Elektrik kesintileriyle gündeme gelen, otoprodüktörler başta olmak üzere özel sektör elektrik üreticileriyle yaşanan sıkıntıların çözümüne hazırlanan ''öneri paketinin'' ayrıntıları netleşmeye başladı.
Bakanlar Kuruluna sunulacak öneri paketine göre, öncelikle elektrik üretim ve tüketim fiyatlarını yükselten ''ek maliyet'' kalemlerinde indirim ve kolaylıklar sağlanması söz konusu.
Ancak Hazine'ye getireceği yük nedeniyle bu yola gidilmezse, elektrik fiyatlarına yüzde 5 ile 15 arasında değişen oranlarda zam yapılması gündeme gelebilecek.
Türkiye'nin
batısındaki 13 ilde elektriklerin kesildiği 1 Temmuz 2006 tarihinden bu yana gündemden düşmeyen enerji sorunun çözümü için Bakanlar Kurulu'na sunulmak üzere hazırlanan ''Öneri Paketi''nde, ''Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ve TRT payının kaldırılması, Enerji Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği'nin uygulanması, gerçek fiyatlı tarifeye kadar otoprodüktörlerin istediği bazı iletim ve dağıtım paylarının azaltılması, doğalgaz ve elektriğe zam yapılıp yapılmayacağı konusu, yapılması durumunda hangi oranlarda yansıtılacağı ile Elektrik Enerjisi Fonunun kaldırılıp kaldırılmayacağına'' kadar bir çok öneri yer alıyor.
Ek maliyet getiren kalemler arasında gösterilen ve halen yüzde 2 uygulanan TRT payı nedeniyle, yılda yaklaşık 250 milyon YTL alınıyor. Öneri Paketi'nde bu payın ne Enerji Bakanlığı ve özel sektör tarafından da kabul görmediği ifade edilirken, ''bu paydan gelen gelirin ya Hazine tarafından yüklenilmesi, RTÜK'ün frekans ihaleleri yaparak elde edeceği gelirin TRT'ye verilmesi veya TRT'nin tüm ticari faaliyetlerini kesip kamu yayını yapması ve masrafların özel tv'lerden alınacak reklam payı'' ile karşılanabileceği belirtiliyor.
ÖTV SIFIRLANABİLİR
Elektrik üretiminde ek maliyet getiren bir diğer kalem ise ÖTV. Halen bin metreküp başına 21 YTL ÖTV alınıyor. Bu kalem yıllık yaklaşık 150-200 milyon YTL ediyor. Öneri Paketi'nde ÖTV'nin sıfırlanabileceği belirtiliyor.
Elektrik enerjisi satış tarifelerine, kilowatt başına yüzde 1 üzerinden Elektrik Enerjisi Fonu dahil ediliyor. TEDAŞ tarafından yılda yaklaşık 90 milyon YTL aktarılıyor. Bu para, Enerji Bakanlığı aleyhine açılan uluslararası tahkim borçlarına için harcanıyor. Bunların yanı sıra elektrik enerjisi faturaları düzenlenirken de ''sanayi abonelerine yüzde 1, diğer abonelere yüzde 5 oranında Belediye Tüketim Vergisi ve yüzde 18 oranında KDV'' ilave ediliyor.
Yetkililer, Belediye Tüketim Vergisi'nin kaldırılamaycağını, KDV'nin de Maliye Bakanlığı'nın önemli gelir kalemlerinden biri olduğunu ve düşürülmesinin ihtimal dahilinde bile olmadığını ifade ediliyorlar.
Yetkililer, bu seçeneklerin Hazine ve Maliye Bakanlığının görüşünden sonra netleşeceğini belirtirken, bahsi geçen ek maliyet kalemlerinin indirilmesi durumunda elektrik fiyatlarına zam yapılmayabileceğini, bu kalemlerde istenilen indirimin olmaması durumunda ise yüzde 5 ile yüzde 15 arasında değişen oranlarda zam yapılabileceğini belirtiyorlar.
Yetkililer, söz konusu pakette bunların dışında ''sürpriz kararın'' olabileceğini de belirtiliyor.
HAFTAYA SEKTÖR YETKİLİLERİYLE TOPLANTI VAR
1 Temmuz 2006 tarihinde yaşanan elektrik kesintisi sonrasında hedef haline gelen otoprodüktör (kendi elektriğini kendi üreten) santralleri temsilcileri, saat 22.00'den itibaren şalter indirip kamu elektriğine yönelmelerinin sebebini, ''doğalgaz fiyatlarında son 3 yılda yüzde 60'lık'' artış olmasına karşılık, elektriğe zam yapılmaması olarak göstermişti.
Ardından Alarko Holding iştiraklerinden Altek Alarko Elektrik'in Kırklareli ve Akenerji Elektrik Üretim A.Ş'nin Bozüyük kombine çevrim doğalgaz santrallerinde enerji üretim faaliyetlerini durdurma kararı almıştı.
Elektrik üretimi yapan sektör temsilcileri de, doğalgaz fiyatlarının aşırı artması ve elektrik fiyatlarının sabit tutulması, doğalgaz yakılarak üretilen elektrik enerjisinin ''yakıt+sabit giderler'' maliyetinin, serbest piyasada geçerli elektrik satış fiyatının üzerine çıktığını belirtmiş ve elektrikte zam yapılması gerektiğini savunmuşlardı.
Öte yandan sektör talebini, önümüzdeki hafta Enerji Bakanlığında yapılacak toplantıda, Bakan Hilmi Güler'e iletecek. Talepler, bakanlık tarafından kabul görürse ''Öneri Paketi''ne eklenecek.
Elektrik zammına çözüm arayışı
