet düzensizliği giderilmediği takdirde ileride yumurtlama fonksiyonlarının sağlıksız olmasına, aşırı kilo alımına neden olabilir. Hormonal dengesizlik kişinin beden sağlığını bozduğu gibi ruhsal dengesini sarsar.
HAZIRLAYAN: SEVDİCAN GÜNEŞ
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
