kapat
   
SABAH Gazetesi
 
   Dünya Kupası
   Son Dakika
   News in English
  » Yazarlar
   Günün İçinden
   Ekonomi
   Gündem
   Siyaset
   Dünya
   Spor
   Hava Durumu
   Sarı Sayfalar
   Ana Sayfa
   Dosyalar
   Teknoloji
   Emlak
   Otomobil
   Detaylı Arama
   Arşiv
   Etkinlikler
   Günaydın
   Televizyon
   Astroloji
   Magazin
   Sağlık
   Kültür Sanat
   Turizm Rehberi
   Cuma
   Cumartesi
   Pazar Sabah
   İşte İnsan
   Sinema
   20. YILA ÖZEL
   Çizerler
Bizimcity
Sizinkiler
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Mehmet Altan @ SABAH
SMS:
4122-MA MESAJ
 

Çukurova'da

Akdeniz'i gözünüzün önüne getirin... Sonra yavaşça, Akdeniz'in doğu kesimine ilerleyin... Yukarı doğru açılan delta ovası Çukurova'dır... Çukurova, Türkiye'nin en geniş ovasıdır... Çocukluk günlerinde aynı mahalleyi paylaştığımız Yaşar Kemal'den dinlediğim Çukurova'yı bir ilçe sanıyordum. Çukurova'nın neresi olduğunu tanımlamakta bile kolay kolay mutabık olunmadığını daha sonra gördüm... Ben de Seyhan ve Ceyhan ırmaklarının suladığı tüm bölgeleri Çukurova olarak kabul ettim... Daha somutlaştırmak için de, önemli yerleşim merkezlerini kerteriz aldım...

***

Kerterizim yerleşim merkezleri olunca, dikkatim de oralarda yoğunlaştı... Bir zaman önce, Mersin'in hiperaktif simge çocuğu Mirza Turgut'un "Çukurova'nın tarihini yazıyorum," demesi beni heyecanlandırdı... Yeni çıkan kitabı Göçler ve Mersin Tarihi'ni bu gözle okudum... 150 yıllık bir kent olan Mersin'in, geçmişinden ziyade bugününe yönelik bir bilançoyu yeğlemişti... Onlar da daha sonrasının tarihi haline gelecekti...

***

Peşinde koştuğum Çukurova'nın dününü ise, bir zaman önce bir konuşma için gittiğim Kozan'da buldum. Kozan, 10 bin yıllık alüvyonların beslediği Çukurova'nın yukarı kesiminde... Kozan'ın tarihi, Çukurova'nın da tarihi gibi... Asurlular... Medler... Persler... Selefkiler... Romalılar... Doğu Romalılar... Ardından Emeviler gelmiş... Abbasiler... Selçuklular... Bir ara Haçlılar... Sonra Kozan pinpon topu gibi kültürler arasında gidip gelmeye başlamış... Konya Selçukluları bölgeyi Haçlılardan geri almış... Bizanslılar ile Kilikya Ermeni Prensliği nüfuz savaşına girişmiş... Kozan Kilikya Prensliği'nin eline geçmiş... Ermenilerden Memluklara, Memluklardan Türkmenlere... Türkmenlerin Yüreğir koluna bağlı Ramazan Ailesi'ne... 1517 yılında Yavuz Sultan Selim'in Mısır seferi ertesinde Osmanlılar'ın olmuş... O zaman bu bölge Sis Bölgesi olarak anılırmış... Kozan onun bir parçasıymış.

***

Kozan'a baktığımızda Çukurova'nın sadece Türkiye'nin en büyük ve en bereketli ovası olmadığını, insanlık âleminin en birikimli köşelerinden de biri olduğunu anlıyorsunuz... Zaten ilçeyi çeviren ve kimisi hâlâ gizemini koruyan dört kale de bunu size hatırlatıyor... Osmanlılar döneminde, Sis Bölgesi'nde dördü Müslüman dördü de gayrimüslim sekiz mahalle varmış... Bugünkü Kozan, eskinin bu insanlık mirasına sahip çıkma bilincini çok parlatmış değil... 'Erken cumhuriyet' anlayışını yansıtır gibi durmakta...

***

Kozan geçmişini parlatmak yerine onun üstünü örtmeye hamle ederken, belediye başkanlığına mimar Kazım Özgan seçilmiş... Kazım Özgan'ın mimarlığının yanı sıra, daha önce büyük kentlerden birinin belediyesinde uzunca çalışmış olması, Kozan için bir şans olmuş... Siyasal kariyerinin ileride daha da parlayabileceğini sandığım Özgan, Çukurova'nın tarihsel derinliğine yakışır bir Kozan için kolları sıvamış... Kenti eskinin izinden giderek yeniden yaratmaya koyulmuş... Eski canlandıkça, Kozan da gençleşip dirileşmeye başlamış.

***

Akdeniz hâkimiyetindeki tüm Çukurova gibi Kozan da insanlık aleminin bir parçası olduğu bilincine vardıkça, dünya uygarlığıyla daha fazla kaynaştıkça, yerkürenin en keyifli mekânlarından biri olacak... Kozan'ı gezerken, dostlarımdan biri okulu gösterip, "Burası Yaşar Kemal'in yattığı hapishaneydi," dedi... Bu bir şehir efsanesi mi, yoksa gerçekten Yaşar Kemal orada yattı mı, onu kestiremedim ama Yaşar Kemal'in Çukurova diye anlattığının kesinlikle Kozan olduğuna kanaat getirdim.

YAZARIN ÖNCEKİ YAZILARI
 Lüksemburg'da...   / 18-06-2006
 Atatürk'ün kuşatıldığı gece...   / 11-06-2006
 Orospu kentler...   / 04-06-2006
 Dayı   / 28-05-2006
 Çukurova'da   / 21-05-2006
 Ceviz ağaçları   / 14-05-2006
 Gayrettepe hırsızı   / 07-05-2006
 Seks kokanı mı?   / 30-04-2006
 Direksiyon Binası   / 23-04-2006
 Paris ihtiyarlıyor mu?   / 16-04-2006
    Pazar Sabah Yazarlar
  » Güncel
    Hobi
    Röportaj
    Gurme
    İyi Yaşa
BALÇİÇEK PAMİR
Gidip Himalayalar'da bir mağarada oturalım...
MEHMET ALTAN
Göz...
Yaşamın ağırlığının üzerimize iyice çullandığını...
ABDURRAHMAN YILDIRIM
Boşanmalarda küresel etki
Ekonomide küreselleşmenin tüm...
AYŞE KULİN
Bayat ama önemli habercikler
Sevgili okurlarım, pazardan...
REFİK DURBAŞ
Çocukluğum bir fotoğrafta
Oktay Akbal, Bulutun Rengi...
ERDAL ŞAFAK
Başka dünyalara yolculuğun kılavuzu
Bizleri kutsal...
Futbolun gerçek krallığı sokaklarda
Futbolun gerçek krallığı sokaklarda
8 Temmuz'a kadar devam edecek Dünya Sokak Futbolu...
Kim korkar çağdaş sanattan?
Kim korkar çağdaş sanattan?
Önemli sanat fuarlarından biri olan Art Basel'ın bu yıl bir de Türk...
Yaşlanmaya yeni bir bakış
Amerika'da yapılan bir araştırma sigara içmemenin, kiloyu korumanın...
Gıda zehirlenmesi tezgâhlarda...
Kokoreç ve döner gibi, kültürümüzde önemli yeri olan geleneksel yemeklerin...
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Aktüel Pazar | Sarı Sayfalar | Otomobil | Dosyalar
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.