|
 |
 |
 |
  |
|
İlk ayakkabılarını ameliyatla giyiyorlar
Yıllarca topallayarak yürüyen, yamuk ayaklara sahip olanlar, boy uzatma tekniği ilizarovla tedavi ediliyor. Operasyon sonunda da hayatlarında ilk kez ayakkabı giyebiliyorlar...
Şişli Etfal Hastanesi 1. Ortopedi ve Travmatoloji Kliniği doktorlarından Doç. Dr. Metin Küçükkaya, ayak çarpıklıklarının nedenlerini ve tedavi yöntemlerini anlattı:
* Ayak çarpıklıkları doğuştan mı ortaya çıkıyor?
Hayır sonradan da ortaya çıkabilir. Çocuklukta geçirilmiş kazalara, kemik enfeksiyonlarına, omurgayı ilgilendiren felçlere bağlı olarak ortaya çıkabiliyor. Türkiye'deki en sık rastlanan sebeplerden biri de çocuk felci oluyor. Çocuk felcinde; omurilikte meydana gelen hasara bağlı olarak, kaslarda incelme ve dengesizlik meydana geliyor. Çocuk felci omurilikteki ön boynuz dediğimiz sinir hücresini tutan bir hastalık. Felce bağlı olarak incelme oluşuyor, kasların hepsinde ortaya çıkmıyor. Bir kısmı tutulurken bir kısmı sağlam kalıyor, adalelerdeki dengesizliğe bağlı olarak büyüme sırasında ayakta çarpıklık meydana geliyor. Birtakım ilerleyici kas hastalıkları da ayak çarpıklığına neden olabiliyor. Özellikle çocukluk döneminde geçirilen bir kazanın ardından doktor yerine çıkıkçıya gidildiğinde yapılan hatalı bir tedaviye bağlı olarak gelişebiliyor. Bu sırada büyüme kıkırdakları hasar görüyor ve çocuk büyüdükçe ayağın eğriliği, çarpıklığı artıyor. Ayak, garip bir şekil alıyor.
* Sorun erken teşhis edilse tedavi edilebilir mi?
Adale harabiyeti kalıcı olur, fakat eğriliğin artması engellenebilir.
* Ayak çarpıklıklarını düzeltmenin tek tedavi yöntemi ilizarov mu?
Hayır değildir, ilizarovu tedavi edilememiş, deformite kalıcı hale gelmiş, klasik ameliyat yöntemlerinin başarısız olacağını düşündüğümüz durumlarda uyguluyoruz.
* Kaç yaşında bu tedaviye başlanabilir?
Tedaviye en erken dört yaşında başlayabiliyoruz. Dört yaşından önce diğer klasik cerrahi yöntemleri başarılı olabiliyor. Öncelikle onları tercih ediyoruz.
* Neden öncelik diğerleri?
Diğer yöntemler hasta açısından daha zahmetsiz.
* İlizarov yöntemini nasıl uyguluyorsunuz?
Hastalığın önce nedenini araştırıyoruz. Çocuk felcinden mi, yoksa kas hastalıklarından mı ortaya çıktığına bakıyoruz. Daha sonra genel olarak iki teknik var. Birincisi kemikleri kesmeden uygulanıyor ve daha çok sekiz yaşından küçük çocuklarda uyguluyoruz. İkincisini kemikleri keserek uyguluyoruz. Tekrarlama riski olan hastalarda ve biyolojik iyileşme yeteneğinin düştüğü sekiz yaşından büyük çocuklarda kullanıyoruz.
* Arada fark var mı?
İkisinde de ilizarov uygulaması aynı. Arada bir fark olmuyor. Hasta uyandığında ayağın şekli aynı oluyor ancak deformitesi yani şekil bozukluğu yavaş yavaş düzeliyor. İki üç yaşında çocuk felci geçiren bir hastanın ayağı beş yaşında sert bir eğrilik haline geliyor. Ayakkabı giyemiyor, o ayağının üzerine basıyor ama deformitenin şekline bağlı olarak normal ayak tabanının altına basamıyor ya da topallayarak yürüyebiliyor. İlizarovu kullandığımız hastalar bu sorunlarından ameliyattan üç hafta sonra kurtuluyorlar. Ancak tedaviye tam üç ay boyunca devam ediliyor. İlizarov adını verdiğimiz cihaz üçüncü ayda çıkartılıyor. Daha sonra bacak bir süre alçılı kalıyor, hasta ortopedik tedavi görüyor. Hasarın tekrarını engellemek amacıyla alçı veya plastikten yapılan alçı yerine kullandığımız aparatlarla bir yıl boyunca ayağı koruyoruz. Bazı durumlarda büyüme tamamlanana, yani 12 yaşına kadar ayağı özel tabanlıklar ve ayakkabılarla korumak gerekebiliyor.
* İlizarovun diğer yöntemlere göre avantajı var mı?
Diğer yöntemlerde bu derece ileri ayak eğriliklerini düzeltmek için büyük ameliyat yaraları gerekiyor. Büyük miktarda ayaktan kemik çıkartmak gerekiyor. Ve sonuçta ayağın boyutları küçülüyor. Ayak düzelse bile ayağın biri büyük biri küçük kalabiliyor. Oysa bu yöntemde ayağın boyutları küçülmüyor ve gerekirse diğer ayağa göre uzatılıp ayarlanabiliyor.
* Hasta ne zaman ayakkabı giymeye başlayabiliyor?
Tedaviye başladıktan sonra altıncı ayda ayakkabı giymiş oluyor. Üstelik iki ayağına da eşit numarada ayakkabı giyebiliyor.
* Ayak tamamen normal şekline kavuşuyor mu?
Buradaki amacımız aslında ayağı tamamen basar duruma getirip, herhangi bir topallığı engellemek. Ağrısız, topallamayan sağlam ayak haline getirebilmek için operasyonu yapıyoruz. Bazı durumlarda gerek görülürse ayak parmağı uzatmayı da yapıyoruz.
* Estetik amaçlı olsa bile sigortalar karşılıyor mu?
Bu ameliyat zaten estetik amaçlı olarak yapılmıyor. Çünkü hasta ya ayakkabı giyemiyor ya da topallıyor. Bir sağlık sorunu olduğu için sosyal güvenlik sistemleri bu ameliyatların masraflarını karşılıyorlar. Ama özel sigortalar bu hastaları zaten genellikle sigortalamıyor.
* Türkiye'de bu ameliyatları en çok yapan yer hangisi?
Ayak uygulaması en sık Şişli Etfal'de yapılıyor.
* Hastalar size tedavi sırasında en çok hangi soruları soruyorlar?
'Her iki ayağıma da aynı ayakkabı numarası giyebilecek miyim' diye soruyorlar. Bazen de ödeme bağlı şişlik oluyor, 'ayağım büyük mü kalacak' diye korkuyorlar.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
