|
 |
 |
 |
Gizem dolu ressam ana-oğul ilişkisindeki sır perdesi
Geceyarısı film kuşağına hazırlanır gibi hazırlandım... Uyumayayım diye saati bile kurdum. Gerek kalmadı. Çok sıcaktı çoook. Kabak ve patlıcan kızartmasını da fazla kaçırmışım... Neyse lafı uzatmayayım. Saat tam 23.05'te CNN Türk'ün karşısındaydım. Bir anne-oğul belgeseli seyretmek üzere... Tıpkı sergiye de koşa koşa gittiğim gibi... Belgesel Fahrelnissa Zeid ve Nejad Devrim sergisi için çekilmiş. Belgeseli de serginin komiseri Haldun Dostoğlu beyefendi hazırlamış. Şunu tekrar tekrar söylemek isterim ki, iki sıradan sanatkarın eserlerini yan yana koyun ve bu iki sanatkarın bir anne ve oğul olduğunu ilan edin, dünyanın en ilginç eserleri gibi gelir size... Böyledir anne ve oğul olmak çünkü. Arada her zaman bir husumet vardır. İki sanatkar olmaya gerek yok kıskançlık da vardır. Bu sergide iki büyük isimden söz ediyoruz bırakın iki sıradan sanatkarı... Türk modernizminin dev iki isminden. Nejad Devrim bakın 22 Ekim 1983'te Varşova'da Varşova Büyükelçiliği müsteşarı Daver Darende'ye ne demiş: Darende sormuş: Sanatçı olarak Fahrelnissa Zeid'ı beğenir misiniz? Nejad Devrim: Kuşkusuz önemli bir ressamdır. Annemle Paris'te karma bir sergiye katılmıştık. İki ressam gibi hareket ettik. Kimse bizim ana-oğul olduğumuzu söyleyemezdi. Annemle ilişkim hep kopuktu. Bağlantımız hiçbir zaman sürekli olmadı. Böyle bir ilişkiye ana-oğul ilişkisi demek güçtür... Bu röportaj RH+ Sanart dergisinin geçtiğimiz haziran sayısında yayımlandı. Okurken tüylerim ürpermişti. Oğullarım Tarık, Zafer ve Tunaya'dan torunlarımın hepsini çağırıp karınlarını doyurmak istemiştim. Ben de gayet tabii suçluluk duyan bir anne oldum. Çok eş değiştirdiğim için kim bilir... Şirin Devrim belgeselde, "Anneme kendimizi beğendirmek için ben tiyatrocu oldum, Nejad da ressam oldu," dediğinde yine fena oldum. Nejad Devrim'in eşi Maria Devrim, "Nejad yaşlandıkça daha öfkeli, kırılgan bir adam oldu. Hem ailesi hem de Türkiye tarafından yeterince takdir edilmediğini düşünüyordu..." dediğinde de fena oldum. Belgeselde ikilinin arasında modern bir rekabet olduğundan bahsedildi. Şahsen bu ilişki, rekabetten de öte ödipal bir kompleksite içeriyor. Belgesel tıpkı sergi gibi bu kompleks yapıya ilişkin büyük ipuçları vermedi. Ama ben size şimdi o ipucuyu veriyorum: İpucu, İstanbul Modern'deki "Gökkuşağında İki Kuşak" sergisinde... Fahrelnissa Zeid imzalı, Acayip Yaratık isimli resimde! Gidin bakın. Ne demek istediğimi anlayacaksınız.
ADALET CİNGÖZ
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
